Qada taybet an jiyana taybet tê wateya qada ne giştî ku tê de mirov mafê xwe yê pêşveçûna azad a kesayetiya xwe bikar tîne, bêyî ku ji bandorên derve bê astengkirin. Mafê qada taybet di hemû demokrasiya modern de weke mafekî mirovî hatiye qebûlkirin. Dibe ku ev maf li ser bingeha berjewendiya giştî ya kesek an ji bo mebestên bicîhkirina qanûnê were sînordar kirin.

Qada taybet
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêreBelge

Qada jiyana taybet bi qismî bi ewlehiyê re têkildar e, ku dikare têgînên karanîna guncaw û parastina agahdariyê bigire. Qada taybet dikare forma yekbûna laş jî bigire û beşeke qanûnên jiyana taybet yên gelek welat û makezagonan e.