Îbn Xeldûn: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Xwedêda (gotûbêj | beşdarî)
→‎Jînenîgarî: Gellekî xeleti serrast kir
Etîket: Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl
Xwedêda (gotûbêj | beşdarî)
Etîket: Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl
Rêz 46:
Îbn Xeldûn û [[Tîmurlenk]] ve li Şamê hev dîn. Di adara 1401an de Ibn Xeldûn vegeriye Qahîreyê. Ew di [[17ê adar]]a 1406an de wî jiyana xwe dest da.
 
== Pirtûkên IbnÎbn Xeldûn ==
Pirtûka Ibnibn Xeldûn a herî pêş de ( لباب المحصل في أصول الدين= lûbab el-mûhassal fî ûsûl ed-din, ango Puxte Din) li ser ramanen [[Er-Razî]] bû. 1351en de dema li TunusTunis ê bû nivisandî bû.
 
Pirtûkeka li ser sofîtiyê bi navî ( شفاء السائل şifa' es-se'il, ango Lêgerandîna Pîroz) bigumanî [[1373]]an li [[Fas]]ê ji Muhammad V re nivisandî bû.
 
'''[[KitābKitab el-Îbar]]'''“ (Kitab el-îbar we dîwan el-mubtada we l-şabar fî eyyam el-erab we l-[[acem]] we l-barbar we men asarahum mîn dewî es-sultan el-akbar, كتاب العبر وديوان المبتدأ والخبر في أيام العرب والعجم والبربر ومن عاصرهم من ذوي السلطان الأكبر, Pirtûka ji bo destpêkê, bûyerê rojên Ereb, Farsî û Berberîyen û bihêzbûna hevçaxê wan) li ser dîroka [[Berberî]]yen bû. Ew li heft pirtûken biçûk pêk hatî bû. Pirtûkokê pêş de Muqaddîme bû. Pirtûkokê duhem de heta pêncem li ser Dîroka heta demê Ibn Xeldûn bû. Di pirtûkokên şeşêmîn û hefteman de jî dîroka [[Berberî]]yen [[Mexrib]]an hebû.
 
=== El-Muqaddîme ===
 
'''El-Muqaddîme''', ango Destpêk, Pirtûkoka '''Kitāb el-îbar'''ê herî pêş de ye. Di wê de Ibn Xeldûn nirxandinê Dîroka Cîhanê dike. Li ser Muqaddîme IbnÎbn Xeldûn bitûnî jîyanê xwe şixûlî. Di Pirtûkxana Netewiyê TûnûsêTûnisê de destnivîsa wêyê xwemalî (orjînal) heye.
 
Xebatên IbnÎbn Xeldûn dû wî re bi gelek kesî hat bikaranîn. Riva kirinê xweyê li ser malan (رَأْسُ المال| re'îsul mal, Kapital) paş re [[Karl Marx]] bikaranî. Ji bo wê IbnÎbn Xeldûn gorî hin kesan "bavê" Dîrokzaniyê, [[Sosyolojî]] û Polîtîqa ye.
 
== Girêdanên derve ==