Chen-Ning Yang
Chen-Ning Yang (bi çîniya hêsankirî: 杨振宁; çîniya adetî: 楊振寧; pinyin: Yáng Zhènníng) (jdb. 22ê îlona 1922an li Hefei, Çîn) fîzîknasekî çînî - amerîkayî ye. Xelata Nobel a fîzîkê wergirtiye.
Chen-Ning Yang | |
---|---|
Navê rastî | |
Jidayikbûn | 1 çiriya pêşîn 1922 Hefei County (Komara Çînê) |
Hevwelatî | Çîn (2015–), Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê (naturalization, 1964–2015), Komara Çînê (1922–1949), Taywan (1949–2015) |
Perwerde |
|
Pîşe |
|
Hevjîn | |
Dê û bav | |
Xizm | |
Xelat |
|
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre |
Jiyan
biguhêreChen-Ning Yang, herwiha wekî Frank an Franklin jî dihate binavkirin, ji pênc zarokên profesorê matematîkê Ke Chuan Yang û xanima wî Meng Hwa Loh Yang ê mezin e.
Jiyana wî ya zaroktiyê li wargeha Zanîngeha Tsinghua ya nêzîkê Pekîngê ye derbas bûye û bi xwe jî li Kunmingê zanîngeh xwendiye. Sala 1942 bi xebata komangaşt û molekûlspektran li vê zanîngehê balê dikişîne ser xwe.
Piştî şerê Japon û Çîn ji dewletê alîkariya xwendinê werdigire diçe Chicagoyê. Sala 1946 li Zanîngeha Chicago dest bi xwendin û lêkolînan dike. Sala 1948 li cem Edward Teller, doktoraya xwe bi xebata li ser reaksiyonên dendikê dike. Dûv re diçe zanîngeha Institute for Advanced Study a Princeton (New Jersey) berdewam dike. Li wir sala 1955 dibe profesor. Sala 1965 diçe Stony Brook.
Yang sala 1950 bi Chih Li Tu re marî dibe (dizewice) û ji wê sê zarok dibin, Franklin (jdb. 1951), Gilbert (jdb. 1958) û Eulee (jdb. 1961).
Xebat û girîngî
biguhêreYang bi giranî li ser mekanîka statîstîk û fîzîka sîmetrî lêkolînan dike. Bi Tsung-Dao Lee, bi salan bi hev re xebitîn û xebatên xwe weşandin. Cîhana xebatên parçeyên elementan berfireh kirin.
Li fîzîkê Angaşta Yang-Mills zêde kirin ku viya bi Robert L. Mills re keşf kiribûn. Di salên 1950 debi Lee lêkolîn li ser Modela Ising kirin.
Yang sala 1957 bi tevî Tsung-Dao Lee guncavê Xelata Nobel a fîzîkê hat dîtin.
Xelat û paye
biguhêre- Xelata Nobel a fîzîkê, 1957
- Xelata bîranîna Albert-Einstein, 1957
- Pokala Albert-Einstein, 1995
Girêdanên derve
biguhêre- Professor Chen Ning Yang Girêdana arşîvê 2009-09-07 li ser Wayback Machine (malper - Institute for Advanced Study in Tsinghua University)
- Chen Ning Yang (malper - State University of New York at Stony Brook)
- C.N. Malpera Yang Girêdana arşîvê 2010-01-06 li ser Wayback Machine (malper - The Chinese University of Hong Kong)
- Jînenîgariya li Nobelê Girêdana arşîvê 2004-08-13 li ser Wayback Machine
- Symmetries and Reflections (Sîmpozyûma C.N. Yang a Stony Brook University)
- The CN Yang Scholars Programme Girêdana arşîvê 2011-06-07 li ser Wayback Machine at Nanyang Technological University Girêdana arşîvê 2011-04-22 li ser Wayback Machine, Singapore
Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |