Alî Seydo Gewranî
Alî Seydo Alî Gewranî, sala 1908 li Emmanê jidayikbû, dîplomatekî urdunî û ferhengzanekî kurd bû, ku danerê ferhenga kurdî ya nûjen e.
Alî Seydo Alî Gewranî | |
|---|---|
| Navê rastî | عَلي سَيدو عَلي الگَوراني الكُردي |
| Jidayikbûn | 1908 Emman |
| Mirin | 1992 Emman |
| Pîşe | Dîplomat, Nivîskar, Ferhengzan,Wergêr, Perwerdekar |
| Netewe | Kurd |
| Hevwelatî | Urdun |
| Perwede | Zanîngeha Amerîkî li Beyrûtê |
| Berhemên navdar | |
| Ferhenga Kurdî Nûjen Kurdî Erebî, Ji Emmanê heta Amêdiyê, | |
| Zarok | Eşref Gewranî kurr, Omer Gewranî nevî |
biguhêre | |
Jînenîgarî
biguhêreKok
biguhêreAlî Gewranî derbarê koka xwe dibêje:
- ez ji hoza Dodkan ya kurdî me, ji şaxa ku li deşta Gewranê rûdinê, di navbera bajarên Diyarbekir û Erxenî de, li Kurdistana Tirkî û navê gundê me Lexerî ye. Kalkê min bi hêzên tirk re di sala 1880 hat bajaroka Seltê li Urdunê, ya ku desthelatdariyên osmanî lê navenda mîrî ya yekem vekir, û qayimeqamek û polîs û jendirme lê bicî kirin, tevî fermanberiyên din. Û hêzên asayişê lê hemû kurd bûn. Kalkê min li Seltê mir û li nik kelaya wê hat gorî kirin, û malbata me ji wê demê de li Urdunê rûdinê.[1]
Perwerde
biguhêreDi sala 1916 li Emmanê dest bi xwendina xwe ya sereta dike û piştî çar salan li Qudsê li xwendegeha Bîşop Gobat ya îngilîzî bidawî tîne. Paşre diçe xwendina xwe ya navincî li xwendegeha Rewdet El-Me'arif El-Weteniyya li Qudsê tekûz dike. Di sala 1924 diçe zanîngeha Amerîkî li Beyrûtê û di 22-06-1928 bekeloriyosa ramyarî û aborînasî digire. Gewranî dibêje: ez zankoyarê urdunî yê yekem bûm[1]
Kar
biguhêre1929: mamosteyê zimanê îngilîzî li xwendegeha Emmanê ya navincî.
1934: sekretêrê perlemana Urdunê
1938: birêvebirê xwendegeha navincî ya Kerkê
1940: birêvebirê xwendegeha navincî ya Emmanê
1942: sekretêrê wezareta navxweyî Urdunê
1943 - 1944: qayimeqamê Eclonê
1948: birêvebirê xwendegeha navincî ya Seltê
1949: birêvebirê xwendegeha navincî ya Irbidê
1949 - 1963: dîplomat, li Erebistana Siûdî, Yemen, Enqere û Şam. ew hat malnişînkirin bi pileya cîgir wezîr.[1][2]
Berhem
biguhêreDanîn
biguhêre- Ferhengeke Kurdî Erebî
- Geşteke li deverê Yemenê (bi Erebî)
- Lor û Loristan (bi Erebî, di kovara akadîmiya kurdî li Bexdê sala 1974)
Wergerandin
biguhêre- The Kurds: A historical and a political study, Hasan Arfa
- Journey among brave men, Dana Schmidt
- The kurdish republic of 1946, William Eagleton
- The Kurds, Thomas Bois
- Doğunun sorunları, Mehmed Emin Bozarsalan
Xelat
biguhêre- Şanenîşana Stêra Urdunê ji pileya duwem (Urdun)
- Şanenîşana Stêra Geş (Taîwan)
- Şanenîşana Jêhatiyê ji pileya duwem (Sûrî)
- Şanenîşana Perwerdekariyê ji pileya yekem (Urdun)[2]
Çavkanî
biguhêre- ^ a b c Ferhenga Kurdî Nûjen, Alî Seydo Gewranî, 1985
Jînenîgarî bi destê daner - ^ a b Jînenîgariya Alî Gewranî li Malpera Wezareta Roşinbîriyê ya Urdunê[girêdan daimî miriye]
| Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |