Têrbûna berhemên hundirî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Sayit25 (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Sayit25 (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Rêz 1:
[[File:Countries_by_GDP_(Nominal)_in_2014.svg|thumb|370px|Welatên li ser asta Têrbûna Berhemên Brut a HundirHundurîn ya binavkirî.]]
 
<nowiki>'''</nowiki>Têrbûna Berhemên Hundurîn<nowiki>'''</nowiki> (Kinbûn: '''TBH'''; înglîzî ''Gross Domestic Product, GDP'') hemû [[Mal]], [[Berhem]] û [[Xizmet]]an bihayê giştî yê bar dike, ên di nava salekî de di nava sînorên neteweyî yên aboriya neteweyî dikin. Bi vî awayî tenê dikarî hemû mal ên dawî ango mal ên li ser asta bikaranîna-dawî, wek encama aborî tomar bikin. Di nav bikaranîna hesaba malên ne bi rasterastî de, lê hema di Wargehê de danînê dikin, wek guherandinên di [[Pişk|Pişkên]] hesibandin.
 
Li hember [[Têrbûna Hatina Brut a Salê ya Neteweyî]] hesaba TBH'ê bi tenê ji bo alîkariyên alîyê [[Nîştecîhan|NiştecîhanNîştecîhan]] de pêk tîne, ku di bin navê ''prensîba navxweyî'' serî ye. [[Têrbûna Hatina Brut a Salê ya Neteweyî]] li aliyê din jî li ser rêgezên ''prensîba navxweyî'' dadmend e. Eger ji TBH'ê amortîsman were dabirîn, wê ji [[Berhemên Net Neteweyî]] (BNN) were dayîn.
 
TBH'ê di pîvana encama aborî yên di warê aborî de di demeke dayîn e. Rêjeya guhertina di TBH'ê raste ku wek nîşana mezinbûna aborîyê de bikarhênerên netewîyên ji faktora herî girîng bikar tînin.
 
Têrbûna Berhemên Hundurîn dikare ji bo Dewletan û bi Yekîneyên Îdarî yên cografîk de were wergirtin. Bi qismî warê ''Têrbûna Berhemên Brut a Herêmî'', ''Têrbûna Berhemên Brut a Bajar'', ''Têrbûna Berhemên Brut a Cîhanê'' û yên din jî têne bikaranîn.
 
==Berhevkirina daneyên û Hesab ==
Rêz 14:
Bi naskirina zêdebûna buhayê ji ber ku sala basîs, dikare TBH rast bikaranîna hesabkirinê ji formula TBH'ê binavkirî bîne:
 
:<math>\mathrm{BBHTBH}_\text{real} = \frac{\mathrm{BBHTBH}_\text{binavkirî}}{\text{Endeksa buhayê}}</math>
 
=== TBH-Deflator ===
 
:<math>\mathrm{BBHTBH}_\text{Deflator} = \frac{\mathrm{BBHTBH}_\text{binavkirî}}{\mathrm{BBHTBH}_\text{real}}</math>
 
=== TBH û BNN ===
 
[[Têrbûna Hatina Brut a Salê ya Neteweyî]] li aliyê din jî li ser rêgezên ''prensîba navxweyî'' dadmend e. Eger ji TBH'ê Amortîsman were dabirîn, wê ji [[Berhemên Net Neteweyî]] (BNN) were dayîn.
 
{| class="wikilink" style="margin-left:2em"
|-
| align="left" | + Têrbûna Berhemên Brut a HundirHundurîn
|-
| align="left" | − [[Amortîsman]]
Rêz 46:
|+ Têrbûna Berhemên Herêmî 2007
|- class="hintergrundfarbe5"
! Herêm !! BBHTBH li US$ !! ji % BBCTBC (Têrbûna Berhemên Brut a Cîhanê)
|-
|style="text-align:left;"| [[Amerîkaya Bakur]] || 15.242 Mîlyar || 28,0 %
Rêz 66:
|style="text-align:left;"| [[Okyanûsya]] || 1.074 Mîlyar || 2,0 %
|-
|style="text-align:left;"| Têrbûna Berhemên Brut a Cîhanê (BBHTBH) || '''54.273 Mîlyar''' || '''100,0 %'''
|}
 
=== {{Lenger|Têrbûna Berhemên Brut a Hundir jiHundurîn her Serî}} TBH ji her Serî û Dewlemendbûn ===
Têrbûna Berhemên Hundurîn ji her Serî wek. TBH ji her Gelhe dide ber hev, ji hev cuda:
:<math>\text{BBH jiTBH her Serî} = \frac{\mathrm{BBHTBH}}{\text{Hejmara Gelhe}}</math>
 
{| class="wikitable zebra"
|- class="hintergrundfarbe5"
|+ Têrbûna Berhemên Hundurîn ji her Serî 2013
! Rêz !! Welat !! BBH jiTBH her Serî
|-
|Welatên di warê aborî de pêşketî || rowspan="3"| ||style="text-align:right"| 41.520