Bextiyarî

Bextiyarî an jî loriya bextiyarî zaravayê xelkê bextiyaran e. Xelkê bextiyar li ser hisaba xelkê lor e ku jê re lorên mezin tê gotin û li başûrê rojavayê Îranê dijîn. Her wisa gelek peyvên bextiyarî dişibin peyvên kurdî.

Li gor Şerefxanê Bidlîsî ku di pirtûka xwe ya Şerefname de nivisîye Bextiyariyan yek ji hozên/êlên rûniştiyên Çiyayê Simaqê, Kurdistan bûn ku koçê Luristan (erdnîgarî)ê bûne ye.

Dîroknasê Osmanî Ahmed Cevdet Paşa Pirtûka xwe ya bi nav “Tarih-i Cevdet = Dîroka Cevdet Paşa” wiha dibêje:

“Lur, Bextiyarî, Guran/Goranî û Lak/Lek bi eslê xwe ve kurd in û ji heman rehê tên.  Her wiha di her yekê de binekomên wan hene”.

Hunermenda nemir Şûşa Guppy stranên bi zimanê bextiyarî dixwend.

Hindek peyvên bextiyarî

• bava (bapîr)
• dede (xwûşk)
• da (da, dayik)Şerefxanê Bidlîsî
• bûh, bû (bab, bav)
• geh geh (bra)
• kor (kur, lawik)
• dor, doxter (dot, keçik)
• botî (xalet, xaltî)
• kîçî (mam, ap)
• tata za (kurmam, kurap)
• xwarza (xwarza)
• homrîş (hevling)
• coveh (cil, qemîs)
• şovlar (şelwar, şel)
• be der (derve)
• hevş (hewş)
• berd (ber, kevir)
• keto, sey, seyu (se, kûçik)
• golû (pişîk, pisîk)
• hêrs (hêsir, rondik)
• çêkê, kêçe (çen, çene)
• bêq (beq)
• gadîn (dûpişk)
• gêrgîrak (gumgumok)
• xalo, xolo (xal)
• sevz (kesk, sewz)
• kêlvon (qehweyî)
• bînovş (binefş)
• sohr (sor, sohr)
• esepîd (sipî)
• şêh (reş)

Bîbliyografî

• Digard, Jean-Pierre (1981). Techniques des nomades baxtyâri d'Iran. Cambridge University Press, Cambridge - Editions de la Maison des sciences de l'homme, Parîs.

Girêdanên derve

• Malpera Bextîyaran ^{Girêdana arşîvê 2007-04-30 li ser Wayback Machine}
• Ji bo wateyên peyvan : https://ku.wiktionary.org/wiki/Destp%C3%AAk