Alfabeya Fonetîk a Navneteweyî ji bo zimanê kurdî

Alfabeya Fonetîk a Navneteweyî ji bo zimanê kurdî di vê tabloyê de hatiye diyarkirin.

Alfabeya kurdî AFN Mînak AFN Mînak
Aa [ɑ] agir, artêş, azadî, ar
Bb [b] ba, berx, bisk, bî
Cc [ʤ] car, ciwan, cî
Çç [ʧ] çêlek, çivîk, çûr [tʃʰ][1]. çay, çeper, çi
Dd [d] derî, dil, don, dûr
Ee [æ] em, eger, evîn [ʕ][2] enîşk, ezman, egîd
Êê [e] êş, êrîş, êl
Ff [f] fem, firîn, fîl, feyde
Gg [g] gaz, ger, gêzî, gur
Hh [h] har, hêk, hirî, hûr [ħ][3] hal, hemam, heyf
Ii [ı] rik, birin, kirin
Îî [i] înî, îro, îşev
Jj [ȝ] jûjî, jin, jiyan
Kk [k] kil, kin, kevçî, kor [kʰ][4] ken, kûsî, kî, kanê
Ll [l] lîstik, lawik, ling
Mm [m] mast, masî, mîr
Nn [n] nan, nîvro, nû, niha
Oo [o] ode, ol, oldar
Pp [p] poz, perr, pêr, piştî [pʰ] pişîk, parsek, pak
Qq [q] qijik, qemer, qirik
Rr [r] roj, rê, rastî, rewş [ɾ] hirmî, tirî, dar, êvar
Ss [s] sêv, serî, sifir, sî
Şş [ʃ] şêr, şîv, şe, şahî
Tt [t] ta, tima, tirs, tendûr [tʰ] [5] tî, têr, tor, toz
Uu [y] tu, didu, ku, ruh
Ûû [u] ûtî, ûris, ûnîversîte
Vv [v] vir, virrek, vazo, vala
Ww [w] werdek, welat, wir
Xx [x] xort, xanî, xêlî, xal [ʁ] axa, bax, qax, çax
Yy [j] yek, yasemîn, yar
Zz [z] zava, zêr, zeytûn
xw [w̥] xwerin, Xwedê, xwê
ng [ŋg] deng, reng, tengasî

* Dengên [ʕ], [ħ], [ʁ] ji zimanê erebî derbasî zimanê kurdî bûne, lewra zimanzanên kurdî wan dengan wek fonem nanirxînin. Dema ku şûna dengên [ʕ], [ħ], [ʁ] dengên kurdî [æ], [h], [x] tên bikaranîn wateya gotinan nayê guhertin (îstîsna: hûr [huɾ] – ango biçûk û hûr [ħuɾ] – hundurê zikê mirov û ajalan. Bi pêşkeftina wêjeya kurdî dengên kurdî yên resen [æ], [h], [x] careke din tên vejiyandin.

Çavkanî biguhêre

Nîşe biguhêre

  1. ^ Bayramê Fetî Elîfba. — Bakû: Maarîf, 1996. — 64 с. — 2000 экз.
  2. ^ Гиляревский Р. С., Гривин В. С. Определитель языков мира по письменности. М., 1961 (PDF), ji orîjînalê (PDF) di 2 nîsan 2015 de hat arşîvkirin, roja gihiştinê 19 kanûna pêşîn 2014
  3. ^ Ronai. Ⱪteba әlьfbaja ⱪyrmançi, Nәşirәta Hyⱪmәte, Rәvan, 1931
  4. ^ Гиляревский Р. С., Гривин В. С. Определитель языков мира по письменности. М., 1961 (PDF), ji orîjînalê (PDF) di 2 nîsan 2015 de hat arşîvkirin, roja gihiştinê 19 kanûna pêşîn 2014
  5. ^ [1] http://www.amidakurd.net/qunciknivis/d%C3%AEsa_li_ser_pirsa_alfab%C3%AA