Famîleya belghewêzan

Famîleya belghewêzan, famîleya brîndarokan, famîleya pelhewêzan (Plantaginaceae yan carnan Veronicaceae), famîleyeke riwekan e, li ser desteya Magnoliopsida tê hejmartin. Li pirraniya parzemînan endamên vê malbatê tên dîtin.

Pojan jî ji heman malbatê ye (Veronica officinalis û Veronica latifolia)

Sîstematîk

2000 cure, 92 çînên malbatê di 12 şaxan hatine rêzkirin:

• Şaxa Angelonieae Pennell

  

  Şaxa Angelonieae: Angelonia angustifolia

  : Bi qasî 6 çînan:
  • Angelonia Humb. & Bonpl.
  • Basistemon Turcz.
  • Melosperma Benth.
  • Monopera Barringer
  • Monttea Gay
  • Ourisia Comm. ex Juss.: 26 heya 30 cureyan.
• Şaxa Antirrhineae Dum.: Bi qasî 29 çînan:

  

  Şaxa Antirrhineae: Gihamêmûza alpî (Linaria alpina).

  • Acanthorrhinum Rothm.
  • Albraunia Speta
  • Anarrhinum Desf.
  • Devê şêr (Antirrhinum L.): 20 heya 30 cureyan
  • Asarina (Asarina Mill.)
  • Devsist (Chaenorrhinum (DC.) Rchb. )
  • Zengila mezin (Cymbalaria Hill )
  • Ephixiphium (Engelm. ex A. Gray) Munz
  • Galvezia Dombey ex Juss.
  • Gambelia Nutt.
  • Holmgrenanthe Elisens
  • Holzneria Speta
  • Howelliella Rothm.
  • Kîksiya (Kickxia Dum. )
  • Lafuentea Lag.
  • Gihamêmûz, mêmûz, mêmûza bezerekî (Linaria Mill.): Bi qasî 150 cureyan
  • Lophospermum D.Don
  • Mabrya Elisens
  • Maurandella (A.Gray) Rothm.
  • Maurandya Ortega
  • Misopates Raf.
  • Mohavea A.Gray
  • Neogaerrhinum Rothm.
  • Nuthallanthus D.A.Sutton
  • Pseudorontium (A.Gray) Rothm.
  • Rhodochiton Zucc. ex Otto & A. Dietr.
  • Sairocarpus D.A.Sutton
  • Schweinfurthia L.
• Şaxa Callitricheae Dum.: 2 çîn û heya 41 cureyan:
  • Avestêr, stêr(ik)ên avê (Callitriche L.): 25 heya 40 cureyan
  • Hippuris L.: Tekane cure:
    • Çamên avê, çamikên bejî (Hippuris vulgaris L.)

Tribus Callitricheae: Çamên avê (Hippuris vulgaris)

• Şaxa Cheloneae Benth.: Bi 9 çînan:

  

  Şaxa Cheloneae: Penstemon triflorus

  • Brookea Benth.
  • Sermark (Chelone L.), serê maran
  • Chionophila Benth.
  • Collinsia Nutt.
  • Keckiella Straw
  • Nothochelone (A.Gray) Straw: Çîna monotîpîk, bi tekane cureyê:
    • Nothochelone nemorosa (Douglas ex Lindl.) Straw
  • Penstemon (Penstemon Schmidel): Tevlî Pennellianthus Crosswh..
  • Tonella Nutt. ex A.Gray
  • Uroskinnera Lindl.
• Şaxa Digitalideae Dum.: Bi 3 çînan:

  

  Tribus Digitalideae: Mirîsoka sor (Digitalis purpurea).

  • Mirîsok, mijmijok, tûlezer (Digitalis L.) : Bi qasî 18 cureyan.
  • Erinus (Erinus L.): Du cure.
  • Mirîsoka kanaryayî (Lindl.) Loudon (carnan diDigitalis): 2 heya 3 cure.
• Şaxa Globularieae Rchb.: Bi 3 çînan:

  

  Şaxa Globularieae: Gulboriya ewropayî, gulboriya tazî (Globularia nudicaulis).

  • Campylanthus Roth
  • Gulborî (Globularia L.): 20 heya 25 cureyan.
  • Poskea Vatke
• Şaxa Gratioleae Benth.: Bi qasî 16 heya 40 çîn û 320 cureyan, li pirraniya parzemînan:

  

  Şaxa Gratioleae: Gihasayeya pîroz (Gratiola officinalis).

  • Achetaria Cham. & Schltdl.
  • Adenosma R.Br.
  • Pelstûr (Bacopa Aubl.): Tevlî Brami Adans., Bramia Lam., Herpestis Gaertn., Hydranthelium Kunth, Macuillamia Raf., Moniera P.Browne, Monocardia Pennell, Sinobacopa D.Y.Hong bi qasî 60 cureyan.
  • Benjaminia Mart. ex Benj.: Monotîpîk û tekane cure:
    • Benjaminia reflexa'' (Benth.) D'Arcy
  • Boelckea Rossow: Monotîpîk û tekane cure:
    • Boelckea beckii Rossow: Welat Bolîvya.
  • Braunblanquetia Eskuche: Monitîpîk û tekane cure:
    • Braunblanquetia littoralis Eskuche
  • Capraria L.
  • Cheilophyllum Pennell ex Britton
  • Conobea Aubl.
  • Darcya B.L.Turner & C.C.Cowan
  • Deinostema T.Yamaz.
  • Dizygostemon (Benth.) Radlk. ex Wettst.
  • Dodartia
  • Dopatrium Buch.-Ham. ex Benth.
  • Fonkia Phil.
  • Geochorda Cham. & Schltdl.: Monotîpîk.
  • Gihasaye, gihakerem (Gratiola L.): Tevlî Amphianthus Torr., Sophronanthe Benth., Tragiola Small & Pennell bi qasî 25 cureyan.
  • Hydrotriche Zucc.
  • Ildefonsia Gardner: Monotîpîk, tekane cure:
    • Ildefonsia bibracteata Gardner
  • Leucospora Nutt.
  • Limnophila R.Br.
  • Maeviella Rossow: Monotîpîk û tekane cure:
    • Maeviella cochlearia (Huber) Rossow
  • Mecardonia Ruiz & Pav.
  • Otacanthus Lindl.
  • Philcoxia P.Taylor & V.C.Souza P. W. Fritsch, F. Almeda, A. B. Martins, B. C. Cruz & D. Estes: Rediscovery and Phylogenetic Placement of Philcoxia minensis (Plantaginaceae), with a Test of Carnivory., In: Proceedings of the California Academy of Science, 58, 2007, S. 447–467 ISSN 0068-547x.
  • Schistophragma Benth. ex Endl.
  • Schizosepala G.M.Barroso: Monotîpîk, tekane cure:
    • Schizosepala glandulosa G.M.Barroso:
  • Scoparia L.
  • Stemodia L.: Inklusive Chodaphyton Minod, Lendneria Minod, Morgania R.Br., Poarium Desv. ex Ham..
  • Tetraulacium Turcz.: Monotîpîk, tekane cure:
    • Tetraulacium veroniciforme Turcz.
• Şaxa Hemiphragmeae Wall.: Tenê çînek:
  • Hemiphragma Wall.: Monotîpîk.
• Şaxa Plantagineae Dum.: 2 an 3 çîn:

  

  Tribus Plantagineae: Belghewêza mezin (Plantago major).

  • Aragoa Kunth
  • Littorella P.J.Bergius: Bi qasî 3 cureyan. Cureyê navdar pîvazoka hopikê, gihapîvazoka keskmayî, carnan Plantago.
  • Belghewêz, pelhewêz (Plantago L.): Bi qasî 275 cureya; carnan tevlî Littorella.
• Şaxa Russelieae Pennell: 2 çîn:

  

  Tribus Russeliae: Russelia equisetiformis

Tribus Russelieae: Tetranema roseum

• • Russelia Jacq.: Bi qasî 62 cureyan.
  • Tetranema Benth.
• Şaxa Sibthorpieae Benth.: Du çîn:
  • Ellisiphyllum Maxim.: Monitîpîk e.
  • Sibthorpia L.: Bi qasî 5 cureyan.
• Şaxa Veroniceae Duby: 9 heya 16 çîn:

  

  Tribus Veroniceae: Pojana bagerê, pojana bêyom (Veronica chamaedrys).

  • Kashmiria D.Y.Hong
  • Lagotis Gaertn.
  • Mendexoş, gihamendîya xoş (Paederota L.): Du cure.
  • Picrorhiza Royle ex Benth.
  • Scrofella Maxim.
  • Pojan (Veronica L.), tevlî Hebe Comm. ex Juss. û Belghewêza şîn, pelhewêza şîn; bi qasî 450 cureya
  • Veronicastrum Heist. ex Fabr.
  • Wulfenia (Wulfenia Jacq.)
  • Wulfenopsis D.Y.Hong

Çavkanî

• Famîleya Plantaginaceae di APWebsite. (ne bi kurdî ye)
• D. C. Albach, H. M. Meudt, B. Oxelman: Piecing together the "new" Plantaginaceae. American Journal of Botany, Band 92, S. 297–315, 2005, Volltext ^{Girêdana arşîvê 2009-09-02 li ser Wayback Machine}.
• David C. Tank, Paul M. Beardsley, Scot A. Kelchner & Richard G. Olmstead: L. A. S. JOHNSON REVIEW No. 7, Review of the systematics of Scrophulariaceae s.l. and their current disposition, In: Australian Systematic Botany, 19, S. 289–307.

Girêdanên derve

• Famîleya Plantaginaceae ^{Girêdana arşîvê 2012-06-07 li ser Wayback Machine} a li DELTA. ^{Girêdana arşîvê 2007-01-03 li ser Wayback Machine} (îngilîzî)