Şerê navxweyî yê Amerîkayê
Şerê navxweyî yê Amerîkayê ji ev şer re tê gotin ku ji sala 1861ê heya sala 1865ê ajot û tê de dewletên başûr (ku ji DYAyê veqetiyabûn) û dewletên bakur (dewletên yekîtiyê) bi hev re şer dikirin.
| Şerê navxweyî yê Amerîkayê | ||
|---|---|---|
 | ||
|
| ||
| Fermandar | ||
| Hêz | ||
2.803.300[1]
|
1.064.200[1]
| |
Sedema şer ciyawaziyên aborî, civakî û siyasî yên di nava dewletên bakur û başûr bûn ku bi giranî bi pirsa xulamiyê derdiketin pêş û di sala 1830ê de her ku diçûn kûrtir dibûn. Bi hilbijartina Abraham Lincolns wek serokê DYAyê, ku dijminatiya xulamiyê dikir pirraniya dewletên başûr zivistana 1860/61ê ji yekîtiyê cuda bûn.
Şer roja 12ê adarê 1861ë bi êrişa konfedereyan a bi ser Fort Sumterê destpê kir û roja 9ê adarê 1865ê bi teslîma Artêşa North Virginia li Appomattox Court House bi dawî hat. Leşkerên dawî yên konfedere xwe di roja 23ê pûşperê 1865ê li herêma îndiyaniyan (bakur-amerîkiyên resenan) de teslîm kirin.
Piştî serkeftina bakuriyan dewletên başûrî di çarçoveya Reconstruction de ji nu ve ketin nava yekîtiyê. Wek encam, hêza navendî hat xurtkirin û xulamî li DYA bi tevahî ji holê rakirin. Wekî din hat diyarkirin ku DYA wê bibe dewleteke sanayî.
ÇavkanîBiguhêre
- ↑ a b civilwarhome.com Stärken und Verluste der Union und der Konföderation