Zembîlfiroş (pirtûk)
Zembilfiroş [1]wê navê pirtûkek nivîskarê kurd abdusamet Yigit bê. Pirtûk, li ser destana zembilfiroş hatiya nivîsandin. Pirtûk li dora salên 2003´an û wan de hatiya nivîsandin û pirtûk weke destan-romanekê ku wê vegotin û serboriya zembilfiroş wê ji xwe re wê bikê mijar wê li dora salên 2010an wê bê weşan din. Pirtûk di awayekê destanî de hatîya nivîsandin û wê, di wê temenê de wê, çendî ku wê weke roman-destan jî lê wê dema ku mirov li navaroka wê dinerê wê bi rehetî têdigihê ku wê weke xabatek hatî lêkolîn bê wê dîmenekê bide dîyarkirin. Destana zembilfirios wê weke destanak gerili û civakî a civake kurd bê û wê pirr kevn bê. Di xwe de wê gelek pêjn û mifteyên pêşketina keseyet û civake kurd wê di xwe de wê bihawênê.
zembîlfiroş | |
Nivîskar | Abdusamet Yigit |
Şêwe | roman û destan |
Ziman | Kurdî |
Dîrok | 2010 |
Rûpel | 120 |
ISBN | ISBN 968-4-930991-34-0 |
biguhêre ![]() |
Pirtûk di nava xwe de wê ji 12 beşên ku ew di dewama hev de hatina nivîsandin wê pêk were. Di pirtûkê de wê, dîmenekê berfireh ê civake demê a kurdistanî jî wê were dîtin ku wê, di wê de wê, were li berçav.
Pirtûk bi sernavê ´destana zembilfiroş´ destpêbikê û di derbarê rewşên demografikî û ramyarî ên demê de jî wê agahiyan wê bide mirov. Li ser wê çerçoveyê wê pirtûk di derbarê qasra merwaniyan, demên wan ên desthilatdarîyê, berî wan demên şadadîyan de jî wê hinekî wê agahiyan wê bide me. Weki din di destpêkê de wê bi şîroveyek berfireh wê demên piştî merwaniyan ên weke demên eyubiyan jî wê, di rengekê de wê, di dewama wan de wê, çend gotinan wê li ser wan bînê ser ziman. Weki din wê li ser rewşa têkiliyên zayendî ên demê de jî wê ji rewşa zembilfiroş, û gulê xatûnê wê, hinek şîroveyên balkêş jî wê di pirtûkê de wê, cih bigirin. Di dewama wê de wê, di pirtûkê de wê, di derbarê serdestîya jinê û hêza wê ya zêde a li pêş di nava civakê de di wê demê de wê, li ser wê bisekinê. Di pirtûkê de wê, bixwezê ku ew dîmenekê berfireh di wê warê de werênê ser ziman.
Li gorî ku wê nivîskar di pirtûkê de wê bînê ser ziman wê dîmenê têkiliyên zayendî wê zêdetirî wê di çerçoveya kevneşopîyên civakî ên demê de wê li pêş bê. Wê jin wê di wê demê de wê serwerê civake xwe bê û wê di astek pêşengî de wê li pêş bê. Di wê warê de wê, destana zembilfiroş li gorî ku wê, nivîskar wê, di pirtûkê de wê nivîsandin wê, rewşa têkiliyên zayendî ên civakî ên demê wê di pirtûkê de wê li ser wan wê were sekin in. Wê, dîmenekê berfireh ê civakî wê di wê warê de wê were ser ziman. Di wê warê de nivîskar ji rewşa atmoesfera olî û di bin bandûra wê de hanîna ser ziman zêdetirî wê, kevneşopîyên civakî ku wê çawa wê di nava destanê de wê zêdetirî wê li pêş û dîyar bin wê bi wan wê li ser wê bisekinê û wê werênê ser ziman. Di wê rewşê de wê, weke dokumenek nivîskî a rewşa civake demê wê bi xwe re wê bide dîyarkirin û wê werênê li holê li berçav.
Di pirtûkê de wê, dema ku wê bahsa demên zembilfiroş wê were kirin wê di nava sê deman de wê were beşkirin. Dema wî ya ciwanî û zawaca wî, dema kifşkirina wî ya ji aliyê gûlê xatûnê ve û dema ku ew diravê û demek dirêj li deverên din ên kurdistanê ên weke Zaxo û hwd dimênê wê ser wê bisekinê. Ber çi roja me de wê goristana Zembilfiroş wê li Zaxo bê wê di wê warê de wê bersiva wê jî wê di çerçoveyek civakî û kevneşopîyî de wê bersivek ji wê re di pirtûkê de wê were hanîn ser ziman. Weki din di pirtûkê de wê, bahsa dema wî ya li zaxo mayinê û di wê demê de wê li cem sofiyekê êzîdî demek dirêj mayina wî jî wê ser wê bê sekin in.