Kûba: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
Balyozxane (gotûbêj | beşdarî)
BKurteya guhartinê tine
Rêz 99:
}}{{Wergerîne|ar|ziman2=fi|ziman3=ka|bijartî=1}}
 
'''Kûba''', navê fermî, '''Komara Kûbayê''' ({{Dengbi-es|República de Cuba|RCUB.ogg}}),<!--IPA:{{IPA-es|reˈpuβlika ðe ˈkuβa|}}-->, welatekî girava Kûba ye û herwiha ji [[Isla de la Juventud]] û çend [[archipelagos]] ên biçûk e. Dewleta Kûbayê di bakurê deryaya [[Karîb]]ê, ku dikeve [[Kendava Meksîk]]ê û hev [[Okyanûsa Atlantîk]] e. Ev li başûrê parêzgeha [[Dewletên Yekbûyî|D.Y.A]] ya [[Florida]] û [[Bahamas]], rojavayê [[Haîtî]], û bakurê [[Jamaîka]] ye. [[La Habana]] bajarê mezin û paytext e ku; bajarên din ên mezin de [[Santiago de Cuba]] û [[Camagûey]] ye. Kûba li girava Karîbê bi herêmekî {{convert|109,884|km2|sqmi}} e, û di heman deme de piştî duyemîn-herî Hîspanyola ye, ku şênîyên bi zêdeyî ser 11 mîlyon e.<ref name = "BBC profile">{{cite web |title= Cuba profile: Facts |url= http://www.bbc.co.uk/news/world-latin-america-19583446 |publisher= BBC News |accessdate= March 26, 2013 }}</ref>
 
Berî ku dagirkeriya Spaniyan di dawiya sedsala 15emîn de bû, Kûba ji aliyê [[Amerindian]] eşîrên niştevan bû. Ev koloniyeke mayî ji [[Împeratoriya Spanî|Spanî]] heta [[Şerê Spanî-Amerîkan]] ya di sala 1898an, ku ji bo Guherîna Plattê wek parastina ''de facto'' ya [[Dewletên Yekbûyî]] di sala 1902 dibirin. Wek komareke xeydok, Kûba ji bo [[Hewldana Destûra Kubayê 1940]], di heman katî de bi heybet wek radîkal ên siyasî û pevçûnên civakî de, di sala 1952an de sertaca dîktatoriya [[Fulgencio Batista]] bûn.<ref>{{cite web |url=http://www.jfklibrary.org/Historical+Resources/Archives/Reference+Desk/Speeches/JFK/JFK+Pre-Pres/1960/002PREPRES12SPEECHES_60OCT06b.htm |title=Remarks of Senator John F. Kennedy at Democratic Dinner, Cincinnati, Ohio |publisher=John F. Kennedy Presidential Library & Museum – Jfklibrary.org |date=October 6, 1960 |accessdate=November 7, 2010 |df= |archive-date=May 24, 2012 |archive-url=https://archive.is/20120524192217/http://www.jfklibrary.org/Historical+Resources/Archives/Reference+Desk/Speeches/JFK/JFK+Pre-Pres/1960/002PREPRES12SPEECHES_60OCT06b.htm |dead-url=yes }}</ref> Serhildanên din û bêîstîkrariyên din ji aliyê [[Tevgera 26ê tîrmehê]] hatin derxistin, ku piştî [[Şoreşa Kûbayê]] hikûmeta di bin serokatiya [[Fidel Castro]] avakirin. Ji sala 1965an de dewlet ji aliyê [[Partiya Komunîst a Kûbayê]] hatiye îdarekirin. Bicîhkirina dema [[Şerê Sar]] de, di navbera [[Yekîtiya Sovyetan]] û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] wek şerekî navokî di dema [[Krîza Muşekên Kûbayî]] ya di sala 1962an de şikandin, derketin.
Rêz 108:
 
== Etîmolojî ==
Navê ''Kûba'' ji [[Zimanên Taíno]] tê. Ku wateya rastîn bi navê lê dibe wek wergerandî 'cihê ku erdên bi bereket bi firawanî ye' (''cubao''),<ref>[http://www.alfredcarrada.org/notes8.html The Dictionary of the Taino Language (plate 8) Alfred Carrada]{{Unreliable source?|date=September 2009}}</ref> or 'great place' (''coabana'').<ref>[http://members.dandy.net/~orocobix/terms1.htm Dictionary – Taino indigenous peoples of the Caribbean Dictionary --] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080430163856/http://members.dandy.net/~orocobix/terms1.htm |date=2008-04-30 }}{{Unreliable source?|date=June 2009}}</ref> Nivîskar bawer dikin ku [[Teoriyên Xwecihên Christopher Columbus|Christopher Columbus Portûgalî]]bûye û dewletekî bi navê ''Kûba'' ji aliyê Columbus ji bo [[Kûba, Portûgal|bajarê Kûbayê]] li navçeya [[Beja (Portûgal)|Beja]] li [[Portûgal]] bû.<ref>Augusto Mascarenhas Barreto: O Português. Cristóvão Colombo Agente Secreto do Rei Dom João II. Ed. Referendo, Lissabon 1988. English: The Portuguese Columbus: secret agent of King John&nbsp;II, Palgrave Macmillan, ISBN 0-333-56315-8</ref><ref>da Silva, Manuel L. and Silvia Jorge da Silva. (2008). ''Christopher Columbus was Portuguese'', Express Printing, Fall River, MA. 396pp. ISBN 978-1-60702-824-6.</ref>
 
== Dîrok ==
{{...}}
<!-- Ji kerema xwe vê beşê de wek kurtasiya biparêze û hizra çêkirina lêzêdekirin Dîroka sereke ya gotara Kûba ye -->
{{Main|Dîroka Kûbayê|Rêzedîroka Kûbayê}}
 
== BerîdîrokêPêşdîrok ==
[[Wêne:Hatuey monument, Baracoa, Cuba.JPG|left|thumb|upright|Abîdeyekî [[Hatuey]], ku zûyî yên [[Taíno]] yên kahîna Kûbayê]]
Berî hatina Spaniyan, Kûba ji aliyê sê eşîrên cuda ya gelê [[Hindî Amerîkan]] ve niştevan bû. [[Gelên Taíno|Taíno]] (ku gelên [[Gelên Arawak|Arawak]]), [[Guanajatabey]], û [[Gelên Ciboney]] in.
Line 130 ⟶ 129:
 
== Çavkanî ==
{{çavkanî|2}}
 
=== Bîbliyografî ===
*{{citation
|last= Domínguez |first= Jorge I. |year= 2003
|title= A Constitution for Cuba's Political Transition: The Utility of Retaining (and Amending) the 1992 Constitution
|url= http://www.people.fas.harvard.edu/~jidoming/images/jid_constitution.PDF
|location= Coral Gables,&nbsp;FL |publisher= Institute for Cuban and Cuban-American Studies, [[University of Miami]]
|isbn= 978-1-932385-04-5 |access-date= 19 August 2012}}
 
{{Welatên Amerîkayê}}