Metroya Viyanayê

Metroya Viyanayê, (bi almanî: U-Bahn Wien), ku U-Bahn kurteya peyva almanî Untergrundbahn e, bi îngilîzî: underground railway) pergalek veguhastina bilez e ku jibo Viyana ya paytexta Awistiryayê re dixebite. Bi vekirina îlona sala 2017an a 4.6 kîlomêtre, dirêjkirina pênc-stasyonê ya xeta U1, tora U-Bahn ya pênc-xet ji 83.1 kîlomêtreyan pêk tê. Sîstem jibo 109 stasyonan dixebite. Sîstem li gorî UITP (Komeleya Veguhastina Giştî ya Navneteweyî) di hezîrana 2009an de yek ji çêtirîn pergalên veguheztina gelemperî li çaraliyê cîhanê ye.

2 trênê yên xetên U6 û U4 diçin rawestgeha pevguhertinê Längenfeldgasse

Nexşeya tora Metroya Viyanayê

Peykerê rawestgehên Museumsquartier

Dîrok

Plansazkirina rêhesina binerd ya Viyanayê salên 1840an ve destpêkir. Ji wî demê ve, gelek plan û niqaş hene ku ji bo avakirina projeyek sîstema metroyê. Bi vî planê xwestin ku Viyana bibe bajarê herî baş a sîstema metroyê. Daxwaza endezyar Heinrich Sichrovsky ji sala 1844an ve bi fikrê rêhesinek atmosferî ya li ser bingeha pergala Medhurst û Clegg ye. Trên bi riya pompeyên hewayê motorên hilmê yên rawestayî bi rengekî pneumatîk bi pêş ve bihatana û rêya Sichrowskys divê ji Lobkowitzplatzê li binê Viyana Glacisê berbi çemê Wienê berbi Hütteldorf ve biçe. Her çend trênên bi vî awayî li London û Parîsê hatibin çêkirin jî lê li Viyanayê ji bo pargîdaniyê veberhêner nedîtin, ji ber vê yekê ev fikir nehate pejirandin. Projeya girêdana trênê ya Julius Pollak (1849) jî wekî pergalek atmosferê hate fikirîn. Daxwaza Sichrovsky xala destpêkek ji bo rêzeplanên ku bi piranî nehatine pejirandin bû. Di sala 1858an de plansazê bajêr Ludwig Zettl pêşniyar kir ku li cihê tijîkirina xendeqan rêhesinek çêbike û piştre re di vê xendeka dorpêçkirî de tramvayek rêhesin were danîn. Vê yekê dê têkiliyek di navbera stasyona navendî û salonên sûkê de biafiranda, di heman demê de tunelên ku bi gazê têne ronî kirin dê wekî depoyên xwarinê bêne bikaranîn. Di sala 1873an de, bi kêmî 25 plansazkirina ji bo seyrûsefera trenê ya şaredariyê dest pê kir.

Xetên metroyê

Xet	Rê	Dirêjahiya xetê	Hêjmara rawestgehan
U-1	Oberlaa – Leopoldau	19.2 km	24
U-2	Karlsplatz – Seestadt	16.7 km	20
U-3	Ottakring – Simmering	13.5 km	21
U-4	Hütteldorf – Heiligenstadt	16.5 km	20
U-6	Siebenhirten – Floridsdorf	17.4 km	24