Sendroma Asperger

Sendroma Asperger
Sendroma Asperger
Disability; nexweşî ;
	biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Sendroma Asperger (AS), ku wekî Asperger jî tê zanîn, guhertoyek otîzmê ye ku navê wê li ser navê doktorê zarokan Hans Asperger e. Ew di nav nexweşiyên pêşveçûna neuronal û derûnî de tê hesibandin.

Taybetmendiyên sendromê dijwariyên di têkîliyên civakî û danûstendinê de û her weha cûdahiyên di têgihîştin û hilberandina stimulasyonê de ne (ev hesasiyetên hestiyar ên zêde û kêm û dijwariyên di parzûnkirina teşwîqan de dihewîne). Herwiha, berjewendî û jêhatiyên awarte jî tîpîk in.^[1]

Kesên bi sendroma Asperger zehmetiyên wan di naskirina formên analog ên ragihandinê de (jestîk, ravekên rû, têkiliya çav) di mirovên din de, nirxandina wan an şandina wan de heye. Wekî encamek, têkilî û tevgera pêwendiya mirovên bi otîzma Asperger dikare xerîb û nebaş xuya bike. Ji ber ku zîrekiya wan di pir rewşan de normal e, ew bi hêsanî ji hêla kesên li dora xwe ve wekî xerîb têne hesibandin. Carinan, sendroma Asperger bi jêhatîbûn an jî şiyana însular re girêdayî ye.^[2]^[3]

Berevajî formên din ên otîzmê, pêşveçûna ziman bi gelemperî bandor nabe û astengiya rewşenbîrî tune. Kesên bi sendroma Asperger re dibe ku di warên wekî objektîf, têgihîştina ne-hestî, ya hundurîn, baldarî û bîranînê de xûrt bin. Hê ne diyar e ka divê ew wekî nexweşiyek an jî wekî guhertoyek normê di hilberandina agahdariya mirovî de were dabeş kirin: Zanyar, bijîjk, û hem jî mirovên otîstîk yên Asperger û malbatên wan ve di vê pirsê de ne li hev nakin. Lêbelê, şertê bingehîn ji bo teşhîsa sendroma Asperger ew e ku di gelek warên jiyanê de kêmasî hebin. Ji hêla bijîjkî ve, ji ber vê yekê ew wekî nexweşiyek tê hesibandin û ji ber vê yekê niha wekî nexweşiyek pêşveçûnê tê dabeş kirin. Civaka lêkolîner jî li ser wê yekê napejirîne ku gelo sendroma Asperger divê wekî nexweşiyek bi kalîte ya serbixwe were dîtin an wekî guhertoyek qels a otîzma zarokatiya zû.^[4] Lêbelê, şertê bingehîn ji bo teşhîsa sendroma Asperger ew e ku di gelek warên jiyanê de kêmasî hebin. Ji hêla bijîjkî ve, ew xwedî nirxek patholojîk e û ji ber vê yekê niha wekî nexweşiyek pêşkeftinê tê dabeş kirin.

Çavkanî

^ "Was ist Autismus? – Realitaetsfilter" (bi almanî). Roja gihiştinê 23 adar 2023.
^ Ärzteblatt, Deutscher Ärzteverlag GmbH, Redaktion Deutsches. "Asperger´s Syndrome in Adulthood (30.01.2009)". Deutsches Ärzteblatt (bi almanî). Roja gihiştinê 23 adar 2023.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: lîsteya nivîskaran (lînk)
^ Roy, Mandy; Dillo, Wolfgang; Emrich, Hinderk M.; Ohlmeier, Martin D. (2009-1). "Asperger's Syndrome in Adulthood". Deutsches Ärzteblatt International. 106 (5): 59–64. doi:10.3238/arztebl.2009.0059. ISSN 1866-0452. PMC 2695286. PMID 19562011. {{cite journal}}: Nirxên tarîxê kontrol bike: |tarîx= (alîkarî)
^ "DIMDI - ICD-10-GM Version 2019". www.dimdi.de. Ji orîjînalê di 23 adar 2023 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 23 adar 2023. {{cite web}}: di |sernav= de di cihê 26 de no-break space character heye (alîkarî)

[1] "Was ist Autismus? – Realitaetsfilter" (bi almanî). Roja gihiştinê 23 adar 2023.

[2] Ärzteblatt, Deutscher Ärzteverlag GmbH, Redaktion Deutsches. "Asperger´s Syndrome in Adulthood (30.01.2009)". Deutsches Ärzteblatt (bi almanî). Roja gihiştinê 23 adar 2023.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: lîsteya nivîskaran (lînk)

[3] Roy, Mandy; Dillo, Wolfgang; Emrich, Hinderk M.; Ohlmeier, Martin D. (2009-1). "Asperger's Syndrome in Adulthood". Deutsches Ärzteblatt International. 106 (5): 59–64. doi:10.3238/arztebl.2009.0059. ISSN 1866-0452. PMC 2695286. PMID 19562011. {{cite journal}}: Nirxên tarîxê kontrol bike: |tarîx= (alîkarî)

[4] "DIMDI - ICD-10-GM Version 2019". www.dimdi.de. Ji orîjînalê di 23 adar 2023 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 23 adar 2023. {{cite web}}: di |sernav= de di cihê 26 de no-break space character heye (alîkarî)

[1]

[2]

[3]

[4]