Wîkîpediya

Xan Mehmûd: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Bi înteraktîvî li dîroka rûpelê bigere
← Cudahiya kevntirCudahiya nûtir →
Content deleted Content added
DîtbarîWîkînivîs
Kurteya guhartinê tine
Kurteya guhartinê tine
Rêz 1:
{{Çavlêgerandin}}
'''Xan Mahmûd''' mîrê Kurdê navdar ê [[sedsala 19'an]]e. Hemdemê [[Bedirxan Begê Botî]] û [[Nûrullah Begê Hekarî|Nûrullah Begê HekarîyeHekarî'ye]]. Xan Mahmûdê Mîrê Miks'ê, neviyê Eyyubxan Begê Miksî'ye ko malbata wî bi navê "Eyyubxanbegî" tê naskirin. Herêma Miks'ê, dema Yavûz Sultan Selimê Osmanî wekî piraniya Mîrekatiyên Kurdan yên din, Mîrekatiyeke serbixwe bû. ŞerefnamêŞerefname'ya Şerefxanê Bedlîsî de qal û behsa wanMîrekatiya Miks'ê, bi MîrekatiyaMîrekatiyên Hizan û Sipayêrt re tê kirin. Miks bi texmînî piştî 1675'an ketibuketiye di bin hikmê Mîrê Hekariyan û qasî 150 salan di nav heman rewşê de mabumaye ko herêma Miksê, çendan pirtukênpirtûkên derbarê wê demê de, di nav herêma Hekariyan hatiye pejirandin.
 
Destpêka sedsala 19'an Eyyubxan Beg û paşê re, kurê wî Abdî Beg hemberê Mîrên Hekariyan de,ji şerêbo azadiya Miksê ser hildan, şer kirin û serketin. PiştiPiştî Abdimirina BegéAbdî kuréBegê, wikurê yéwî yê mezin ŞeyhiŞeyhî (Şêxî) Beg bubû MirMîrê uMiks'ê. Şeyhî Begê,hem hemberéhemberê Hekariyan u hem ji hemberéhemberê Boti'yan şeréşerê xwe domand. ŞeyhiJi Begber biko şeréçend Hekariyan,herêmên nivabaşura heréma KavaşMiks'éê (herémajî devéketibû başuradestê behra WanBotî'é) xist di bin hikmé xweyan. Pişti hatin kuştina Şeyhi Beg, birayé wi Xan Mahmud bu Miré Miksé.
 
Şeyhi Beg bi şerê Hekariyan, niva herêma Kavaş'ê (herêma devê başura behra Wan'ê) xist di bin hikmê xwe. Pişti hatin kuştina Şeyhî Beg, birayê wî Xan Mahmud bu Mîrê Miksê.
Xan Mahmûd navbera salên 1820 - 1838'ê de Kavaş, Westan, Xavesor u Mihemdan xist bin hikmê xwe û keleha Xoşeb'ê a navdar ko navenda Mîrekatiya Mihemdiyan bû, kir navenda Mîrekatiya xwe. Ji Miks'ê û tevayê başûra behra Wan'ê bigire heta Xoy û Selmas'a Kurdistan'a Iran'ê hikmê xwe belav kir. Wê navê re hem bi Mîrên Mihemdan, Hekari, Cizir û Botan û hem Osmanî û hem jî bi Iran'iyan şer kir. ▼
 
▲Xan MahmûdMahmûdê Mîrê nû, navbera salên 1820 - 1838'ê de Kavaş, Westan, Xavesor u Mihemdan xist bin hikmê xwe û keleha Xoşeb'ê a navdar ko navenda Mîrekatiya Mihemdiyan bû, kir navenda Mîrekatiya xwe. Ji Miks'ê û tevayê başûra behra Wan'ê bigire heta Xoy û Selmas'a Kurdistan'a Iran'ê hikmê xwe belav kir. Wê navê re hem bi Mîrên Mihemdan, Hekari, Cizir û Botan û hem Osmanî û hem jî bi Iran'iyan şer kir. Dema giheşt sala 1838'ê Xan Mahmûd êdin ji çend Mîrên Kurdan yê navdar û mezin bû. Hem li Kurdistanê, hem li paytexta Osmanî û hem ji li Iran'ê dihat nasin.
 
Xan Mahmûd, guherîna siyaseta Dewleta Osmanî a li ser rêveberiya Kurdistanê ko Mîrekatiyên Kurdan dê ji holê hatibana rakirin nepejirand û hemberê Dewleta Osmanî serhilda. Payîza 1838'ê Hêzên Osmaniyan yên bi fermandariya Osman Paşayê Mişûrê Erzûrûmê bi alîkariya Nûrullah Begê Hekarî û Seyfeddin Begê Botî (Mîrê Cizîrê yê kevn, kurmam û cîgirê Bedirxan Beg ) serhildana Xan Mahmud têk birin. Xan Mahmud û birayên wî Mîr Sêvdin, Xan Abdal û Abdurezzak Beg bo Dersaadet'ê (İstanbul) wekî girtiyekê hatin şandin. Salek şûn de, hatin efû kirin û bo Kurdistanê cardin vegeriyan.
Ji "https://ku.wikipedia.org/wiki/Xan_Mehmûd" hatiye standin.