Hindistan: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Kurteya guhartinê tine
Kurteya guhartinê tine
Rêz 41:
 
'''Hindistan''' an jî '''Komara Hindistanê''' ([[Hindî]]: भारत गणराज्य ''Bhārat Gaṇarājya'') welatek e li başûrê rojavayê [[Asya]]yê.
Hindistan piştî [[Çîn]]ê, ji alîaliyê gelheya xwe ango mirovên lê dijîn ve duyem mezintirîn welatê cîhanê ye. Ew herwiha duyemîn welat e bi berfirehiya xwe ya zemînî ango erdî ve. Li başûrê wê [[Okyanûsa Hindî]], li başûr rojava [[Deryaya Erebî]], li başûr rojhilat [[Kendava Bengalê]], li bakur rojhilat [[Bûtan]], [[Çîn]] û [[Nepal]], li rojhilat [[Bangladeş]] û [[Myanmar]] hene, herwiha tixûbên wê li rojava bi [[Pakistan]] re heye. Bi tevahî dirêjahiya peravên Hindistanê 7.517 km ne.
 
[[Şaristaniya Geliyê Hindê]] herêmeke dîrokî ye ku di demê berê de navenda bazirganiyê û çandê bû. Gelek caran bûye navenda împeratoriyên dewlemend û bihêz ên cîhanê.<ref>[http://books.google.com/books?id=SXdVS0SzQSAC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false Pirtûka Burton Stein a bi navê ''A History of India'']</ref> Hindistan dergûşa çar dînên cîhanê ([[Hinduîzm]], [[Budîzm]], [[Jainizm]] û [[Sîxîzm]]) ye, herwiha [[Zerdeştîtî]] li wir jiyan kiriye. Dînên mîna [[Xiristiyanî]] û [[Îslam|Misilmantî]] heta sedsala dehan gihaye axa Hindistanê.<ref>[http://books.google.com/books?id=dwzbYvQszf4C&printsec=frontcover&hl=en#v=onepage&q&f=falsePirtûka Malik Mohamed a bi navê ''The foundations of the composite culture in India'']</ref>
Rêz 110:
== Dîrok ==
Li parêzgeha Madhya Pradeş a Hindistanê berhemên ji [[hunera zinarî]] ya ji serdema [[Mezolîtîk]] mane hene.<ref>Pirtûka Upinder Singh a bi navê ''A History of Ancient and Early Medieval India: From the Stone Age to the 12th Century''</ref> Bajarê çandî yê pêşîn ê Asyaya Başûr ku dîroka wê digihijê BZ 2500–1900 li Pakistan û rojavayê Hindistanê hatiye avakirin.<ref>Pirtûka Gregory L. Possehl a bi navê ''The Indus civilization: a contemporary perspective''</ref> Di navbera salên BZ 2000–500'î de gelek herêmên çand [[serdema sifir]] û [[serdema hesin]] pêk hatin.<ref>Pirtûka Upinder Singh a bi navê ''A History of Ancient and Early Medieval India: From the Stone Age to the 12th Century''</ref> Vendayên Hinduîzmê di vê demê de hatine nivîsandin.<ref>Pirtûka Upinder Singh a bi navê ''A History of Ancient and Early Medieval India: From the Stone Age to the 12th Century''</ref> Herwiha gelek dîrokzan dibêjin ku ev dem dema pêkhatina çend pêlên Hind û Ewropî yên ber bi bakur rojava ve ne.<ref>Pirtûka Upinder Singh a bi navê ''A History of Ancient and Early Medieval India: From the Stone Age to the 12th Century''</ref> Di vê navberê de dînên Budîzm û Jainism pêk tên. Li gorî nivîsên dîrokî yên zimanê tamîlî di serdema BZ 200 – PZ 200'an de li herêma başûr xanedana [[Xanedana Kera|Kera]] û xanedana [[Pandyan]] hikûmdarî dikir.<ref>[http://books.google.com/books?id=SXdVS0SzQSAC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false Pirtûka Burton Stein a bi navê ''A History of India'']</ref>
[[Wêne:Taj Mahal, Agra, India.jpg|thumb|right|Tac Mehel ji serdema [[Împeratoriya Mongolî ya Hindî|Împeratoriya Mongolî]]]]
 
Li Hindistanê di navbera salên 600 - 1200 PZ de gelek keyaniyên herêmî û herêmên çandî hebûn. Di dema [[împeratoriya Harşa]] de (606-647) ku paytexta wê [[Kannuj]] bû şer bi [[Xanedaniya Şalukya]] ya li herêma [[Platoya Dekan]]ê qewimî û împeratoriya Harşa têk çû. Herwiha serwerekî wê yê din piştre şer bi împeratoriya [[Împeratoriya Pala|Pala]] ya [[Bengal]]ê re dike û dîsa têk diçin.<ref>[http://books.google.com/books?id=SXdVS0SzQSAC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false Pirtûka Burton Stein a bi navê ''A History of India'']</ref>