Koçk
Koçk amyareke bi hespê tê ajotin e. Di hin devokan de koçke jî dibêjin. Berê li Kurdistanê pirr di hatne bi karînan. Ji ber ku niha nînin, mirov rêça wan tenê di wêjeya devkî de di bîne.
Navên amyarên hesp dikişînin
biguhêreMixabin kîjan kîjan e tenê zimannas dizanin û hinekê tevlîhevî heye.
Li ser bingeha navê wê
biguhêreLi Ewropa jî navê vê amyarê heman e lê ew viya bi bêjeya mecarî kocsi re girêdidin, dibêjin ev ji bajarê Mecaristanê Kocsê belav bûye. Dibe ku koçkê navê xwe dabe bajêr lê bajar nikare navê xwe bidê. Lewra romayiyan, grekiyan, îranîyan (kurd, faris ûêd), egîptiyan (misir), slavan, germanan û gelekan jî ev pirr berê bikaranîne ku, wê demê bajarê kocsê jî nebû.
Di zimanê kurdî de bêjeyên nêzîk koçik e ku tê wateya "odeya, xurfeya biçûk". Koçkirin jî bi heman amyaran dihatin kirin, ango di nava koçkirin, koçk û koçikê de têkiliyên mentiqî û rasterast hene.
Ji bermayiyên dîrokê (xêzkirinên li şikeftan ûêd) em baş pê dizanin ku bi hezaran salan berê kurdan jî ev bikaranîne.
Di 8'ê adarê 1886'ê de hilberînerê otomobîlan Gottlieb Daimler, koçkekê bi motorê diceribîne û biserdikeve. Hêdî hêdî koçk bi motorê tên ajotin û riya otomobîlên îro jî wisa vedibe.
Cureyên wê bo pêdiviyan
biguhêre- Koçkên nava bajêr
- Koçkên gundewariyê
Awayên çêkirina wê
biguhêre- Koçka xweajok, koçka yek ajokerek lê siwar dibe û xwe tenê diajo
- Koçka rêwî na lê ajovan diajon
- Cihê ajovan li pêşiya rêwiyan
- Cihê ajovan li pêşiyê û li ser e
- Cihê ajovan li paşiyê û li ser e
- Di hinekan de, wekî Koçkên Viktoria, cihê ajovan seyar û guherbar e. Mirov dikare jê vebike û bi cihekê din ve bike
Koçkên li Ewropa navdar bûne
biguhêre- Berline
- Carrick
- Carruca (ya romayiyan)
- Char-à-Bancs
- Char-à-Côté
- Coupé
- Duc
- Einhorn (koçk)
- Koçka zer
- Gig
- Koçka zêrîn (Sondershausen)
- Koçka împeratoriyan
- Koçka nêçîrvaniyê (bi almanî Jagdwagen)
- Kaleşe, (bi almanî Kalesche)
- Kremser
- Landauer
- Otobusa hespê, bi almanî Pferdeomnibus
- Fayton (koçk) ji navê Phaeton ê grekî
- Koçka postayê
- Qûmbirr (bi almanî Sandschneider (Kutsche))
- Sjees
- Stanhope (herwiha: Stanhope Gig)
- Tandem
- Tilbury
- Viktoria, heya 1869 bi navê Mylord dihate navandin. an jî Bockchaise.
- Vis-à-vis