Midyad

Midyad (bi tirkî: Midyat, bi Classical Syriac: ܡܕܝܕ Classical Syriac Medyad; bi suryankî Midyadê: Miḏyôyo) navçekî û bajarekî biçûk ê li Bakurê Kurdistanê ye. Navçe li herêma Mehelmiyan ne . Midyad li ser Parezgeha Mêrdînê ye. Li rojavayê Midyadê bajarokê Hezexê heye, li başûrê wê Nisêbîn, li rojava Mehsert û li bakûrê wê Kircews û Kirboran hene. Midyad navenda herêma Torê ye, ku bi taybetî di dîroka Xiristiyaniyê de cihekî girîng digire. Ji Medyadê re ji ber zêdebûna dêrên bajêr Bajarê heft dêran jî tê gotin.

Midyad Midyat
Navçe
Welat	Bakurê Kurdistanê
Dûgel	Tirkiye
Parêzgeh	Mêrdîn (parêzgeh)
Serbajar	Midyad
Hejmara nahiyan	1 nahiye
Hejmara bajarokan	7 bajarok
Hejmara gundan	54 gund
Gelhe (2008)	113.960 kes
Rûerd	1.054 km2
Berbelavî	108,1 kes/km2
Bajarê navendî
Gelhe (2008)	54.799 kes
Koordînat	37°25′0″Bk 41°22′11″Rh
Bilindayî	1.000 m
Koda postayê	47500
Koda telefonê	(+90) 482
Midyad Midyad (Tirkiye) Midyad Midyad (Bakurê Kurdistanê) Midyad Midyad (Mêrdîn)

Bajarê nû û bajarê kevin (2013)

Civak

Li navenda bajêr û gundên derûdorê bi piranî Kurd dijîn, lê hejmarek biçûk Suryanî û Ereb jî dijîn. Li vî bajerî ji aliyekî ve dengê naqosên dêra, ji aliyê din ve bangên melayan di heman demê de tên bihîstin. Îro Midyad ji du beşan pêk tê. Yek jê Êstil e ku piraniya şêniyên wê Mehelmî ne, ya din jî Midyada kevn e ku piraniya şêniyên wê Kurdên Sunî û Aramî – Suryanîyên Xirîstiyanî ne. Li gundên derdora Midyadê heta beriya çend salan gelek gundên Kurdên Êzdî jî hebûn, lê niştecihên wan gundên ji ber tahde dewleta tirk û cahşên herême neçar man û di salên heşteyî û nodî de warê xwe terikandin û koçberî Ewropa kirin. Ji ber heman sedeme piraniyê rûniştvanên Xirîstiyanî jî Midyad û gundên derûdorê terikandin û wan jî koçberî Rojavaya Tirkiyê - bi taybetî Stembolê - Ewropa û welatên din kirin. Îro hejmarek kem Xirîstiyanî û [[Kurd]]ên - Êzdî li Midyadê û gundên derdorê wê mane. Li gor serjimartinên şêniyan di sala 1997a de 61.378 kes li Midyadê dijiyan.

Dîroka Bajêr

Belgenameyên nivîskî yên pêşî derbarê Midyadê de digihêjin sedsala 13an B.Z. ev der herêmek e ku divê ji bo keyayên Asûrê were talankirin. Aşûrnasîpalê Duyem bi gewzî di 879an de dibêje wî ev herêm xistiye bin desthilatdariya xwe. Midyad di serdema Hz. Omer de dikeve bin darazê Îslamê de (640).

Ajalên herêma Midyadê

Li Midyadê wekî hemî deverên Kurdistan ê, xwedî hinek taybetmendiyên ajalên cude ne.

Li herêmê Ajalên kedî û yên berî bi du beşa ne

1. yên Kedî; Mê=Mîh/Mêşin, Bizin, Çêlek, Qantir, Mirîşk, Şamî, Mehîn, Kevok, Qaz,
2. Yen Kedî; Nêr= Beran, Nêrî, Ga, Qantir, Dîk, Elok, Hesp, Kevok, Ordek,

Pîşeyên Midyadê

Li Midyadê cûrbecûr kar û pîşeyên herêmê yên bi nav û deng hene:

1. Zîvkerî
2. Cumik
3. Kevirbirîn
4. Kurtankerî
5. Hekîmtî
6. Hosteyî ya kevira
7. Hedadî
8. Terzîti

Gundên Xirbe

Xirbê Ilto, Dêrhadet, Kûndelê, Xerabê Fêro, Qêsra Jêrî, Qêsra Jorî, Qûzre, Xirbê Koçek, Xirbê Diza, Bamered, Mamûsiva û Qiryasa.