Serhildana Qoçgiriyê: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Balyozbot (gotûbêj | beşdarî)
B sererastkirin, replaced: =Her wisa binêre → = Mijarên têkildar =, typos fixed: Kurdî → kurdî, Mijdarê → çiriya paşîn, Cotmeha → çiriya pêşîn a, Tîrmeha → tîrmeha (2), 'ê → ê (3), 'an AWB
Rêz 1:
<!--[[File:Kımıl Aziz, Mehmet Ali, Baytar Nuri.JPG|thumb|150px|Kimil Azîz, Mehmed Alî, [[Nûrî Dêrsimî|"Baytar" Nûrî]]]]--->
[[Wêne:Dersim-kurd-bayragi.png|thumb|150px|Ala ku di Serhildana Koçgiriyê de hatiye bikaranîn]]
'''Serhildana Qoçgiriyê''' an jî [[Şoreşa Qoçgîrê]], yekemîn serhildana li hemberî hikûmeta Enqereyê ye û di Tîrmehatîrmeha [[1920]]an de li Qoçgiriyê rû da. Berî serhildanê xebatên amade kirinê ji aliyê [[Elîşêr]]ê Dêrsîmî û Baytar Nuriyê Dêrsîmî ve hate meşandin. Di Tîrmehatîrmeha 1920an de hin yekîneyên di bin fermana serok-eşîrê bi navê Misto, avêtin li ser qereqola [[Çulfa Alî]] ya Zarayê.
 
Piştî vê serdegirtinê navbêra [[Sêwas]]-[[Ezirgan]] û [[Qenxal]]-[[Qoçgîr]] û derûdora wê kete bin hikmê yekîneyên Kurdan. Serok-eşîrê [[Şedanê Paso]], [[Gercan]]ê dagir kir û bi kirar wî dest danî li ser rêvebiriyê û li avahiya hikûmetê ala Kurdîkurdî hildan.
 
Hikûmeta Enqereyê jî di Cotmehaçiriya 1920'anpêşîn a 1920an de, bi armanca asteng kirina pêşkeftina serhildanê heyetên şîretê şand vê derê. Di 15 Mijdarêçiriya paşîn de li Xozatê di serokatiya Elîşan de civîneke hate li darxistin û danezaneke dan hikûmetê. Enqere jî dest pê kir li Sêwazê leşkerên xwe kom kirin. Di vê navbêrê de Serhildana Qoçgiriyê belav bû: Dêrsîm, xwe amade dikir ku di buhara 1921ê de serxwe bû na xwe danezan bike. Enqereyê, pêwendiya Dêrsîmê bi derûdora wê rê qût kir û ji vê derê hinek kesan vexwend Civakê û xwest bi vî awayî tevgerê bi sînor bike. Lê ev rêbazên han encam nedan û di encamê de di adara 1921'ê1921ê de yekîneyên artêşa Tirk tevgereke leşkerî dane dest pê kirin. Her wiha 3 fermandarên serhildêr ên Kurd yê Serhildana Serokê eşîreta Ginyanî Murat Paşa bi fenan hatin girtin. Lewma di 24 Nîsana 1921'ê1921ê de yekîneyên Serhildana Qoçgiriyê ji hev feşkilîn. Artêşê, heta nava Qoçgiriyê ve çû û serhildanê bi awayekî bi xwîn temirand û Serokê Serhildanê hate girtin. Di vê navbêrê de serhildana Qoçgiriyê, bi taytbetmendiyên xwe yên welatparêz bandora serokeşîran derbas kirî bû û wisa derbasî dîrokê. Di 28'ê28ê nîsana sala 1937'an1937an de yek ji serokên [[Serhildana Dêrsimê]] [[Elîşêr]] û [[Zerîfe Xanim]], bi awayekî bê dadgeh ji aliyê hêzên dewleta Tirk ve hatin pakrewan kirin.
 
==Helwesta rêxistin û dewletan==
 
==Her wisaMijarên binêretêkildar ===
{{Gotara bingehîn|Cemiyeta Tealiya Kurd}}
{{Gotara bingehîn|Azadî (rêxistin)}}