Nîjadkujiya ermeniyan: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Dewleta Osmanî di Gulana sala 1915an de fermana nefiya Ermeniyan derdixîne. Dewleta Osmanî dibêje, biryara nefiya Ermeniyan ewbûye ku wê Ermenî di şerê navbera Osmanî û Ûrisan de derkeve, piştgiriya dewleta Ûris bike. Ermanî ber bi Îraq[[Iraq]] û [[Surî|Suriyê]] koçberdibin û hinek ji karwanên Ermeniya xwe ji qirkirinê xilasdikin û hinek ji wan di rê de ji aliyê cendirmê Tirk û Alayên HemîdîyeHemîdiye ve tên kuştin. Ermenî di bin kontirola Ûris de li wanê dewleteka Ermenî avadike, lê umrê vê dewletê pir nakişîne, bi teqwîyekirina eskerên Osmanî, qirkirana herî mezin li Wanê pêk tê. ( Dem: Hezîrana sala 1915an)

Di sala 1916an de dewleta Ûrisi dikeve erdê deleta Osmanî û herema serhedê dagirdike û sala maciriyê dest pêdike. Ermenî bi Ûrisan re bi sedhezaran miltê Kurdkurd û Tirktirk qirdikin û tola xwe hildidin. Di wê salê de eskerên Ûris Erzincan hatanû Muş[[Mûş]] û Bîgolê digire û bi milyonana miletê Kurdkurd ji tirsa qirkirinê ber bi aliyê başûr ve koçberdibin.

Pîrika min yanî Diya bavê min ji me re behsa sala maciriyê dikir û di wê demê de bûkbûye, digot: eskerên Ûris em hemî li nava gund komkirin û paşê jin û mêr û zarok jihevdû qetandin ku her gurubek bixin xanîyekîxaniyekî û bişewutîne. Di nava eskerên Ûris de Ermenî hebûn bi Kurd dizanîbun ew ErmenîyanaErmeniyana ji ber qetlîmê revîyabûnreviyabûn û paşê bi eskerên Ûris ve para hatibûn. Paşê me dît qefelkî eskerên din hatin yekê navsal navê wî Xapo bû û xelkê gundî Dadîna girêdayê Qezaya Gimgim (Varto) yê bû û Xapo xelkê gundê me nasdikir û wî nehîşt ku eskerê Ûris me bişewutîne. Piştî esker ji gund derketin, me bişev gud li cî hişt û em berbi başûr birêketin û piştî pênc salan em vegeriyan gundê xwe.

Bi Gorî Martin Vanvan Bruinessen, dewletên Ûris û îngilîz li hev kiribûn ku heryek ji alîyekî de êrişî Osmaniyan bike ku ji hola rakin. Îngilîz di kavin ÎraqêIraqê û Ûris ji ji hêlê xwe de herema serhedê dagirdike, lê pîlanên wan lê nayên û bi înqilaba bolşevîkan ve dewleta Ûris ji heremên ku dagirkiribû şûnde dikşe û silehên xwe jî didin Ermeniyan.