Kîsika bi [[parzûn]] dorpêçî ye. Di hundirê wî da [[enzîm]]ên [[dehandinherisîn]]ê(hezm) heye. Navlêka lîzozom ji du peyvan pêk te lysîs + soma Di zimanê Latînî de Wateya lysîs ’nerm kirin, helandin’ e. Di zimanê Greek te wateya soma ‘laş’e. Bi gelemperî xaneyên ajalan xwediyê lîzozom in, lê bi taybet, xaneyên wekî xaneya spî ya xwînê(lekosît) ji xaneyên din pirtir lîzozom dihewîne. Di nav kîsika lîzezoman de ji 40î pirtir cureyên enzîm heye. Hemû enzîmên lîzozomê di nav [[retîkûlûma endoplazmî]] de çê dibin û di hundirê [[heybera Golgî]]'yê de tên guhertin û paket kirin. Bi gelemperî lîzozom ji bûtikên Golgî’yê çê dibin, lê carna ji endozom jî lîzezom çê dibin. Endozom jî kisikin, kîsika endozomê ji [[parzûna xaneyê]] çê dibe. Molekulên ku di hundirê endozomê de cih digire, ji derveyî xanêyê tên û van molekulan bi endosîtozê dikevin nav xaneyê.
== Erka Lîzozomê ==
[[wêne:Biological_cell_ku.svg|thumb|250px|Di nav xaneyên ajalan de lebatoka bi navê '''''lîzozom''''' heye.]]
Ji boy mirov kar û girîngiya lebata aşikêgedeê çi be, ji boy xaneyên ajalan jî lîzozom ew e. Lîzozom lebatoka ji boy dehandinaherisîna nav xaneyê yê. Lîzozom lebatok û molekulên bêerk ên xaneyê didehînediherisîne, bi vî awayê molekulên hûrik cardin di nav xaneyê de ji bo çêkirina lebatok an jî molekulên gir tê bi kar anîn(otofaj). Erka sereke ya lekosît, parastina laş ê. Dema bakterî an jî vîrus ket nava [[xwîn]]a mirov, ji aliyê lekosît ve tên qefaltin. Lekosît bi [[fagosîtozhellûşenerî]]êyê van mîkroban digire nav [[sîtoplazma]]ya xwe û bi alîkariya lîzozoman wan didehînediherisîne. Dema di laşê zîndewerên pirxaneyî[[firexaneyî]] de xaneyek mir, lîzozom ew xaneya mîrî didehînediherisîne û molekulên wê yên bikêr tevlê laşê organîzmayê dike.
Beq ên ku hîn nû ji hêka xwe derketiye bidoçik in, roj bi roj hem gir dibin hem jî bi metamorfozê dirfên wan ê mîna masî diguhere û dişibe beqê. Beqên bi doçik dema têra xwe civirîn, doçika wan bi alîkariya lîzozoman diqete.
