Koendama lîmfê: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Content deleted Content added
KurdoChali (gotûbêj | beşdarî) Kurteya guhartinê tine |
KurdoChali (gotûbêj | beşdarî) Kurteya guhartinê tine |
||
Rêz 1:
'''Sistema
▲[[Image:Lymphatic system.png|right|framed|Demarê û girêkên lenf]]
▲'''Sistema lenfa''' weki sistema [[xwîn|xwîne]] li her dera bedenî heye. Ew, ji demarên gelek tenik u girêkên lenfî hatiye avakirin. Ew demar ji tevinekî ber bi girêka lenfî dikêain. Ji girêka lenfan ji alîyê din, disa wekî demar dikişînin girêkeka din ya ko, hîn jortir e. Anko ji hêla jêr dikişin hêla jor ber bi dilî.
Di demarên lenfan da avek ruhn u protîndar diherikit; ji wê ra dibêjin lenf an jî ava lenfê. Lîmf yek ji şileyên leşî ye. Serokanîya lîmfê ji [[xwîn|xwînê]] ye. Dema xwîn bi rêya [[mûxwînborî|mûxwînborîyan]] digehit hemî [[şane|şaneyên]] leşî, hindek ji [[plasma]] û [[sêrom|sêromê]] bi hêza [[avpest|avpestê]] ji dîwarê wan derdikevit û diçit valahîya navbera [[xane|xaneyên]] şaneyan û digel hindek ji derdayî yên xaneyan ko paşmayên [[mêtabolîzm|mêtabolîzmê]] ne nikarin vegerin nav gerra xwînê. Paştir nêzîkî 90 ji sedê ji vê şilemeya ko dibêjinê [[şilemeya navxaneyî]] bi hêza [[ozmosîs|ozmosîsê]] vedigerit nav mûxwînborîyan. lê 10% a mayî bi rêya [[dozena lîmfî]] vedigerit gerra xwînê. Her ûsa jî li tev wê avê gelek lenfosît jî dihên dîtin. Lenfen hêla zikî madeyên wekî çevrî u [[protein]], yên ko paşî xwarinê ji rûvîyan digehin nav demarên lenfî, ber bi jor dibin û di sîngî da diherikînin hindurê sîndemarê xwînê. Ger demarên lenfî rind ne xebitin î avê ji tevinê nekişînin, ew ava di tevinê da dimine u tevinkên wan derên bedenî diperçivin (ling, dest, qor). Her ûsa jî gelek şane, wekî şaneyên [[şêrpence|şêrpenceyê]], (şaneyên ure xirab) bi rêya demarên lenfî digehin nav xwînê û dikanin di girekên lenfan da xwe zêdebikin, an jî şaneyên şêrpenceyê ragihînin cihên din yên bedenî.
| |||