Vladîmîr Pûtîn

serokdewletê dûyem ê Rusyayê
(Ji Vladîmîr Putîn hat beralîkirin)

Vladîmîr Vladîmîrovîç Pûtîn (bi rûsî: Влади́мир Влади́мирович Пу́тин, Vladimir Vladimirovich Putin) (jdb. 7ê cotmeha 1952an li Sankt Petersbûrgê), siyasetmedarekî rûsî ye û duyem serokdewletê Federasyona Rûsyayê (7ê gulana 2000an - 7ê gulana 2008an) bû û dîsa ji 7ê gulana 2012an û vir ve çarem serokdewletê rûs e.

Vladîmîr Pûtîn
Image dans Infobox.
Serokdewletê Rusyayê (en)
dp.
Dmitry Medvedev (en)
Jidayikbûn
Navê rastî
Владимир Владимирович ПутинLi ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Nasnav
Платов, Platov, ߔߑߟߊߕߐߝ߭Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Hevwelatî
Cîwar
Baskov Lane 12, Mansion of Louise von Taube (d) (-1980î), Dresden (-), Sankt Petersburg (-), Sankt Petersburg (dp. ), Moskow (dp. ), Akademika Zelinskogo Street (d) (dp. )Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Perwerde
FSB Academy (en)
Saint Petersburg State University (en)
Academy of Foreign Intelligence (en)
St. Petersburg Institute of the FSB of Russia (d)
School 193 (d) (-)
School 281 (d) (-)
Faculty of Law, Saint Petersburg State University (en) (Candidate of Economic Sciences (d)) (-)
Saint Petersburg Mining University (en) (Candidate of Economic Sciences (d)) (heta an)Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Pîşe
Salên çalak
Dp. Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Malbat
Family of Vladimir Putin (en)Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Bav
Vladimir Spiridonovich Putin (d)Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Maria Ivanovna Shelomova (d)Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Hevjîn
Lyudmila Ocheretnaya (en) (ji heta )Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Zarok
Katerina Tikhonova (en)
Maria Vorontsova (en)
Elizaveta Rozova (d)Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Xizm
Roman Putin (en) (second nephew)
Igor Putin (en) (male first cousin)
Kirill Shamalov (en) (son-in-law)
Jorrit Faassen (en) (son-in-law)Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Karder
Presidential Administration of Russia (en) ( - ), Administrative Directorate of the President of the Russian Federation (en) ( - ), First Chief Directorate (en) (-), KGB (-)Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Qadên xebatê
Siyaset, intelligence activity (en), military affairs (en)Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Roja imadkirinê
Partiyên siyasî
United Russia (en)
Partiya Komunîst a Yekîtiya Sovyetê (-)
Our Home – Russia (en) (-)Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Endamê
All-Russia People's Front (en)
Russian Academy of Arts (en)
Ozero (en) ()Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Artêş
Payeyên leşlerî
Reservist (en)
1st class Active State Councillor of the Russian Federation (en)
Podpolkovnik (en) (dp. )Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Şerên tevlêbûyî
Şerê Çeçenî yê Duyem (en)
CSTO Operation in Kazakhstan (d)
Russian military intervention in the Syrian civil war (en)
Russo-Georgian War (en)
Şerê Rûs-UkraynayêLi ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Tevger
Russian nationalism (en), Russian irredentism (en)Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Bejn
1,7 mLi ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Giranî
77 kgLi ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Werziş
Judo (en), sambo (en)Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Grade
9 dan (d)Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Xwendekarê
Yuriy Kirillovich Tolstoy (d), Anatoly Rakhlin (d)Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Bandorbar
Anatoly Sobchak (en), Ivan Ilyin (en), Helmut Kohl (en), Aleksandr Dûgîn, Niccolò Machiavelli, Borîs YeltsînLi ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Malper
Xelat
Lîsteya berfireh
Order of Akhmad Kadyrov
Uatsamonga Order (en)
Order of Honour and Glory (d)
Order of Agostinho Neto (en)
Honorary doctor of Saint Petersburg State University (d)
Honorary doctor of the Tsinghua University (d)
Honorary doctor of the Jawaharlal Nehru University (d)
Honorary doctor of the University of Athens (d)
Honorary citizen of Saint Petersburg (d)
Order of St. Sergius of Radonezh 1st class (d)
Weapon of honor (d)
Order of the Golden Eagle
Order of Manas, 1st class (d)
National Order of Merit (en)
Honorary member (d) (Russian Academy of Arts (en))
Honorary doctor of the Yerevan State University (d)
Honorary doctor of the Baku Slavic University (d)
Order of Saint-Charles (en)
Order of St. Sergius of Radonezh (d)
Order of King Abdulaziz al Saud (en)
Order of Sheikh-ul-Islam (d)
Honorary citizen of Kazan (d)
Honorary doctor of the Turkmen State University (d)
Honorary citizen of Sevastopol (d)
Honorary citizen of Astrakhan (d)
Honorary doctor of the University of Belgrade (d)
Order of the "Commonwealth" (d)
Honorary doctor of the S. M. Kirov Military Medical Academy (d)
Medal "For Impeccable Service", 2nd class (d)
Medal "For Impeccable Service", 3rd class (d)
Honorary professor (d) (Saint Petersburg University of the Humanities and Social Sciences (d))
Medal "For Impeccable Service"
Master of Sport of the USSR (d)
Order of the Badge of Honour
Medal of Merit of the National People's Army ()
Order of Honour (en) ()
Honoured Coach of Russia (d) ()
Medal "Participant of the March-Shot Bosnia-Kosovo 12 June 1999" (d) ()
Памятная медаль А. М. Горчакова (d) ()
Gold Olympic Order (d) ()
Order of Ho Chi Minh (en) ()
Order of St. Prince Vladimir (d) ()
Honored Coach (d) ()
Grand Cross of the Legion of Honour (en) ()
Xelata Verschlossene Auster (d) ()
King Abdulaziz Medal (d) ()
Time Person of the Year ()
Order of Ismoili Somoni (en) ()
Order of Zayed (en) ()
Order of Glory and Honor (d) ()
Order of Outstanding Merit (en) ()
Order of the Precious Wand (d) ()
Order of the Liberator (en) ()
Registered firearms (d) ()
Order of St. Sava (d) ()
Xelata Aştiyê ya Konfusyus ()
The World's Most Powerful People (en) (, , û )
Order of the Republic of Serbia (en) ()
Order of the Friendship of Peoples (en) ()
Grand Cross of the Order of Saint-Charles (d) ()
Order of José Martí ()
Order "For Merit to the Republic of Dagestan" (en) ()
Time 100 ( û )
Friendship Medal (en) ()
Order of Nazarbayev (en) ()
Ig Nobel Prize (en) ()Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
Dengê qeydkirî
Xebatên navdar
A Plea for Caution From Russia (d), Russia at the Turn of the Millennium (d), Russia Muscles Up — the Challenges We Must Rise to Face (d), Russia: The Ethnicity Issue (d), Economic Tasks (d)Li ser Wîkîdaneyê bibîne û biguhêre
şanenava Vladîmîr Pûtîn
Şanenav

Ji 8'ê gulana 2008'an heta 7 gulana 2012'an serokwezîrê Federasyona Rûsyayê bûye.

Jînenîgarî biguhêre

Zaroktî û ciwantî biguhêre

 
Vladîmîr Pûtîn di temenê 6 salî de tevî dayîka xwe. Di sala 1958'an de.

Vladîmîr Vladîmîrovîç Pûtîn di 7'ê cotmeha 1952'yan li Lenîngradê (îro Sankt Petersbûrgê) ji dayîk bûye. Bavê wî, Vladîmîr Spîrîdonovîç Pûtîn (23.02.1911 — 02.08.1999) beşdarvanê Şerê Cîhanî yê duyem bûye. Berî şer di artêşa deryayî, di keştiyên noqî de peywirdar bûye, piştî şer di fabrîkeya çêkirina trênan a bi navê Î.Y. Yêgorov de kar kiriye. Diya wî jî Mariya Îvanovna Şêlomova (1911—1998) karkereke ji heman fabrîkê bûye. Kalikê wî Spîrîdon Îvanovîç Pûtîn, aşpêjekî navûdeng bûye, ji mirovên dewletê re xwerin çêkiriye; di dema xwe de ji bo Lenîn û Stalîn jî aşpêjî kiriye[1].

Vladîmîr kurê sêyem ê malbatê ye. Herdu birayên wî yên mezin hê di zaroktiya xwe de çûbûne ser dilovaniya xwe[2]. Navê birayekî Vîktor bûye, navê yê din Alîk (Albert). Malbata Pûtîn li Lenîngradê di daîreke komunal li kuçeya Baskovy Pereulok[çavkanî hewce ye] jiyan kiriye. Dema ku Vladîmîr Pûtîn bû serokdewlet, di bîranînên xwe de wî digot ku hê ji zaroktiya xwe ve wî gelekî ji fîlmên Sovyetê yên şer hez kiriye û herdem xwesiye bibe acenteyê îstîxbaratê.

Di salên 1960-1970'î de Vladîmîr li Lenîngradê di dibistanên seretayî û navendî de xwendiye [3]. Di salên 1970-1975 de di beşa navnetewî ya fakulteya hiqûqî ya Zanîngeha Lenîngradê ya dewletê ya bi navê A.A. Jdanov de xwendiye. Di wê demê de bûye endamê Partiya komunîst a Yekîtiya Sovyetê (PKYS-КПСС).

Xebata di Komîteya Ewlekariya Dewletê (KGB) de biguhêre

 
Wêneya ji dosya xebatkarên KGB
  • Di sala 1975'an de piştî bidawîkirina fakulteya hiqûqî, rêyî Komîteya Ewlekariya Dewletê (KGB) hat kirin[4].
  • Di sala 1975'an «Kûrsên amadekirina hêzên ewlekariyê» bi dawî dike û rutbeya efserê biçûk di saziyên KGB'ya Yekîtiya Komarên Sovyet û Sosyalîst (YKSS) werdigire.
  • Piştî sala 1977'an di beşa dijkeşivê ya Şaxa KGB'ya Lenîngradê kar dike.
  • Di sala 1979'an de li Moskowayê di Dibistana Bilind a KGB de kursa şeşmehane ya veamadekariyê dixwîne û vedigere Lenîngradê.
  • Di sala 1984'an de rutbeya serdarê dadmendiyê werdigire û di Akademiya keşiveriya derve ya KGB'ya YKSS de dest bi perwerdeya yeksale dike. Di Akademiyê de bi paşnavê "Platov" perwerdeyê dibîne, di heman demê de fêrî zimanê elmanî jî dibe.
  • Di salên 19851990 li Komara Demokratîk a Almanyayê (KDE) de di bin navê serkarê Mala dostaniya YKSS û KDA ya li Dresdenê sîxuriyê dike. Di dema xebata li wê derê de rutbeya cîgirê serheng werdigire. Di sala 1989'an de bi madalyona bronz tê xelatkirin «Ji bo xizmetkirina ji Artêşa netewî ya gelên KDA'yê».
  • Piştî bidawîkirina xebata li derveyî welêt û vegera YKSS, bi gotina Pûtîn, "ji karê di buroya navendî ya keşiveriya KGB'ya YKSS li Moskowê xwe vekişandiye û careke din ziviriye şaxa yekem (îstîxbarata YKSS ya hundurîn) a KGB'ya Lenîngradê.

Sala 1990'î de di konseya bajarê Lenîngradê de wekî şêwirmend, di nava salên 1991-1992'î de cihgirê serokê şaredariyê û serokatiya konseya karên derve ye. Ji sala 1996 heya 1997'î cihgirê birêvebiriya karên aborî ya palasa (koşka) Kremlîn e.

Ji 1998 heya 1999'an serokatiya saziya dizî a sîxuriya hundirîn FSB'ê dike. Di heman demî de endametiya wî ya polîtbûroyê heye û sekreteriya wê dike. Bi îstîfaya Borîs Yeltsîn a di 31'ê berfanbara 1999'an bo demekê wekaletiya serokdewletiyê û bi serkeftina di hilbijatinan de jî wekî serokdewlet karê xwe dike.

Di hilbijartinên sala 2004'an de bo cara duyem tê hilbijartin.

Girîngiya wî biguhêre

Li hevwelatî bi Almanyayê re geriyaye. Xwastiye nakokiya di navbera rûs û çeçenan de bi riyên aştiyane çareser bike. Li dijî kesên ku piştî hilweşîna YKSS'ê ji nişka ve dewlemendiya Sovyetê şêlandin û dewlemend bûn derdikeve. Li ji nû ve bihêzkirina Rûsyayê di qada navxweyî û navneteweyî digere.

Siyaseta wî ya bo Kurdistanê herwekî ya klasîk e. Kurdan wekî elementeke polîtîkayê ya bo bikaranînê dibîne û li dostanî bi dûgelên ku Kurdistan dagirkirne re digere. Îranê li dijî DYA û Ewropayê hinde zêdetir diparêzê[çavkanî hewce ye].

Li Rûsya û derveyî Rûsyayê gelek rexne li polîtîkayên wî tên girtin. Ew bi dîktatoriyê tê tewanbarkirin. Siyaseta wî ya azadiya çapemeniyê û tevgerên aboriyê tê rexnekirin.

Xelat û paye biguhêre

  • 2001: Xelata taybet û mezin a dûgela Almanyayê
  • 2006: Xelata bilind a lejyoniyê ya Fransa
  • 2007: Kesayetiya salê ya kovara TIME

Çavkanî biguhêre

  1. ^ "Spîrîdon Pûtîn heta 72 saliya xwe ji bo şahî û pîrozbahiyên elîtaya rûs xizmet kiriye".
  2. ^ http://www.evolutiosociety.ru/izvestnye-lichnosti/37-vladimir-putin.html[girêdan daimî miriye]
  3. ^ Jînenîgariya Vladîmîr Pûtîn Pûtîn 2012
  4. ^ "Jînenîgariya Vladîmîr Pûtîn".

Girêdanên derve biguhêre