Milan Kundera
Milan Kundera (jdb. 1ê nîsana 1929an - m. 12ê tîrmeha 2023an) nivîskar û romannivîsê navdarê Fransî-Çekyayî bû. Ew yek ji romannivîsên herî navdar li nîviya duyê ya sedsala 20ê bû. Navdarî ya wî zêdetir ji ber romana wî Sivikî ya ji tehemulkirinê der ya bûnê bû.
| Jidayikbûn | |
|---|---|
| Mirin | |
| Hevwelatî |
Fransa, Çekya, Çekoslovakya, bêwelat (en) |
| Cîwar | |
| Perwerde | |
| Pîşe |
Nivîskar, senaryonivîs, wergêr, romannivîs, mamosteyê zanîngehê, helbestvan, dramaturge, ceribanvan, nivîskarê pexşanê, nivîskara kurteçîrokan |
| Salên çalak |
- |
| Bav |
Ludvík Kundera (en) |
| Dê |
Milada Kunderová (d) |
| Hevjîn | |
| Xizm |
Ludvík Kundera (en) (male first cousin) |
| Karder |
School for Advanced Studies in the Social Sciences (en) |
| Qadên xebatê | |
| Partiyên siyasî | |
| Endamê |
Akademiya Amerîkî ya Huner û Zanistî (en) Q125391099 American Academy of Arts and Letters (en) Svaz českých spisovatelů (d) Comité de lecture des éditions Gallimard (d) (- |
| Xelat | Lîsteya berfireh Klement Gottwald State Prize (d) () Xelata Médicis Étranger (d) () Mondello Prize (en) () Common Wealth Award of Distinguished Service (en) () Q3404571 () Honorary doctor of the University of Michigan (d) () Jerusalem Prize (en) () Nelly Sachs Prize () Prix de la critique (d) () Austrian State Prize for European Literature (en) () Şovalyeyê Nîşana Rûmetiyê (en) () Vilenica Prize (en) () Jaroslav Seifert Prize (en) () Medal of Merit, 1st class (d) () Herder Prize (en) () Q130553019 () City of Brno Award (d) () Czech State Award for Literature (en) () Honorary citizen of Brno (d) () Prix mondial Cino Del Duca (en) () The prize of the BNF (d) () Franz Kafka Prize (en) () Decoration of Merit (d) () |
Jînenîgarî
biguhêreEw li sala 1929ê li bajêrê Birno li Çekoslovakyayê hat dinyayê. Ew li malbateka rewşenhizira Çêkî hat dinyayê. Bavê wî Lûdvîk Kundêra (1891-1971) şagirdekê msîqakarê navdar Leoš Janáček bû. Ew ji sala 1948ê heta 1961ê serokê Akademî ya Mûsîqa ya Birnoyê bû. Mîlan li nik bavê xwe fêrî piyanoyê bû û paştir mûsîknasî xwend. Mûsîqayê tesîreka mezin li ser wî hiştiye û evê tesîrê di romanên wî jî da rengvedaye.
Wî xwendina dibistana navîn li sala 1948ê qedand. Heyamekê edebiyat û heyamekê jî film xwend. Di bin kartêkirina Şerê Cîhanî yê Duyem da, her ji sinêleyî ya xwe bû endamê Partiya Komunîst a desthilatdar. Li sala 1950ê ji ber çalakiyên dijberî Partiyê ji partiyê hat derêxistin. Wî ev bûyer kir muhaneya nivîsîna romana xwe ya binavê Henekê (the Joke an Žert, 1967). Ew ji bo heyameka kurt dîsa vegeriya nav Partiyê, lê ji bo caran dûmahiyê li sala 1970ê hat derêxistin. Digel hindek nivîskarên dî yên mîna Vatslav Havil li sala 1968ê pişikdarî Bihara Pragê bû. paşra Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst Çekoslovakya dagir kir. Ew ji 1975ê were li Fransayê dijît û ji sala 1981ê were welatîyekê Fransayê ye.
Berhemên wî
biguhêreMîlanî berhemên xwe yên destpêkê bi zimanê Çekî nivîsîne û yên dawîtir bi fransî. Tiştê herî balkêş ew e ko wî heta niha jî nehêlaye hindek ji romanên wî yên ko di koka xwe da bi zimanê fransî hatine nivîsîn bo ser zimanê wî yê daykê bihên wergerandin.Ev bûye sedema nerazîbûneka mezin li Komara Çekyayê.
Berhemên wî
biguhêre- Henek (the Joke, Žert, 1967)
- Evînên Kenîdar (Laughable Loves, Směšné lásky, 1960)
- Jiyan li dereka dî ye (Life is Elsewhere, Život je jinde, 1969)
- Yakûb û Axayê Wî (Jacques and His Master, Jakub a jeho pán: Pocta Denisu Diderotovi, 1975)
- Valsa Xatirxwestinê (The Farewell Waltz, Valčík na rozloučenou, 1976)
- Kitêba Keniyê û Jibîrkirinê (The Book of Laughter and Forgetting, Kniha smíchu a zapomnění, 1979)
- Sivikiya ji Tehemulê der ya Bûnê (The Unbearable Lightness of Being, Nesnesitelná lehkost bytí, 1984)
- Hunerê Romanê (The art of the Novel, L'art du roman, 1985)
- Nemirî (immortality, 1990)
- Xiyanet li Peymanê (Testaments Betrayed, Les testaments trahis, 1992)
- Kiyînî (Identity, L'Identité, 1998)
- Nezanî (Ignorance, L'Ignorance, 2000)
- Perde (The Curtain, Le Rideau, 2005)