Harbûn
nexewşiyek ji ber tûşbûna bi vîrûsan
Harbûn (bi latînî: rabies) yek nexweşiyeke mîkrobîk e û pirranî ji ajalan derbasî mirov dibe.
Harbûn | |
|---|---|
| |
 Nexweşekî harbûnê (1959). | |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre |
Ev bakterî ji kûçikan (seg, kûtik), pişîk (pisîng), gur, hirç, hesp, fok hwd ajalan derbasdibe. Ango zoonoz e. Vîrus bi vedan an temasa xwînî ya bi ajalan re derbasî mirov dibe û di sîstema neurologîk de xwe bicihdike. Hêdî hêdî sîstemê dixurifîne û dibe sedemê felc û mirinê.
Cara pêşîn di sala 1882'î de ji aliyê Louis Pasteur ve derziya parastina vê nexweşiyê hatiye keşfkirin. Heger di dema kurtketine bakteriyan de derzî were kirin, serkeftin mezin dibe. Piştî dema kurtketinê pirranî êdî çare jî nîne.
Hin sîmptomên nexweşiya harbûnê
biguhêre- Zêdetîna laş
- Westîn (betilîn)
- Bêmadeyî
- Serêş
- Li cihê vedanê xwir, şewat, werim
- Madelihevketin, verêş
- Di çavan de tirs û xof
- Guhertineke berçav di rû û tevgerê de
- Agressîvîte
- Tirs ji avê, ji tavê
Helbet sîmptom ne standart in û gorî prognozê diguherin.
Beriya bijîşk mirov divê
biguhêre- Cihê ku ajal pê vedaye bi deterjan, ava oksigenê hwd şuştin
- Derziya tetanosê
- Antîbiyotîk
Gorî prognozê û zûanînê çareserî tê kirin.
| Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |