'''Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê''' bi kurtasî '''DYA''' (bi [[îngilîzî]]: ''United States of America''), welatekî li Amerîkaya Bakur e. DYA ji 50 dewletan pêk tê. 48 dewlet di navbera [[Kanada]] û [[Meksîk]]ê de ne. [[Alaska]] li bakurê Kanadayê, [[Hawaî]] jî di [[Okyanûsa Mezin]] de dimîne.
Axa DYA'yêDYAyê ya îro berê di bin destê amerîkiyên resen de bû (ji wan re tê gotin çermesor lê ev ne rast e). Çermesorên vir ji gellek eşîran pêk dihat in, bi gellek zimanan diaxivîn û çandên wan cûrbecûr û ji hev cuda bûn.
Îro pir zêde tişt ji çanda wan nemaye[çavkanî pêwîst e. Di sedsalên 16 û 17'an17an de ewropî hêdî hêdî li vir bi cih bûn. Bi piranî îngilîz û frans (freng, fransiz) li bakur bi cih bûn û çandek pir cuda anîn vir.
13 koloniyên [[Brîtanya]]yê di 4 tîrmeha 1776'an1776an de li dijî [[Brîtanyaya Mezin]] serxwebûniya xwe îlan kirin. Di sala 1787'an1787an de jî DYA'yêDYAyê îlan kirin. Ev herdu tekstên îlankirinê bûye avakerê nasnama Emerîkîamerîkî.
Di sedsala 20'an20an de DYA bû hêzeke pir mezin a cîhanê. Bi taybetî jî piştî [[Şerê cîhanî yê duyem]], ji aliyê leşkerî, aborî, polîtîk û çandî ve bû yek ji dewletên herî xurt ên cîhanê. DYA hetanî belavbûna [[Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst]] serkêşiya [[Şerê Sar]] ê li dijî [[Yekitiya Sovyetan]] dikir. Piştî belavbûna Sovyetan DYA bi serê xwe bû hêza herî mezin a leşkerî ya Cîhanê. <small>'''([[DYA|bêhtir…]])'''</small>
