Împeratoriya Osmanî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Baran Agir (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Etîket: Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl
Baran Agir (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Etîket: Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl
Rêz 58:
 
== Navê Xanedan ==
{{Gotara bingehîn|Navên Împaratoriya Osmanî}}
{{Gotara bingehîn|Navên Împaratoriya Osmanî}}Peyva ''Osmanî'' angaştek dîrokî ya navê [[Osman I|Osmanê I]] ê, damezrînerê Împaratoriyê û Mala desthilatdar a Osmaniyan (ku wekî xanedana Osmanî jî tê zanîn). Navê Osman bi tirkî, bi erebî {{Transl|ota|[[Uthman (name)|ʿUthmān]]}} ( {{Ziman|ota-Arab|عثمان}} ) ê. Di tirkîya [[Zimanê osmanî|osmanî]] de împaratorî wek {{Ziman|tr|Devlet-i ʿAlīye-yi ʿO<u>s</u>mānīye}} ( {{Ziman|ota-Arab|دولت عليه عثمانیه}}), bi rastî "Dewleta Osmanî ya Bilind", an jî {{Ziman|tr|ʿO<u>s</u>mānlı Devleti}} ( {{Ziman|ota-Arab|عثمانلى دولتى}} ). Di [[Zimanê tirkî|Tirkiya Nûjen]] de bi navê ''{{Ziman|tr|Osmanlı İmparatorluğu}}'' tê zanîn ("Împeratoriya Osmanî") an jî {{Ziman|tr|Osmanlı Devleti}} ("Dewleta Osmanî").
 
Peyva Tirkî ya "Osmanî" (''{{Ziman|tr|Osmanlı}}'') bi eslê xwe di sedsala çardehan de ji peyrewên eşîra Osman re tê gotin. Peyv paşê ji bo elîta leşkerî-îdarîya împaratoriyê hat bikaranîn. Berevajî vê, peyva "Tirk" ( {{Ziman|tr|Türk}} ) ji bo nifûsa gundî û eşîrên Anatolyayê dihat bikaranîn û dema ku ji bo kesên bajarî, xwendewar dihatin bikaranîn, wekî têgînek piçûktir dihat dîtin. <ref>{{Cite book|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|last=Ágoston|first=Gábor|date=2009|editor-last=Ágoston|editor-first=Gábor|chapter=Introduction|editor-last2=Bruce Masters}}</ref> <ref>{{Cite book|title=The Ottoman Empire, 1300–1650: The Structure of Power|last=Imber|first=Colin|date=2009|publisher=Palgrave Macmillan|edition=2|location=New York|page=3|quote=By the seventeenth century, literate circles in Istanbul would not call themselves Turks, and often, in phrases such as 'senseless Turks', used the word as a term of abuse.}}</ref> Di [[Destpêka Dema Nûjen|destpêka serdema nûjen]] de, Tirkîaxêvekî xwendî, bajarvanî, ku ne endamê çîna leşkerî-îdarî bû, xwe ne jî {{Ziman|tr|Osmanlı}} bi nav dikir. ne jî wek {{Ziman|tr|Türk}}, lê belê wek {{Ziman|tr|Rūmī}} ( {{Ziman|ota-Arab|رومى}} ), an "Romî", tê wateya rûniştevanê xaka [[Împeratoriya Bîzansê|Împaratoriya Bîzansê]] ya berê li Balkan û Anatolyayê. Terma {{Ziman|tr|Rūmī}} Ji aliyê gelên misilman ên din ên împaratoriyê û derveyî wê ve jî ji bo zimanê tirkîaxêv dihat bikaranîn. <ref>{{Cite journal|last=Kafadar|first=Cemal|date=2007|title=A Rome of One's Own: Cultural Geography and Identity in the Lands of Rum|journal=Muqarnas|volume=24}}</ref> Çawa ku ji bo tirkîaxêvên osmanî tê sepandin, ev têgeh di dawiya sedsala XVIIan de dest pê kir ji kar derdiket û li şûna ku peyv zêde bi nifûsa Yewnanî ya împaratoriyê re têkildar bû, wateyek ku îro jî li Tirkiyê heye. <ref>{{Cite book|title=The Edinburgh History of the Greeks, 1453 to 1768|last=Greene|first=Molly|date=2015}}</ref> {{Rp|51}}
 
Li Ewropaya Rojava, navên Împaratoriya Osmanî, Împaratoriya Tirk û Tirkiye gelek caran bi hev re dihatin bikaranîn, ku Tirkiye hem di rewşên fermî û hem jî di rewşên nefermî de her ku diçe zêde dihate desteserkirin. Ev dubendî di sala 1920-1923an de bi awayekî fermî bi dawî bû, dema ku hikûmeta nû ya ku bingeha wê li [[Enqere|Enqereyê]] hatibû avakirin, [[Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê|Tirkiye]] wek navê yekane yê fermî hilbijart. Niha piraniya dîroknasên zana dema behsa Osmaniyan dikin, ji ber karakterê pirneteweyî yê împaratoriyê ji peyvên “Tirkiye”, “Tirk”, “Tirk” dûr dikevin. <ref name=":0">{{Cite book|title=Ottoman Maritime Wars, 1416–1700|last=Soucek|first=Svat|date=2015|publisher=The Isis Press|isbn=978-975-428-554-3|location=Istanbul|page=8|quote=The scholarly community specializing in Ottoman studies has of late virtually banned the use of "Turkey", "Turks", and "Turkish" from acceptable vocabulary, declaring "Ottoman" and its expanded use mandatory and permitting its "Turkish" rival only in linguistic and philological contexts.}}</ref>
 
== Dîrok ==
{{Gotara bingehîn|Dîroka Împaratoriya Osmanî}}