Koleksiyona Aleksander Jaba

Girîngî û hêjayîya Koleksiyona Aleksandre Jaba ya Destnivisên Kurdi nabe ku bi wateya van hevokan bê ravekirin. Koleksîyon girîngîya xwe ne tenê ji naveroka xwe, yan jî ne ji çendanî û çawanîya berhemên ku di xwe de dihewîne bi dest dixe. Vê hêjayîyê tenê ne ji nav û keseyata berhevkarê xwe jî bi dest dixe. Nirxbilindîya koleksîyonê bêtir ji bêemsalbûna wê jêder dibe.

Di dirok û edebîyata Kurdan de manendê vê berhevokê tune ye ku berhemên curbicur ên di qadên wekî edebîyat, çand, dîrok, wergernasî, zimannasî û hwd de bigire nav xwe. Yan jî mînakeke din tune ye ku berhevkarê koleksîyonê ji bo bidestxistina van destnivisan li qadê bi xwe xebatên meydanî bike û bi pisporên Kurd re bixebite. Dîsan jî li gorî pîvanên îroyîn, ya meriv girîngî pê bide ew e ku di kêm derfetîya wê maweyê de ev destnivîsên ku ji bo gelek qadên Kurdolojiyê heyati ne, bi hilkefta vê berhevkirinê, bê wendabûn gihaştine ber destên mê.^[1]

Destxistina Koleksiyona A. Jaba

Berhevoka Aleksander Jaba di roja 21ê kanûna pêşîn a 2013 gîhişt Unîversîteya Mêrdînê ya Artuklu Enstîtûtûya ziman û çanda kurdî. Ev berhevok bi alîkarîya cîgirê rektorê Unîversîteya Mêrdîn Artuklu serokê Enstîtûtûya ziman û çanda kurdî Prof. Dr. Kadri Yıldırım û Doç.Dr. Ekrem Önen ve hatiye dest xistin. Herdu zanyar bi demeke dirêj ji bo destxistina Berhevoka Aleksander Jaba, xebat kirine. Li ser vê mijare Prof. Dr. Kadri Yıldırım û Doç.Dr. Ekrem Önen serdana Mosko û St.Petersburgê kirine. Li gel Akademîya zanistî a Rûsya her weha li gel beşê Kurdolojî ê akademîyê hevdîtin pêk anîne û piştre li St.Petersbûrgê li gel kitêbxaneya netewî a Rûsya beşê destnivîsa ku yek ji 5 kitêbxaneyên cîhanê yên mezin tê naskirin, hevdîtinan pêk anîne. Piştî xebateke dûr û dirêj ligel St.Petersbûrgê peyman hatîye îmze kirin. Piştî peymanê Berhevoka Aleksander Jaba hatîye kopî kirin û ji alîyên zanyarên zanîngeha Artûklû ev berhevok tê wergirtin. Arşîv ji 54 beş in û 4017 rupel in. Berhevoka Aleksander Jaba heta niha baş nehatiye lêkolin kirin. Pewist e ku arşîva kurdolog bi nav û deng Vladîmîr Mînorskî jî werê welatê Kurd.

Aleksander Jaba, konsolos û kurdolog

Aleksander Jaba kurdologekî nav û deng e. Jaba wexta konsolosê Erzirûmê bûye ew bi çanda kurdî mijûl bûye û wê demê li gel gelek kurdên navdar yên wek Mele Mehmûdê Bazîdî û gelekî din ve têkilî danîye. Jaba gelek berheman dide hev, her wiha ji bo koleksiyona xwe gelek berhemên li ser kurdan bi perên xwe dikire. Ji ber vê yekê koleksiyona wî gelek dewlemend e.

Tabloya Koleksîyona Aleksandre Jaba

Istraned Kurmancî
Kilamê Kiçan
Lawijek
Stranên kurdî
Berîte
Eîfbaya kurdî
Mewlûda Melayê Bateyi
Risaleyi Tühfetu'l-Xillan Fi Zimani Kurdan
Ferhengoka Kurdi-Tirki
Zeylu'r-Risale Di Behsa Sûal û Cewaban
Mewludu'n-Nebî
Mem û Zîn
Mem û Zîn
Mem û Zîn
Bextîyar(name)
Mem û Zîn
Leyla ve Mecnûn
Mem û Zîn
Helbestên Nesîmî
Yûsif û Zuleyxa
Yusif û Zuleyxa
Yüsif û Zuleyxa
Rêzimana Erebî Ji Bo Destpêkeran
Kitabu'l-Îbaretî mîn Mutekellîmat
Behrên Erûza Erebî
Terkîb
Beyta Feqîyê Teyran
Beyta Feqîyê Teyran
Nûbehara Biçûkan
Nûbehara Biçûkan
Hikayeta Şêxê Sen'aniyan
Çiroka Şêx Sen'an
Hikayeta Şêxê Sen'anîyan
Berhevoka Helbestên Klasîk
Mecmû'a Xezalîyeted şûareyed Kurmancan
Newala Sîseban
Zenbilfiroş
Newala Siseban
Zenbîlfiroş
Leyla û Mecnûn
Tercumeya Leyla û Mecnûn
Eşqbazî
Mem û Zîn
Mewlûda Melayê Bateyî
Mem û Zîn
'Adat û Rusûmatnameyê Ekradîye
'Adat û Rusûmatnameyê Ekradîye
Mecmu'a Xezelîyatêd Şû’erayêd Kurmancan
Tercumeya Şerefnamê
Reyâhîn-i 'Aşq
Reyâhîn-i 'Aşq
Durru'l-Mecalîs
Durru'l-Mecalîs
Durru'l-Mecalîs
Wergera Hikayetên Farisî
Hikayetên Farisî û Wergerên Wan
Qisseya Şêx Sen'an
Helbesta Feqî Teyran
Newala Siseban
Zenbilfiroş
Tesrîfa Lêkerên kurdî
Nûbehara Biçûkan
Rahênanên Li Ser Zimanê kurdî
Kilamê Kiçan
Xeberdana Zimanê Kurmancîye
Dưaya Tiqbend (Şûrbend)
Şerefname
Kataloga Destnivîsên kurdî ya Aleksandra Jaba
Danasîna Alaksandre Jaba ya Berhemên Koleksîyonê^[2]

Çavkanî

^ Öztürk, M. (2017). Koleksîyona Aleksandre Jaba ya Destnivîsên Kurdî (Çap. 1). Ankara: Weşanxaneya Lîs.
^ Ji bo agahîyên zêde derheqê koleksîyonê; Öztürk, M. (2017). Koleksîyona Aleksandre Jaba ya Destnivîsên Kurdî (Çap. 1). Ankara: Weşanxaneya Lîs.

Arşîvên Rûsya ên Kurdolojîyê (koleksîyona Aleksander Jaba) ^{Girêdana arşîvê 2014-01-19 li ser Wayback Machine}

[1] Öztürk, M. (2017). Koleksîyona Aleksandre Jaba ya Destnivîsên Kurdî (Çap. 1). Ankara: Weşanxaneya Lîs.

[2] Ji bo agahîyên zêde derheqê koleksîyonê; Öztürk, M. (2017). Koleksîyona Aleksandre Jaba ya Destnivîsên Kurdî (Çap. 1). Ankara: Weşanxaneya Lîs.

[1]

[2]