Greta Thunberg

Greta Tintin Eleonora Ernman Thunberg, yan jî bi kurtasî Greta Thunberg (jdb. 3 kanûna paşîn 2003) çalakvaneka jîngehê ya swêdî ye ku bi kampanyaya xwe ya li ser guherîna avhewayê ya dinyayê nasnkirineke navnetewî wergirtî ye.

Greta Thunberg
Greta Thunberg Adara 2020an
Navê rastî	Greta Tintin Eleonora Ernman Thunberg
Jidayikbûn	3 Çile 2003 Stockholm Swêd
Pîşe	Çalakgera avûhewayê (Aktîvîst)
Dê û bav	Svante Thunberg (bav) Malena Ernman (dê)
biguhêre

Çalakiya avhewayê ya Thunberg bi razî kirina dêûbavên wê ku vebijarkên şêwaza jiyanê ku şopa karbonê kêm dike despêkirye. Di tebaxa sala 2018an de, di temenê 15 saliya xwe de Thunberg dest ji dibistanê berdide û soz dide ku ew ê ji neçe dibistanê heta ku biryara hikûmeta swêdî ya di derbarê ku guherîna avhewayê biguhêre. Thunberg li derveyê parlementoya Swêdê xwepêşandan daye destpêkirin û tê de gazî kirina xurtirkirina çalakiyeke li ser guherîna avhewayê kiriye ku bi hilgirtina pankart a Skolstrejk för Klimatet (Greva Dibistanê ya ji bo Avhewayê) û bi belavkirina belavokên agahdariyên di derbarê guherîna avhewayê xwepêşandan lidarxistiye.

Jînenîgarî

Çalakvana swêdî Greta Thunberg (2018)

Çalakvana swêdî Greta Thunberg di 3 çileya sala 2003an de hatiye dinyayê. Greta Thunberg yek ji du keçên bavê lîstikvanek swêdî û dayikek stranbêja opera ya navdar li cîhanê ye. Greta Thunberg ku bi "greva dibistanê ya ji bo avhewayê" ve bala medyayê kişandiye ku ji temeneke pir ciwan ve bi guherîna avhewa û germbûna global re eleqedar bûye. Dema ku ew 11 salî bû depresiyon, çalakvanê ciwan di wê demê de dev ji xwarin û axaftinê berda. Tenê dema ku bi tevahî hewce be diaxive, Greta bi sendroma asperger, celebek otîzmê hate teşhîs kirin. Greta Thunberg ji hêla kovara Time ve wekî 25 ciwanên herî bibandor ên sala 2018an hate hilbijartin.

Greta Thunberg ku bi gotinên xwe yên li ser guherîna avhewa di Civîna Avhewa ya Neteweyên Yekbûyî COP24 de hate bibîranîn, ji siyasetmedaran re wiha got: "Ger hûn wisa tevbigerin, hûn ê têk biçin. Heke hûn têk biçin, hûn ê di dîroka mirovahiyê de wekî ya herî xirab werin bîranîn."

Çalakiyên wê

Boykotkirina dibistanê, Greta di destpêkê de di çalakiyên xwe yên li ber Parlamena Swêdê de bi tenê bû. Di roja Înê dibistan boykot dikir. Lêbelê, roj bi roj, hevalên Swêdî dibistan şikandin û dest pê kirin ku ji bo avhewa werin ba hev û piştgirî bidin Greta. Bi demê re, tevgerê sînorên Swêdê derbas kir, û bi qasî 70,000 xwendekar li 270 bajarên cîhanê beşdarî çalakiya "ji bo pêşerojê roja înê" bûn.

Wêneyek Greta Thunberg li ber derê parlamena Swêdê

Axaftina Davosê , Greta li Davos, Swîsre ku Foruma Aborî ya Cîhanî lê hatibû li dar xistin. Wî rêber û karsaz hişyar kir ku serfiraziya wan a darayî dê paşeroja pêşeroja Cîhanê xerc bike. Di axaftina xwe ya Dawosê de di dawiya Çile de, wî got: "Ez dixwazim ku hûn tirsa ku ez her roj hîs dikim hîs bikin. Ez dixwazim ku hûn tevbigerin, mîna di demên krîzê de. Mîna ku mala we dişewite… Ji ber ku ew çi be ev jî ev e."

Vîdeoya axaftina Greta Thunberg ya civîna Forma Aborî a Cîhanê li bajarê Davosê

Çalakiya li ber parlamena Swêdê, Greta Thunberg di havîna 2018an de li ber derê parlamena Swêdê dest pi çalakiyek kir. Ji hêla pêlên germê ve li Ewropa, di demsala havîna herî germ de ku di zêdeyî 250 salan de hatî tomar kirin, derbas bû. Thunberg ji bo guherîna avhewa li ber Parlamena Swêdê wekî bersiv çalakî kir. Thunberg, ku daxwaz kir ku hikûmeta swêdî gazên karbonê kêm bike, ji 20ê tebaxê heya hilbijartinên giştî yên Swêdê di 9ê Îlona 2018an de neçû dibistanê û her roj, li gel perê Skolstrejk för klimatet (Greva Dibistanê ji bo Avhewayê), li ber Parlamenê lidarxist.

Wêneyek ji axaftina parlemena Ewropayê

Axavtina civîna yekbûyî ya neteweyî, Greta Thunberg di xîtabî siyasetmedarên ku li Polonya civiyabûn da ku li Civîna Avhewa ya Neteweyên Yekbûyî COP24 biryarên li ser guherîna avhewa bidin: wiha akivî "Heke hûn wisa tevbigerin, hûn ê têk biçin. Heke hûn têk neçin, hûn ê di dîroka mirovahiyê de wekî ya herî xirab werin bîranîn."