Guhartoya 16:11, 23 nîsan 2021 biguhêre GPinkerton (gotûbêj \| beşdarî) 6523 guhartin Şablon:Şahên helenîstîk Etîket: Guhartina dîtbarî ← Cudahiya kevntir		Guhartoya 19:44, 21 gulan 2021 biguhêre betal bike GPinkerton (gotûbêj \| beşdarî) 6523 guhartin Kurteya guhartinê tine Etîket: Guhartina dîtbarî Cudahiya nûtir →
Rêz 15: === Seleukos I Nîkator (321/312-281) === {{Gotara bingehîn\|Seleukos I Nikator}}[[Wêne:Seleuco I Nicatore.JPG\|right\|thumb\|150px\|Seleukos I Nîkator (321/312-281)]] Li pê Îskender mir re Împeratoriya mezina li pê xwe hiştî hat par kirin û di [[321 b.z.]] de [[Seleukos I]] satrapiya [[Babîl]]ê saz kir. Lê wî serweriya xwe li ser wan xakan bi tunî ancax di [[312 b.z.]] de rûniştand û împeratoriya bi navê xwe sazand. Di 305 b.z. Wî împeratorî heta [[Hindistan]]ê fireh kir. Di 301 b.z. de Seleukos bi piştgiriya [[~~Lysimachos~~Lusimaxos]] yek ji dijberên xwe [[Antigonos I]] bin xist û Sûrî ji dest xwe xist. Di 281 b.z. de di Cenga [[Kurupedion]] de hevalbendê xweyê berê ~~Lysimachos~~Lusimaxos, kargerê [[Trakya]] û [[Anatoliya]] bin xist û împeratoriya Îskenderê Mezin şunda di destekî (derve Misir) de yek kir. Ji bo [[Makedonya]] jî dagir bike kênge [[Tengava Çanakkale]] derbaz kir şûnda ji aliyê [[~~Ptolemaios~~Ptolemaîos Keraunos]], lawê împarator [[~~Ptolemaios~~Ptolemaîos I Soter]] ve hat kuştin. Ji pê mirina Seleukos I re împeratorîye xwe di cengên ji bo texta împeratoriye de dît. Li gelek navçeyan, çend kesan xwe wek împerator dan zanîn. Lê bi dawî du xanedanan serweriya xwe hat pejirandi; yek [[eşkanî\|eşkaniyan]] li başûr rojhelata [[Deryaya Mazenderan]] dewlet saz kirî bûn, ya din jî [[Keyîtiya Greko-Baktrianan\|Keyîtiya Graiko-Baktrianan]] di serdariya [[Diodotos I]] de heta Hindistanê hatîbû sazandin. Împeratorî ji pê wan cengan re gelek lawaz bû bû. === Antiokhos III Megas (223-187) === {{Gotara bingehîn\|~~Antiokhos~~Antîoxos III Megas}} Di destpêka dema [[Antiokhos III]] (223 b.z.-187) de împeratorî ji Sûrî û Babîlê pêk dihat. Di 212 an de Antiokhos ji bo xakên împeratorî şûnda hundura dewletê bike derkete seferekê û di dawiya seferê [[Ermenistan]], [[Azerbaycan]] û [[Eşkanî]] şûnda hundura împeratoriyê kir.▼ ▲Di destpêka dema [[~~Antiokhos~~Antîoxos III Megas\|Antîoxos III]] (223 b.z.-187) de împeratorî ji Sûrî û Babîlê pêk dihat. Di 212 an de ~~Antiokhos~~Antîoxos ji bo xakên împeratorî şûnda hundura dewletê bike derkete seferekê û di dawiya seferê [[Ermenistan]], [[Azerbaycan]] û [[Eşkanî]] şûnda hundura împeratoriyê kir. Di 196an de Antiokhos derkete sefereke ser [[Trakya]]yê. Lê li Yewnanîstan ji aliyê [[Împeratoriya Romê\|împeratoriya Romaye]] ew hat bin xistin. Ji pê re li Trakya û Anatoliya jî ji aliyê Romayan ve hat binxistin û derve [[Kîlîkya]] xakên li [[Anatoliya]] û Trakya derbaza Romayê bûn.▼ ▲Di 196an de ~~Antiokhos~~Antîoxos derkete sefereke ser [[Trakya]]yê. Lê li Yewnanîstan ji aliyê [[Împeratoriya Romê\|împeratoriya Romaye]] ew hat bin xistin. Ji pê re li Trakya û Anatoliya jî ji aliyê Romayan ve hat binxistin û derve [[Kîlîkya]] xakên li [[Anatoliya]] û Trakya derbaza Romayê bûn. Ji pê mirina Antiokhos III re Eşkanî, [[Baktriya]] û [[Ermenistan]] şûnda ji împeratorîye veqetî ye û împaratorî ji xakên Sûrî, Kîlîkya, Babîl, Medya û Îranê de pêk dihat. ▼ ▲Ji pê mirina ~~Antiokhos~~Antîoxos III re Eşkanî, [[Baktriya]] û [[Ermenistan]] şûnda ji împeratorîye veqetî ye û împaratorî ji xakên Sûrî, Kîlîkya, Babîl, Medya û Îranê de pêk dihat. === Rûxîn=== Kênge împerator [[~~Antiokhos~~Antîoxos VII]] mirî bû împeratorî ji Sûrî û Kîlîkya de tenê pêk dihat. Lê li hundura împeratorî de gelek têkoşîn ji bo textê hebûn û wan cengan împeratorî sal bi sal lawaz dikir. Di [[83 b.z.]] de keyê [[Ermenîstan]] [[Tigranes II]] va lawaziya wek fersand dît û Sûrî dagir kir û çend salan şunda jî ji aliyê romayiyan ve dawiya împeratoriya seleukiyan hat dan.

Împeratoriya Seleukî: Cudahiya di navbera guhartoyan de