Plana pênc salan

Plana pênc salan, ku wekî plansaziya pênc salan an plansaziyek 5-salî jî tê zanîn, amûrek e ku bi gelemperî di aboriyên ku bi rêvebiriya navendî de ji bo plansazkirina çalakiyên aborî têne bikar anîn.

Planên pênc salan cara ewil wek rêzek planên aborî yên navendî li Yekîtiya Sovyetê pêk hatin, ku di dawiya salên 1920an de dest pê kir. Komîteya plansaziya dewleta Sovyetê Gosplan van planan amade dikir. Ew li ser bingeha teoriya hêzên hilberîner bûn ku beşek ji îdeolojiya Partiya Komunîst a ji bo pêşxistina aboriya Sovyetê bû. Bicîhanîna planê karê burokrasiya Sovyetê bû.

Planên pênc salan bi gelemperî veqetandinên dirav û çavkaniyan û her weha taybetmendiyên ji bo hilberîn û karûbarên ku têne peyda kirin vedihewînin. Planan gelek guhêrbarên aborî rast dikin, di nav de veberhênan, biha û mûçe.

Komara Gel a Çîn, Hindistan, Viyetnam û Koreya Bakur hîn jî plansaziya xwe ya aborî di plansaziyên pênc-salî de ava dikin.

Yek ji argumanên ku di berjewendiya çêkirina planan de ew bû ku hêzên bazarê dabeşkirina çavkaniyan li gorî hewcedariyê di nav gel de çareser nakin. Rexneya sereke ya planan ev e ku ew bi pêşîlêgirtina pêşbaziyê pêşkeftinê asteng dikin. Wekî din, bi bingehîn ne gengaz e ku meriv tevliheviya tevahiya aboriyekê bihesibîne û ji bo salên pêş plansaz bike.