Rêveberiya awarte

Rêveberiya awerte ferzkirina efserê herî payebilind leşkerî de wek walî û leşkerî an wek serokê hikûmetê ye, bi vî awayî, rakirina hemû hêza ji rêveberên berê, yasayî, û şaxên darazê yên dewletê ye. Ev bi piranî ji bo demekê ferz dema ku hikûmeta an sivîl desthilatê nemîne bi xebatê bi bandor e. Rêveberiya awerte dikare ji aliyê hikûmetên ji bo cîbicîkirina hukmê xwe li ser raya giştî bike.

Bûyerên wiha piştî derbeya leşkerî dibe (wek Tayland di sala 2006 û 2014'an de); dema ku ji aliyê protestokirina gel gef li (Çîn, protestoyên meydana Tiananmen 1989); ji bo tepisandina muxalefetê yên siyasî (Polonya, di sala 1981'an de); an jî ji bo aramkirina serhildanên an serhildanên fêm (Kanada, Krîza Cotmehê di sala 1970'an de).

Rêveberiya awerte dikare di rewşên karesatan mezin de xwezayî îlan bibe; lê belê, piranîya welatên bi kar sazîyeke legal cudahî, wek rewşa awarte ye. Rêveberiya awerte jî di dema pevçûnên ferz kirinê de û di dozên ji pîşeyan de, ku nebûna hikûmeta sivîl yên din ji bo nifûsa bêparsengî ye.