'''Elewîtî''' ({{bi-ar|علوی}}) navê baweriyeke olî li [[Kurdistan]], [[Anatoliya]] û [[Rojhilata Navîn]] e. Ji navê pismamê pêxemberê ola [[îslam]]ê [[Mihemed]] ji [[Elî]] navê xwe digire.
Piştî wefata Mihemed, ji bo [[Xelîfetî|xelîfetiya]] olî hinde nakokî derdikevin. Herwekî [[mezheb]], kom û ber derdikevin. Eva dibe sedem ku di nava ola îslamê de him ji aliyê feylesofî, him jî ji aliyê tevgerî têkoşîna beran pêk were. Bawermendên ku xelîfetiyaXelîfetiya Hz. Elî dilxwaz dikirin, piştî kuştina wî li mizgeftê, nerazîbûnên xwe nîşanî serokatiya dewleta îslamê didin. Li [[Kerbela]]yê zarokên Elî û îmamên pêşeng tên êşkencekirin û qetilkirin. Nakokî êdî riya sunî û şiîtiyê zexm dike. [[Sunî]] parêzvaniya xîlafeta heyî dikin, [[şîa]] jî li dijî têdikoşin.
Bingeha elewîtiyê wiha dest pê dike. Mixabin elewîElewî ne şîaŞîa ne û pirranîpiranî bi şaşî wisa tên zanîn. Wekî tê zanîn îslam dema ku li dinyayê belav dibe li cihê ku çûye, gelek ol û kulturçande hene. Îslam kêm zêdekêmzêde bi wan kulturçande û olên herêmî re digemûşe. Dema [[Îslamiyet li Kurdistanê|îslam li Kurdistanê]] belav dibe, hin kurd bi 100 % dipejirînin, hinek wekî [[êzîdîtîÊzîdîtî|êzîdiyanÊzîdiyan]] ji [[zerdeştîtîZerdeştîtî]] û îslamêÎslamê gemûşek diafirînin hwd. Kurdên ku li wargehên bilind ku xweparastina wan hêsan e dijîn, nîvenîn îslamê dipejirînin. Helbet eva kurtiya derketine mezheb û baweriyên cudacûda li Kurdistanê ye. BoJi bo mirov baş têbigihêje, divê mirov dîroka olan û civakan analîzvekolan bike, bizanibe.
Elewî baweriyeke taybet e. Ji zerdeştîtiyêZerdeştîtiyê, [[şamanîzmŞamanîzm]]ê (ji bo mînak elewîtiyaElewîtiya berên tirkênTirkên koçber) û îslamêİslamê sûdwergirtiye, gemûşiye. Elewîtî ji Kurdistanê belav nava berên [[tirkTirk]], [[erebEreb]], [[çerkezÇerkez]] hwd dibe.
Elewîtî li Kurdistanê baweriyeke girîng e. Ji wan re li [[Tirkiye]]yê "''qizilbaş"'' jî dibêjin. Bawermendên elewî gelek zil û zordariyê ji sazûmaniyên sunî (wekî osmanî, emewî, komara Tirkiyê hwd) dibînin û hêj jî wisa ye.
ÎroÎroj li Tirkiyeyê naskirina fermî ya dewletê ya elewîtiyê nîne. Şowenîzma îdeologiya fermî ya tirk-îslamê ya li dijî bawerî û nasnameyên din didome.
