Hewramî zaraveyekî zimane [[kurdî]] ye, li navendî Kurdistanê bi pirî ji Êlen Kurde-Kurdên yarsan, e kû ji zimanê xwe rare ''maçû'' dibêjin, tê axaftin,axavtin. lê belê li [[Bahdînan]] jî êlen [[Şebek]], Bacalan û [[Sarlî]] têhewramî axaftindiaxivin. Hewramî lêkçûnekî zaf ligel [[zazakî]] û [[zaravêyen goranî]] heye.
Pêtir ji % 30 yên wişeyên hewramî ligel [[zimanê avestayî]] yekin û bi [[zazakî]], [[lekî]] û [[bacalanî]] bave, li gorî zimannasên kurd [[Malmîsanij]] û [[M. Izady]] tipekî, bi nave [[pehlevenkî]] di nav zimane kurdî de pêk tîne.
Zaravê hewramî demekî, li navendî Kurdistanê zimanê fermî bû, hatanîhetanî serê 1900 li Heremaherêma Mîren [[Erdelan]]ê zimanê fermî bû, paşê şûna xwe da soranî. Îro hewramî kesênkese kûku hewramî diaxifindiaxivin qasî 300.000 - 500.000 merivan ketine.
