Mîrektiya Botan: Cudahiya di navbera guhartoyan de

=== Mîrektîya Botan di rêveberiya Osmanî de ===

Ordîxaneyên Botanê di karanîna rêveberiya [[Împeratoriya Osmanî|Osmanî de]] gelek kar anîn. Piştî Alî Beg (1524), kurê wî II. Bedir Beg (1524-1573) bi karanîna rêveberiya [[Împeratoriya Osmanî|Osmaniyan]] axa Beglik ji nû ve ava kir. <ref>Mehmet Kemal Işık'', a.g.e''., s. 73.</ref> Di serdema xwe de, li [[Cizîr|Cizîrê]], [[Zanist|zanyarî]] û [[Çand|çanda]] gelek pêşkeftî û [[Cizîr]] bû navenda serdema di vî warî de. <ref>Kemal Burkay, ''Geçmişten Bugüne Kürtler ve Kürdistan,'' Deng Yayınları, İstanbul 1992, s. 194.</ref> Lêbelê, ji ber [[ Rustem Paşa|nerazîbûna caran ligel rêveberiya]] [[Împeratoriya Osmanî|Osmanî]], di sala 1549-an de, [[ Rustem Paşa|Vizier-i amzam Rüstem Paşa]] , kurê [[Siltan Silêmanê Qanûnî|Suleiman Mîrê Mezin]], lêkolînek li ser [[Cizîr|Cizîrê]] Beg Bedir Beg çêkir û Begannameyek da birayê xwe Nasır Beg. Dema ku Nasır Beg hat ser desthilatê, Bedir Beg neçar ma ku berê xwe bide herêma Şeccar. Lêbelê, Bedir Beg du sal şûnda bajêr desteser kir. Bedir Beg di destpêka Emirmperatoriya Botanê de 49 salan serwerî kir û di 95 saliya xwe de li [[Cizîr|Cizîrê]] mir. <ref>Nazmi Sevgen, ''Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da Türk Beylikleri'', s. 55-56.</ref> Piştî mirina Bedir Beg, kurê wî Mîr Muhammed Beg ew serfiraz kir. Mîr Muhammed, ku beşdarî serdana Lala Mistafa Paşa yê digel [[Gurcistan|serdanên Gurcistan]] û [[Qefqasya|Qefqasan]] bû, di şer di sala 1573 de mir, û ji ber ku kurê wî pir biçûk bû, jina wî zewicî bi keçên xwe re Mîr Nasır û Mîr Şeref, kurên Abdal Han. Van xwişk û birayan ji bo demekê bi hevra serwerî îdare kirin. II. Her çendî Mihemed di sala 1578-an de bûye [[Cizîr|Cizîrê]] Beg, serweriya wî pir dirêj nekir û di 1583-an de mir. <ref>E. Xemgin, ''Osmanlı-Safevi Döneminde Kürdistan Tarihi,'' C. III, 2. Baskı, DOZ Yay., İstanbul 1997, s. 297; Hatip Yıldız, ''a.g.e''., s. 14.</ref> Li ser vê yekê, Mîr Azîz (1583-1591) ji şaxên din ên malbatê [[Cizîr]] Beg bi ferman û daxwazên [[Împeratoriya Osmanî|Dewleta Osmanî bû]] . Mîr Azîz, ku [[Împeratoriya Osmanî|di sala]] 1585 an de beşdarî kampanya [[Tewrêz|Tabrîzê]] ya [[Tewrêz|of]] Împeratoriya Osmanî [[Împeratoriya Osmanî|bû, di]] dawiya şer de [[Şingal|venegeriya]] [[Cizîr|Cizîrê]] û li Sinjaringalê dimîne. 1586 bimêr re Mîr Saîd , 1593 Mîr Azizj i [[Cizîr|Cizîrê]] û [[Silopiya|Sîlopiyê]] bigire ser tevahiya erdê, xwe di destên xwe de bi tenê [[Cizîr]] li ser bermahiyên ku ji kelê, [[Stembol|li Stenbolê]] ji bo alîkariyê li dijî ordênên namûsê û birayê wî ji hikûmetê pirsî bazda. Di vê navberê de, Mîr Şeref bi serfirazî û têkbirina keleha [[Cizîr|Cizîrê]], piştî serpêhatiyek dirêj û li ser vê nûçeyê, rêveberiya [[Împeratoriya Osmanî|Osmanî]], ligel [[Mûsil|Mûsilê]] Begê began Hüseyin Paşa , Mîrê Xerza Mehmet Beg, tevî Karakuyu, Cemalkendi, Dilfeşme, Abu Saaîd Kefri Zaman, [[ Deriyê Sînorê Habur|Habur]] û [[Silopiya|Silopi]] li ser [[Cizîr|Cizîrê]] rêve çû. Li ser vê yekê Mîr Şeref bi birayên xwe re reviya. Mîr Aziz bû xwediyê erdên kevnar. Huseyîn Paşa jî vegeriya [[Mûsil|Mûsilê]] . <ref>Tori, ''Tarihte Kürt-Türk İlişkileri'', Peri Yay., İstanbul 2002, s. 152-153.</ref> Mîr Şeref piştî demekê dîsa hat qonaxê, pişta xwe da axên [[Cizîr]] û [[Silopiya|Silopî]] û Mîr Aziz kuşt. Mîr Şeref bixwe li [[Cizîr|Cizîrê]] bicîh bû [[Cizîr|û]] di qezayên digel xwe de birayên xwe şandin girave. Di nav van kastan de Kela Basurin ya li [[Silopiya|Silopî ye]] . [[Amed|Diyarbekirê]] Begê began Mehmet Paşa, ji ber qezayên Mîr Mehmet Şah hat herêmê [[Cizîr|Cizîrê]] û cihên din dane. Lêbelê, III. Şeref û Di navbera III. Mehmet de têkoşînek daye. Ev têkoşîn, Ew di dema III. Murad û I. Ahmed de jî berdewam kir. <ref>“Osmanlı İdaresinde Silopi”, Osmanlı Araştırmaları 07.12.2007, s. 1-6,</ref> Di 1626 de, Her çendî [[Cizîr]] ji hêla IV. Murat (1623-1640) ji Mîr re hatibe dayîn, Mîr Şeref, ku rêveberek pir bandor bû li herêmê, hîn sax bû, di heman demê de Mîr Mehmet nexwest ku here wir û dest bi karûbarên xwe yên bingehîn bike. <ref>Nazmi Sevgen, ''Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da Türk Beylikleri'', s. 60; Hatip Yıldız, ''a.g.e.'', s. 14.</ref>

 

=== Serdema Bedirxan Beg ===