Heyva tijî

Heyva tijî (sembola wê ya astronomîk: ), gava roj û heyv - her yek li hêleke cîhanê - hemberî hev disekinin pêk tê.

Heyv di vê rewşê de hinkî li jorî xulgeha cîhanê ye. Ji ber ku gava heyv û xulgeha cîhanê xwediyê heman pehniyê bin, wê çaxê siya cîhanê dikeve ser heyvê û bi vî havî heyvgirtin derdikeve holê. Dijheviya hevya tijî heyva nu ye.

Şayes

Ronahiya heyvê di dema heyva tijî de digihêje asta xwe ya herî bilind; herwiha, ronahiya wê di nava -12.5 û -13 mag e. Gava meriv vê ronahiyê bi ya rojê û ya sevê tîne ber hev, ronahiya heyvê ji ya rojê 400'000 car tarîtir e û ji ronahiya ezmana sevê jî 250 car ronîtir e. Ronahiya heyvê ji ber xulgehên elîptîk (xwar) ên heyv û cîhanê carna dadikeve carna jî radibe. Gava cîhan him pirr nêziki rojê (perîhel) him jî pirr nêzikî heyvê ye (perîgeum), wê caxê ronahiya heyva tijî 22% ronîtir e. Wek mînak: di îlonê 2006'an û adarê 2010'an de heyva tijî pirr nêzikî perîgeumê bû, lê ev yek her 9 sal carekê pêk tê.

Pêşangeh

Heyva tijî û atmosfera cîhanê, wêneyek ji ezmanê (sal 1999 ji Discovery
Rabûna heyva tijî, wêneyek bi rêya teleobjektîfê

Çavkanî

Girêdanên derve

Li Wikimedia Commons medyayên di warê Heyva tijî de hene

Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?)