Alfred Nobel
Endezyar û vedander û kîmyagerê Swêdî ye
(Ji Alfrêd Nobel hat beralîkirin)
Alfred Bernhard Nobel (jdb. 21ê çiriya pêşîn 1833 li Stockholm; m. 10ê kanûna pêşîn 1896 li San Remo) kîmyager, kaşîf û karsazê navdar ê Swêdî bû. Her sal li rûyê cîhanê bi navê wî xelatên wêje, aştî û zanistiyê tên dayîn.
Alfred Nobel | |
|---|---|
 | |
| Jidayikbûn | Alfred Bernhard Nobel  21 çiriya pêşîn 1833 Jakob and Johannes parish (Stokholm) |
| Mirin | 10 kanûna pêşîn 1896 Sanremo |
| Sedema mirinê | Xwînrêjiya mêjî (Sedemên sirûştî) |
| Cihê goristanê | Norra begravningsplatsen |
| Hevwelatî | Swêd |
| Pîşe |
|
| Xebat |
|
| Dê û bav |
|
| Malbat | Nobel family |
| Xelat |
|
 | |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre | |
Ew kaşîfê dînamîtê bû û herwekî fîrmayên wî xwedî patenta 355 alavî bû. Nobel karsazekî serkeftî bû. Di dawiya jiyana xwe de, ji ber ku wî keşfa dînamîtê kiribû, gelek poşman bû. Dîsa wî hêdî hêdî baştî û pêdiviya mirovahiyê didît.
Nobel beriya mirina xwe temî dike ku hersal bi navê wî xelat were dayîn û hatina giştî ya fîrmayên wî ji xelatgiran re were dayîn. Her sal Xelatên Nobelê ji kesên ku di warê xwe de xizmeteka mezin bo mirovahiyê kirine re tê dayîn.
Wêje
biguhêre- Erik Bergengren: Alfred Nobel. Bechtle, Esslingen 1965.
- Edelgard Biedermann (Hrsg.): Chère Baronne et amie – Chèr monsieur et ami. Der Briefwechsel zwischen Alfred Nobel und Bertha von Suttner. Olms, Hildesheim 2001, ISBN 3-487-11492-5.
- Kenne Fant: Alfred Nobel. Idealist zwischen Wissenschaft und Wirtschaft. Insel, Frankfurt am Main 1997, ISBN 3-458-33804-7.
- Karl Gruber: Alfred Nobel. Die Dynamitfabrik Krümmel – Grundstein eines Lebenswerks. Flügge, Geesthacht 2001, ISBN 3-923952-11-2.
- Rune Pär Olofsson: Der Dynamitkönig Alfred Nobel. Kiepenheuer, Leipzig 1993, ISBN 3-378-00523-8.
- Orlando de Rudder: Alfred Nobel (1833–1896). Denoël, Paris 1997, ISBN 2-207-24179-3.
- Fritz Vögtle: Alfred Nobel. Mit Selbstzeugnissen und Bilddokumenten. Rowohlt, Reinbek 1983, ISBN 3-499-50319-0.