Dabeşbûna nîvekî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
BKurteya guhartinê tine
Kurteya guhartinê tine
Rêz 1:
[[Wêne:Binary fission anim.gif|thumb|200px|Zîndewerên yekxaneyitekxaneyi bi dabeşbûna nîvekî zêde dibin]]
[[Dabeşbûna mîtozî]] ji boy zîndewerên eukoryoti (navikrasteqîn) yên pirxaneyîfirexaneyî dibe sedema zêdebûna [[Xane|xaneyan]]. Zêdebûna xaneyan ji dibe sedema girbûna [[Şane (biyolojî)|şane]] û endamên zîndewer. Zîndewerên yekxaneyîtekxaneyî jî dabeş dibin, lê zîndewerên yekxaneyîtekxaneyî yên wekî bakterî, amîb, an jî paramesyum bi mîtoza asayî dabeş nabin. Dabeşbûna van yekxaneyiyantekxaneyiyan wekî dabeşbûna nîvekî (bi îngîlîzî: ''Binarybinary fission'') tê binavkirin. Dabeşbûna nîvekî dibe sedema zêdebûnapirbûna zîndewer. Ango dabeşbûna nîvekî cureyek [[zêdebûna bêzayendî|pirbûna nezayendî]] ye. Her çiqas dabeşbûna nîvekî bi gelek aliyan ve dişibe dabeşbûna mîtozî jî, lê dîsa jî bi hin aliyan ve navbera herdu dabeşînan da cudahî heye. Her wisa şiklê dabeşbûna nîvekî di yekxaneyêntekxaneyên eukaryotî û prokaryotiyan jî mîna hev nîn e.
 
== Dabeşbûna nîvekî ya bakteriyan ==
Rêz 19:
== Dabeşbûna nîvekî ya eukaryotan ==
 
Eukaryotiyên yekxaneyî,tekxaneyî wekîyên mînak;wekî amîb, paramesyum û euglena jî bi dabeşbûna nîvekî zêdepir dibin. Pêkhateya xaneyên eukaryotî ji yên bakteriyan aloztir e. [[Kromozom]]ên eukaryotan ne yek lê gelek in, kromozom di nav [[dendikNavik|navikê]]ê da ne. Di xaneya bakterî de tenê [[rîbozom]] heye, lê xaneyen eukaryotî li gel rîbozoman hemû [[endamok]]ên xaneyê jî li xwe digirin. Ji ber van sedeman dabeşbûna nîvekî ya eukaryotan bi gelek aliyan va dişibe [[Dabeşbûna xaneyê|mîtoza]] asayî. Cudahiya herî berçav, neparçebûna [[parzûna dendikê|parzûna navikê]] ye. Rîsên teşîyê an di hundirê [[dendik|navik]]ê de çê dibin an jî di çavikên(por) parzûna dendikênavikê de dikeve nav dendikênavikê û kromozoman parve dike. Dabeşbûna nîvekî ya eukaryotan bi du cureyancoran pêk tê, dabeşbûna nîvekî ya bi berahî û dabeşbûna nivekî ya bi dirêjkî. Paramesyum bi dabeşbûna nîvekî ya berahî, euglena bi dabeşbûna nîvekî ya bi dirêjkî zêdepir dibin.
 
 
Eukaryotiyên yekxaneyî, wekî mînak; amîb, paramesyum û euglena jî bi dabeşbûna nîvekî zêde dibin. Pêkhateya xaneyên eukaryotî ji yên bakteriyan aloztir e. [[Kromozom]]ên eukaryotan ne yek lê gelek in, kromozom di nav [[dendik]]ê da ne. Di xaneya bakterî de tenê rîbozom heye, lê xaneyen eukaryotî li gel rîbozoman hemû [[endamok]]ên xaneyê jî li xwe digirin. Ji ber van sedeman dabeşbûna nîvekî ya eukaryotan bi gelek aliyan va dişibe mîtoza asayî. Cudahiya herî berçav, neparçebûna [[parzûna dendikê]] ye. Rîsên teşîyê an di hundirê [[dendik]]ê de çê dibin an jî di çavikên(por) parzûna dendikê de dikeve nav dendikê û kromozoman parve dike. Dabeşbûna nîvekî ya eukaryotan bi du cureyan pêk tê, dabeşbûna nîvekî ya bi berahî û dabeşbûna nivekî ya bi dirêjkî. Paramesyum bi dabeşbûna nîvekî ya berahî, euglena bi dabeşbûna nîvekî ya bi dirêjkî zêde dibin.
 
 
 
== Girêdana derve ==
*[[https://micro.cornell.edu/research/epulopiscium/binary-fission-and-other-forms-reproduction-bacteria]]
*[[https://drive.google.com/open?id=0Bzsfm3UK07LzNks2dlc1MlN5WGM]]
 
[[Kategorî:Biyolojî]]