Şerê navxweyî yê Amerîkayê

Şerê navxweyî yê Amerîkayê ji ev şer re tê gotin ku ji sala 1861ê heya sala 1865ê ajot û tê de dewletên başûr (ku ji DYAyê veqetiyabûn) û dewletên bakur (dewletên yekîtiyê) bi hev re şer dikirin.

Şerê navxweyî yê Amerîkayê
Şerê navxweyî Şer
Bernav: War Between the States
Dema destpêkirinê	12 nîsan 1861
Dema bidawîbûnê	9 nîsan 1865
Beşdar	Union Confederate States of America
Pêk tê ji	eastern theater of the American Civil War Western Theater of the American Civil War trans-Mississippi theater of the American Civil War Pacific coast theater of the American Civil War Railroad Redoubt
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Şerê navxweyî yê Amerîkayê
Fermandar
Abraham Lincoln Andrew Johnson	Jefferson Davis
Hêz
2.803.300	1.064.200

Sedema şer ciyawaziyên aborî, civakî û siyasî yên di nava dewletên bakur û başûr bûn ku bi giranî bi pirsa xulamiyê derdiketin pêş û di sala 1830ê de her ku diçûn kûrtir dibûn. Bi hilbijartina Abraham Lincolns wek serokê DYAyê, ku dijminatiya xulamiyê dikir pirraniya dewletên başûr zivistana 1860/61ê ji yekîtiyê cuda bûn.

Şer roja 12ê adarê 1861ë bi êrişa konfedereyan a bi ser Fort Sumterê destpê kir û roja 9ê adarê 1865ê bi teslîma Artêşa North Virginia li Appomattox Court House bi dawî hat. Leşkerên dawî yên konfedere xwe di roja 23ê pûşperê 1865ê li herêma îndiyaniyan (bakur-amerîkiyên resenan) de teslîm kirin.

Piştî serkeftina bakuriyan dewletên başûrî di çarçoveya Reconstruction de ji nu ve ketin nava yekîtiyê. Wek encam, hêza navendî hat xurtkirin û xulamî li DYA bi tevahî ji holê rakirin. Wekî din hat diyarkirin ku DYA wê bibe dewleteke sanayî.