Şablon:GH/2022/41: Cudahiya di navbera guhartoyan de

'''Misira kevnare''' yan jî '''Misira kevin''', bi navê giştî yê welatê Misira dîrokî (ya berî zayînê) ye. Navê misirî yê vî welatî Kemet e û kare bi 'Warê reş' bê wergerandin. Herwiha, ev gotin ji deltaya çemê Nîl hatiye wergirtin, li cihê ku her sal ava Nîl bilind dibe û piştî vekişandinê erda der û dorê bi celbên reş tijî dike. Gava celbê tarî zêde bû, ev dihate vê watê ku wê cotkarî pir berdar derbas bibe. Naveke din ê vî welatî 'Ta meri' (T3 mrj) bû û wek 'Welatê hezkirî' tê wergerandin. Pêkhatin û damezirandina çanda misirî digihêje heta demên herî kevnar ên mirovahiyê. Çanda ku îro wek çandeke pêşketî bi nav û deng e di serdema berî hanedanê de (bi îngilîzî Predynastic period) destpêkir, gava ku li Misira Jorîn împeratoriyeke yekem hat damezirandin. Digel tevgerên leşkerî yên dagîrkirinê ev împeratorî her ku çû berve Deltaya Nîlê meztir bû. Li wê derê Misira Jêrîn a îro hate bidestxistin - û bi vê pêşketinê yekem gava yekbûyîna împeratoriyê hat kirin. Di serdema Predînastî û Xanedaniyên Destpêkê de, avhewaya Misrê ji ya îroyîn pir kêmtir hişk bû. Herêmên mezin ên Misirê di nav savannayên daran de bûn û bi keriyên zozanên çêrvanan re derbas bûn. Pevçûn û fauna li hemî derdor pir zêde bûn û herêma Nîlê piştgirî da nifûsên mezin ên çûkên avê. Nêçîr ji bo Misriyan karekî gelemperî bû. Serdema yekem car bû ku li misirê gelek ajal hatin kedîkirin. Nêzîkî 5.500 sal b.z. eşîrên piçûk ên ku li geliyê Nîlê jiyan dikirin di nav rêzek çandî de pêşkeftî bûn ku kontrola zexm a çandinî û xwedîkirina ajalan nîşan didin û ji hêla potir û tiştên xwe yên kesane yên wek kum, destmal û miherkan têne nas kirin. Ji van çandên destpêkê yên li Misrê ya jorîn (Başûr) ya herî mezin çanda Badariyan bû. Ew ku ji Çola Rojava derketine û bi seramîkên xwe yên bi kalîte, amûrên kevirî û bikaranîna sifir dihatin naskirin.