Salnameya gregorî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Legobot (gotûbêj | beşdarî)
B Bot: 1 girêdanên înterwîkiyê ên ku niha li ser Wikidatayê ne, jê bibe
KurdoChali (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Rêz 1:
[[Wêne:Gregory XIII.jpg|thumb|Papa Gregorê sêzdehem (Gregor XIII)]]
'''Salnameya gregorî''' (wekì ''salnameya gregoriyen'' û ''salnameya mìladî'' û ''salnameya zayinî'' jî dihêt naskirin), bi navê [[Papa]] [[Gregor XIII]] hatiye navkirin û ewîro salnameya îroj li dinê herî belavkerbûyîbelav ya bikaranîndinyayê eye. Ew dili [[sedsala 16'an]] hatwekî berdêlek ji bo rastvekirina peresandinkêmasî û babetakaşaşîyên [[Salnameya julianî]] ehat pejirandin. Ew ji 12 mehan pêk dihê û dirêjahiya wan mehan wiha ye:
 
{| class="wikitable"
! Rêz || Nav || Jimareya Rojan
|-
| 1 || [[RêbendanJanuary]] || 31
|-
| 2 || [[ReşemîFebruary]] || 28 an 29
|-
| 3 || [[AdarMarch]] || 31
|-
| 4 || [[AvrêlApril]] || 30
|-
| 5 || [[GulanMay]] || 31
|-
| 6 || [[PûşperJune]] || 30
|-
| 7 || [[TîrmehJuly]] || 31
|-
| 8 || [[GelawêjAugust]] || 31
|-
| 9 || [[RezberSeptember]] || 30
|-
| 10 || [[KewçêrOctober]] || 31
|-
| 11 || [[SermawezNovember]] || 30
|-
| 12 || [[BerfanbarDecember]] || 31
|}
 
Ew wekî rastvekirin û deqîqtirkirineka Salnameya Jûlîyanî hat danan û dirêjîya salê bi qasî 0.002% deqîqtir dipîva. Armanja wê guhartinê ew bû ko cidatî û jihevtirazana salnameyê û destpêkên werzan, nemaze destpêka [[buhar|buharê]] ko ji bo dîyarkirina roja gêjin anko cejna Qîyametê an Hêkesorê giring bû, nehêle.
[[Konsûla yekem a Nîkeyê]], di [[325]] de, ji bo roja pîroz kirina cejna [[Hêkesorê]] wek [[yekşem]]a pê [[hîva tijî]]ya pêşîna pê biharê destpêkir ([[Newroz]], [[Ekinoks]]a pêşin) şunda hat dîtîn re hat bîryar dan. Di [[325]]an de biharê di [[21'ê adarê]] de destpê kir. Wê demê salnameya julianî dihat bikaranîn û ew salên normal ji 12 mehan û 365 rojan pêk hatî bû. Lê bi rastî salak wek 365,25 rojan, 365 rojan 6 saet, hatî bû hejmartin. Ji bo wê sedemê li çar salan rojek serve salên normal dikirin û ew sala 366 rojan dajot. Bi wan salên [[366]] rojan dajot re [[sala bermayî]] dihat gotin. Lê bi rastî salek 365,242190517 rojan dajo. Ew 365 rojan, 5 saetan, 48 hûrdeman û 45,25 çirkan ve yek e.
 
[[KonsûlaŞêwra yekem a Nîkeyê]], dili sala [[325]] de, ji bo roja pîroz kirinapîrozkirina cejna [[Hêkesorê]] wek [[yekşem]]a pê [[hîva tijî]]ya pêşîna pê biharê destpêkir ([[Newroz]], [[Ekinoks]]a pêşin) şunda hat dîtîn re hat bîryar dan. Di [[325]]an de biharê di [[21'ê adarê]] de destpê kir. Wê demê salnameya julianî dihat bikaranîn û ew salên normal ji 12 mehan û 365 rojan pêk hatî bû. Lê bi rastî salak wek 365,25 rojan, 365 rojan 6 saet, hatî bû hejmartin. Ji bo wê sedemê li çar salan rojek serve salên normal dikirin û ew sala 366 rojan dajot. Bi wan salên [[366]] rojan dajot re [[sala bermayî]] dihat gotin. Lê bi rastî salek 365,242190517 rojan dajo. Ew 365 rojan, 5 saetan, 48 hûrdeman û 45,25 çirkan ve yek e.
 
Gorî salnameya julianî salek ji 365,25 rojan pêk dihat. Navbera salên salnameya julianî û rastî de nêzi 11 hûrdeman ferq he bû. Ji bo wê ferqê 11 hûrdeman 128 salan de rojek pir dihat hejmartin. Di [[sedsala 16'an]] ew ferqa 11 hûrdeman wiqas mezin bû ko, biharê [[1582]]'an êdî [[11'ê adarê]] de dest pê dikir.