Kesên LGBT di îslamê de

Kesên LGBT di îslamê de
Kesên LGBT di îslamê de
	biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Homoseksuelî di îslamê de, anku kesên êlcîbîtî (LGBT) di îslamê de gelek aliyên xwe hene, li gora ku ew behsa homoerotîzmê dike (mînak di helbestên gelên misilman de) yan jî têkilî û kirinên zayendî yên di navbera kesên ji heman zayendê de. Nirxandina huqûqî ya van aliyan di fiqha îslamî, fiqh de cûrbicûr e. Ev nirxandin di tevahiya dîrokê de ji aliyê civakî ve hatiye guhertin; li gorî şiroveyên muhafezekar di şerîeta îslamê de pêkanîna têkiliya zayendî ya hevzayendan wekî "têkiliya zayendî ya ne rewa" (zina, fuhûşî) tê hesibandin.

Helwesta li dijî kesên lezbiyen, hevzayend, bîseksuel û transgender (kesên êlcîbîtî, LGBT) û serpêhatiyên wan ên li cîhana misilmanan ji dîroka wê ya dînî, qanûnî, civakî, siyasî û çandî bandor bûye.^[1]^[2]^[3]^[4]

Dîrok

Li gorî zanyarê îslamê Thomas Bauer, îslam zêdetirî hezar sal in li dijî homoseksuelan tolerans bû. Bauer tekez dike ku di dîroka çandî ya erebî-îslamî de di navbera salên 800 û 1800 de “tu şopa homofobî” nayê dîtin.^[5] Ji edebiyata îslamî gelek helbestên homoerotîk mane. Li gorî Bauer, tenê di sedsala 19-an de rojavayî li Rojhilata Navîn "têkoşîna li dijî cinsiyeta nerêkûpêk" wekî parçeyek kolonîzasyonê destnîşan kir. Beriya sala 1979an, di hezar salan de li Rojhilata Navîn a Îslamî û Bakurê Afrîkayê dozek nehatibû zanîn ku tê de zilamek ji ber ku bi mêrekî din re bi razîbûna seksê re kiriye sûcdar hatibe sûcdarkirin. Nêrîna Bauer di esasê xwe de ji aliyê Mounir Baatour, serokê Şems, yekem rêxistina Tûnisî ya ku ji bo mafên homoseksuel, bîseksuel û transseksuelan kampanyayê dike, parve dike: "Li Tûnisê, homoseksuelî tenê ji sala 1913-an vir ve sûcek e: Fransiyan bûn ku paragrafa 230-a têkildar destnîşan kirin. Dema ku Tûnisê kolonî kirin, homofobiya xwe bi xwe re anîn. Paşê dîsa derketin, lê homofobî ma... Di Îslamê de yek metneke olî ya resen ku homoseksueliyê têxe bin cezayên taybetî tune ye.”^[6]

Nêrînên şerîetê

Di Quran de nîqaşek qanûnî ya eşkere ya homoseksueliyê tune. Li gorî hindikahiya wergêrên Quranê, sûreya 4, ayeta 15, ku behsa "kiryareke riswa" (faḥiša) dike, behsa kiryarên seksî yên di navbera jinan de dike û ayeta 16 ya jêrîn jî bi heman awayî behsa seksê di navbera du mêran de dike:

“(15) Li hember wan jinên we yên ku karekî riswa dikin, divê hûn çar kes bibin şahid. Eger ew şahidî bikin, ewan [jinan, pirhejmar] di hundir de bihêlin, heta mirin wan ji holê rabike yan jî Xweda rêyekê bide wan. (16) Û ew herdu (duyan) ku ji we ra kirine, herdukan jî bixin tengasîyê. Gava ew poşman bibin û xwe rast bikin, wan berdin. Va ye Xweda lêborîn û dilovan e.^[7]

Gelo ev her du ayet behsa zinayê (zinahiyê) dikin, zînayê (heteroseksuel) an jî têkiliya di navbera zewacên nezewicî de, an jî têkiliya hevzayendî di navbera jin (ayeta 15) û mêran de (ayeta 16) di nav tefsîrên curbecur ên li ser Quranê de ji hev cuda tê nirxandin. Pirraniya şirovekaran vê gotinê di serî de bi Zîna ve girêdidin. Şîrovekarê paşîn az-Zemaşarî (sedsala 12'an a zayînî) jî ayetê bi vî rengî fam dike, lê zêde dike ku hin raveker ayetên 4:15-16 li ser kirinên hevzayendî yên jinan (siḥāq, eşîrtî) an jî têkiliya anal a homoseksuel (liwaṭ) bi kar tînin.^[8] Di nav wergêr û şirovekarên Quranê yên sedsala 20-an de, Ebû l-A'lā Modudî bi eşkere şirovekirina Sûreya 4:15-16 wekî ku behsa kiryarên homoseksuel dike red dike. Ew vê yekê bi berfirehî di Tefsîr Tefhîmû-l-Qur'an de ku di navbera salên 1942 û 1972-an de bi zimanê ûrdû hatiye nivîsandin, rave dike.^[9]Wekî din, di nav teolojiya îslamî ya heyî de tê nîqaş kirin ka gelo ev rêwerz - heke ew ji bo têkiliyên zayendî yên heman zayendê were sepandin - tenê behsa diyardeyên dîrokî yên hevzayendî di nav gelên rojhilata îslamî ya pêşîn de dike, an jî gelo ew dikare were veguheztin bo hemî diyardeyên şêwazên jiyana homoseksuel ên di civakên îroyîn de (binihêre helwesta Encumena Navendî ya Misilmanan li Almanya, li jêr binêre).^[10]

Çavkanî

^ Rehman, Javaid; Polymenopoulou, Eleni (2013). "Is Green a Part of the Rainbow? Sharia, Homosexuality, and LGBT Rights in the Muslim World" (PDF). Fordham International Law Journal. Fordham University School of Law. 37 (1): 1–53. ISSN 0747-9395. OCLC 52769025. Ji orîjînalê di 21 tîrmeh 2018 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 30 çiriya pêşîn 2021.
^ Schmidtke, Sabine (hezîran 1999). "Homoeroticism and Homosexuality in Islam: A Review Article". Bulletin of the School of Oriental and African Studies (University of London). 62 (2): 260–266. doi:10.1017/S0041977X00016700. eISSN 1474-0699. ISSN 0041-977X. JSTOR 3107489. S2CID 170880292.
^ Murray, Stephen O. (1997). "The Will Not to Know: Islamic Accommodations of Male Homosexuality". Bi Murray, Stephen O.; Roscoe, Will (edîtor). Islamic Homosexualities: Culture, History, and Literature. New York and London: NYU Press. rr. 14–54. doi:10.18574/nyu/9780814761083.003.0004. ISBN 9780814774687. JSTOR j.ctt9qfmm4. OCLC 35526232. S2CID 141668547.
^ Polymenopoulou, Eleni (18 gulan 2020). "Forum: LGBTQ+ Issues in International Relations, Human Rights & Development – Same-Sex Narratives and LGBTI Activism in the Muslim World". Georgetown Journal of International Affairs. Washington, D.C.: Walsh School of Foreign Service at the Georgetown University. ISSN 1526-0054. Ji orîjînalê di 20 çiriya pêşîn 2020 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 7 kanûna pêşîn 2021.
^ Humanistischer Pressedienst: Islam tolerierte Homosexuelle über Jahrhunderte
^ "– Homosexualität in Tunesien: „Du lebst unter ständigem Verdacht"". web.archive.org. 15 tebax 2017. Ji orîjînalê di 15 tebax 2017 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 22 çiriya pêşîn 2022.
^ Sure 4, Verse 15-16. Vgl. die unterschiedlichen Interpretationen auch in den Koranübersetzungen, z. B. Rudi Paret, Der Koran. Übersetzung, 3. Auflage, Stuttgart 1983, S. 61–62; Adel Theodor Khoury, Der Koran. Arabisch-Deutsch. Übersetzung und wissenschaftlicher Kommentar, Band 5, Gütersloh 1994, S. 56 und 61; Der edle Qurʾān und die Übersetzung seiner Bedeutungen in die deutsche Sprache, Übersetzung von ʿAbdullāh Frank Bubenheim und Nadeem Elyas, Medina, 2004, S. 80; Maulana 3. Sadr-ud-Din: Der Koran, Arabisch-Deutsch, Uebersetzung, Einleitung und Erklärung, Berlin, Verlag der Moslemischen Revue, 1939, 2. Auflage Berlin 1964, S. 141.
^ az-Zamaḫšarī, al-Kaššāf ʿan ḥaqāʾiq at-tanzīl, Beirut, o. J., Bd. I, zu Sure 4:15-16. Vgl. Adel Theodor Khoury, Der Koran. Arabisch-Deutsch, Gütersloh 2004, S. 154: „Es geht entweder um die Unzucht bzw. den Ehebruch (so die Mehrheit der Kommentatoren) oder um die Sodomie zwischen Männern oder um Unzucht zwischen unverheirateten Männern und Frauen.“ Khourys Wortwahl ist missverständlich: Mit „Sodomie“ meint er – entgegen heutigem deutschem Sprachgebrauch – liwāṭ, d. h. Analverkehr.
^ Maudūdī, Tafhīmu-l-Qurʾān (Urdu), Band I, S. 331–333 zu 4:15-16; englische Übersetzung [16 Bände, Lahore 1967–1988]: S. Abul Aʿlā: Maudūdī, The Meaning of the Quran, vol. II, English Rendering by Ch. Muhammad Akbar, hg. von Abdul Aziz Kamal, 7. Auflage, Lahore 1985, S. 103, 105 und 108.
^ Andreas Ismail Mohr, Was sagt der Koran zur Homosexualität, in: LSVD Berlin-Brandenburg (Hg.): Muslime unter dem Regenbogen. Homosexualität, Migration und Islam, Berlin 2004, S. 9–38.

[lawnet.fordham.edu-1] Rehman, Javaid; Polymenopoulou, Eleni (2013). "Is Green a Part of the Rainbow? Sharia, Homosexuality, and LGBT Rights in the Muslim World" (PDF). Fordham International Law Journal. Fordham University School of Law. 37 (1): 1–53. ISSN 0747-9395. OCLC 52769025. Ji orîjînalê di 21 tîrmeh 2018 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 30 çiriya pêşîn 2021.

[Schmidtke_1999-2] Schmidtke, Sabine (hezîran 1999). "Homoeroticism and Homosexuality in Islam: A Review Article". Bulletin of the School of Oriental and African Studies (University of London). 62 (2): 260–266. doi:10.1017/S0041977X00016700. eISSN 1474-0699. ISSN 0041-977X. JSTOR 3107489. S2CID 170880292.

[Murray_1997-3] Murray, Stephen O. (1997). "The Will Not to Know: Islamic Accommodations of Male Homosexuality". Bi Murray, Stephen O.; Roscoe, Will (edîtor). Islamic Homosexualities: Culture, History, and Literature. New York and London: NYU Press. rr. 14–54. doi:10.18574/nyu/9780814761083.003.0004. ISBN 9780814774687. JSTOR j.ctt9qfmm4. OCLC 35526232. S2CID 141668547.

[4] Polymenopoulou, Eleni (18 gulan 2020). "Forum: LGBTQ+ Issues in International Relations, Human Rights & Development – Same-Sex Narratives and LGBTI Activism in the Muslim World". Georgetown Journal of International Affairs. Washington, D.C.: Walsh School of Foreign Service at the Georgetown University. ISSN 1526-0054. Ji orîjînalê di 20 çiriya pêşîn 2020 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 7 kanûna pêşîn 2021.

[hpd12315-5] Humanistischer Pressedienst: Islam tolerierte Homosexuelle über Jahrhunderte

[6] "– Homosexualität in Tunesien: „Du lebst unter ständigem Verdacht"". web.archive.org. 15 tebax 2017. Ji orîjînalê di 15 tebax 2017 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 22 çiriya pêşîn 2022.

[7] Sure 4, Verse 15-16. Vgl. die unterschiedlichen Interpretationen auch in den Koranübersetzungen, z. B. Rudi Paret, Der Koran. Übersetzung, 3. Auflage, Stuttgart 1983, S. 61–62; Adel Theodor Khoury, Der Koran. Arabisch-Deutsch. Übersetzung und wissenschaftlicher Kommentar, Band 5, Gütersloh 1994, S. 56 und 61; Der edle Qurʾān und die Übersetzung seiner Bedeutungen in die deutsche Sprache, Übersetzung von ʿAbdullāh Frank Bubenheim und Nadeem Elyas, Medina, 2004, S. 80; Maulana 3. Sadr-ud-Din: Der Koran, Arabisch-Deutsch, Uebersetzung, Einleitung und Erklärung, Berlin, Verlag der Moslemischen Revue, 1939, 2. Auflage Berlin 1964, S. 141.

[8] z-Zamaḫšarī, al-Kaššāf ʿan ḥaqāʾiq at-tanzīl, Beirut, o. J., Bd. I, zu Sure 4:15-16. Vgl. Adel Theodor Khoury, Der Koran. Arabisch-Deutsch, Gütersloh 2004, S. 154: „Es geht entweder um die Unzucht bzw. den Ehebruch (so die Mehrheit der Kommentatoren) oder um die Sodomie zwischen Männern oder um Unzucht zwischen unverheirateten Männern und Frauen.“ Khourys Wortwahl ist missverständlich: Mit „Sodomie“ meint er – entgegen heutigem deutschem Sprachgebrauch – liwāṭ, d. h. Analverkehr.

[9] Maudūdī, Tafhīmu-l-Qurʾān (Urdu), Band I, S. 331–333 zu 4:15-16; englische Übersetzung [16 Bände, Lahore 1967–1988]: S. Abul Aʿlā: Maudūdī, The Meaning of the Quran, vol. II, English Rendering by Ch. Muhammad Akbar, hg. von Abdul Aziz Kamal, 7. Auflage, Lahore 1985, S. 103, 105 und 108.

[10] Andreas Ismail Mohr, Was sagt der Koran zur Homosexualität, in: LSVD Berlin-Brandenburg (Hg.): Muslime unter dem Regenbogen. Homosexualität, Migration und Islam, Berlin 2004, S. 9–38.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]