Îran: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Avestaboy (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Etîket: Guhartina dîtbarî Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl Guhartina mobîl a pêşketî
Avestaboy (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Etîket: Guhartina dîtbarî Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl Guhartina mobîl a pêşketî
Rêz 165:
Êl û hozên Medan yekemcar di deverên di navbera Hemadan û Kirmanşaha îroyîn li başûrê rojhilata Kurdistanê -ku dilê Medya bû- bi cîh bûn. Di tomarên Asûrî de ev dever bî "Medaya" dihat nav kirin. Medan komeke koçber bûn. Wek gelên namzed din yên hind û ewropî; faris, ermen û efxanî di Rojhilata Navîn dijiyan.
Medan di serî de, ji başûrê welatê xwe ve, li başûrê rojhilatê Kurdistanê û paytexta wan, HamadanHemedan (EcbatanaEkbatana kevnar) welatê xwe berfireh kirin, pîşt re, ber çiyayên Zagros û deverên rojavayê zozanên Îran û rojhilatê Anatoliya'yê çûn.
Kurdên îroyîn bi zimanek wek zimanê medî, ango, bi zimanek hind û ewropî ya şaxê îranî diaxivin. Bi têgihînek bêtir sînordar, zimanê kurdên hevdem zimanek ji şaxa zimanên îranî yê bakûr-rojavayê malbata zimanên hind û ewropî ye ku medan jî di nav vî şaxê de ye. Lê herwiha gilakî, mazenderanî, tat, talîş û belûç hemû dikevin şaxa zîmanê medan{{Çavk}}.
Rêz 174:
[[File:Median Empire Map 2222.jpg|thumb|Nexşeya dewleta Medan]]
[[Împeratoriya Hexamenişî]] Di dîroka kevin da ew emperatorî mezintirîn, xurttirîn û berfirehtirîn emperatorî bûye. Li deman demekê, desthilata wê li aliyê rojhilatê digehişt [[AfxanistanEfxanistan]] û [[Pakistan]]a niha, li aliyê Bakurê rojhilatê digehişt [[Asyaya Navîn]], li aliyê Bakurê Rojhilat digehişt peravên [[Deryaya Reş]], li rojava digehişt tevaya [[Anatolî]] û parek ji [[nîvgizirta Balkanê]], tevaya welatên rojhilata navîn mîna [[Îraq]], [[Sûrî]], [[Ordin]], [[Libnan]], [[Felestîn]], [[Israîl]], [[nîvgizirta Erebî]], [[Misir]] û parek ji [[welat|welatê]] [[Lîbya|Lîbyayê]]. Rûberê emperatorî ya Hexamenişiyan nêzî 7.5 - 8.5 milyon kîlometirên çargoşe bû.
Ev împeratorî wekî serhildanekê dijberî împeratorî ya Mîdiyan hat avakirin û bi qasekî xurt û bihêz bû ko du caran nêzîk bû tevaya [[YewnanaYewnanistana KevinKevn]] bigirt. Li dawiyê jî liser destê [[Îskenderê Mezin|Eskenderê Mekedonî]] herifya. Leşkirê Îskender paytextê Hexamenişiyan, [[Persepolîs]] anko [[Parse]] şewitand.
[[File:Persian Empire, 490 BC.png|thumb|300px| Împeratoriya Hexamenişî 490 BZ]]