Xane: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Balyozbot (gotûbêj | beşdarî)
B +Şablon:Bikarnanîna dîroka rms
Rêz 1:
{{Bikaranîna dîroka rms}}
[[Wêne:Biological cell.svg|thumb|250px|[[Endamok]]ên xaneya eukaryotî: <br>(1) [[Dendikok|Navikok]]<br> (2) [[Dendik|Navik]]<br> (3) [[Rîbozom]]<br> (4) [[Vezîkul|Vezîkol]]<br> (5) [[Retîkûlûma endoplazmî ya girûzî|Retîkûlûma endoplazmî ya zivir]]<br> (6) [[Heybera Golgî]]<br> (7) [[kakûtêKakûtê xaneyê]]<br> (8) [[Retîkûlûma endoplazmî ya hilû|Retîkûlûma endoplazmî ya lûs]]<br> (9) [[Mîtokondrî]]<br> (10) [[Vakuol|Vakool]]<br> (11) [[Sîtoplazma]]<br> (12) [[Lîzozom]]<br> (13) [[Sentrîol]] ]]
'''Xane''' yekeya bingehîn a [[zîndewer]] e.
 
Rêz 34:
 
== Corên xaneyan ==
Li gor hebûn an jî tunebûna navikê, du birr (cor) xane heye:
[[Wêne:Prokaryote cell-ku.svg|thumb|250px|Xaneya navikdestpêkînavikseretayî]]
 
=== Xaneya prokaryotînavikseretayî (xaneya navikdestpêkîprokaryotî) ===
 
Hemû bakterî û arkebakteriyanarkea xwediyê xaneya prokaryotî ne. Di zimanê Greek de wateya pro, pêşî, wateya karyon ji navik e. Xaneya bê navik wek [[xaneya navikdestpêkî]]navikseretayî (prokaryotî) tê bi nav kirin. Zîndewerên bi xaneya prokaryotînavikseretayî, yekxaneyî ne. Ango tu zîndewerên [[firexaneyî]], prokaryotînavikseretayî nîn in. Di xaneyên prokaryotînavikseretayî dade ji xeynî [[rîbozom]] tu endamok tune ye. Reaksiyonên biyokîmyayî di nav sîtoplazmayê de çê dibin. Ji ber ko xaneyên prokaryotînavikseretayî bê navik in, asîdên nukleyî, ADN û [[ARN]] li nav sîtoplazmayê de cih digirin. Xaneyên prokaryotî ji ên eukaryotiyan piçûktir in.
[[Wêne:Plant cell structure ku.svg|thumb|300px|Xaneya navikdirustnavikrasteqîn]]
 
=== Xaneya eukaryotînavikrasteqîn (xaneya navikrasteqîneukaryotî) ===
 
Zîndeweren ji cîhana protîstan, cîhana [[fungus]]an, cîhana riwekan û cîhana ajalan, hemû eukaryotînavikrasteqîn nenin. Di xaneyên eukaryotînavikrasteqîn de navik heye û endamok bi parzûn dorpêç kirî di nav sîtoplazmayê de cih digrin. Hemû ajal û riwek [[firexaneyî]] (''multicellular'') ne û xaneyên wan [[Xaneya navikdirust|xaneyên navikrasteqîn]] (eukaryotî) ne. Hin endamên cîhana protîstan tekxaneyî ne. Wek mînak [[amîb]], [[euglena]] û [[paramesyûm]]. Lê hinek endamên protîstan firexaneyî ne. Wekî mînak kevzên avê û koloniya volvoxê.
 
Hinek cureyên fungusan yekxaneyî ne, lê piraniya wan firexaneyî ne. Fungusê [[kufik|kofik]], fungusê [[meya]], fungusê [[jeng]]ê yekxaneyî ne. Karok (qarçik) ên bi komik firexaneyî ne.
 
Xaneya eukaryotînavikrasteqîn ji derve ber bi hundirnavîn, ji sê beşan pêk tê
* [[Parzûna xaneyê]]
* [[Sîtoplazma]] û [[endamok]]an
Rêz 55:
== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}
*
* [https://drive.google.com/open?id=0Bzsfm3UK07LzVE0wZFQxZEJWdDQ]
* [https://www.khanacademy.org/science/biology/structure-of-a-cell]
* [http://www.bbc.co.uk/schools/gcsebitesize/science/add_aqa/cells/cellsrev1.shtml]
 
== Girêdanên derve ==
Ji boy wêneya Xaneya eukaryotî lînkê bitikîne:
* [https://drive.google.com/open?id=0Bzsfm3UK07LzcGpIOUREWEtLM1U]
* [https://drive.google.com/open?id=0Bzsfm3UK07LzWFRmQS1mQlUzU0U]
 
[[Kategorî:Biyolojî]]