Iron Dome: Cudahiya di navbera guhartoyan de

101 bayt lê hatin zêdekirin ,  berî 2 salan
B
kurteya guhartinê tine ye
Content deleted Content added
BKurteya guhartinê tine
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
BKurteya guhartinê tine
Rêz 1:
{{Bêkategorî}}
'''Iron Dome''' (bi kurdî '''Qubeya Hesinî'''<ref>{{Cite web|url=http://www.hawarnews.com/kr//haber/sral-li-dij-ran-di-beramberiya-vekir-de-ye-h12517.html|title=Îsraîl li dijî Îranê di beramberiya vekirî de ye|date=2019-01-21|website=hawarnews.com|df=dmy-all}}</ref>, {{Bi-he|כיפת ברזל|kippat barzel}}), pergala parastina asmanîyek mobîl ya parçeyek ji sîwana parastina asmanî ya îsraîlê ku pirtebeqe ye.
[[File:Flickr - Israel Defense Forces - Iron Dome Intercepts Rockets from the Gaza Strip.jpg|thumb|]]
'''Iron Dome''' (bi kurdî '''Qubeya Hesinî'''<ref>{{Cite web|url=http://www.hawarnews.com/kr//haber/sral-li-dij-ran-di-beramberiya-vekir-de-ye-h12517.html|title=Îsraîl li dijî Îranê di beramberiya vekirî de ye|date=2019-01-21|website=hawarnews.com|df=dmy-all}}</ref>, {{Bi-he|כיפת ברזל|kippat barzel}}), pergalapergaleke parastinamobîl asmanîyeka mobîlparastina yaasmanî ku parçeyek ji sîwana parastina asmanî ya îsraîlêÎsraîlê ku pirtebeqe ye.
 
Hebûna vê pergalê bo îsraîlêÎsraîlê gelek girîng e. Lewra îsraîlÎsraîl dewletek dirêj û teng e. Dirêjiya wê 470 km, cihê herî fire yê îsraîlêÎsraîlê jî 135 km ye. Herwiha derdora îsraîlêÎsraîlê jî bi dijminan tije ye ku bajarên wê di menzîla moşek û avêtinên topa de ye. Navbera <ins>xaze</ins>-tel avîv 71 km, xaze-<ins>quds</ins>ê jî 76 km ye ku ev dûrahî gelek hindik in bo parastina îsraîlêÎsraîlê. Ji ber van hemû sedeman pêwîstiya îsraîlê bi pergalek weke iron dome (quba-qaba hesin) heye.
 
Îsraîl, di dema êrîşên <ins>hamas</ins>[[Hamas]] û hîzbullahê[[Hîzbullah]]ê zêde bibûn, bo parastina deverên niştecihiyê û stratejîk vê projeyê dabû dest pê kirin û di sala 2011an de xiste xizmetê. Piştgira dewletên yekbûyî yên emerîkaEmerîka bo vê projeyê gelek hêsantir kir ku ev proje pêk were. Iron dome, ji bo îmhakirin û sekinandina moşekên menzîlkurt û topên piyade hatiye dîzaynkirin. Pergal, bişev û birobiroj, di baran û mij, di hemû şertên hewayî de bibandor e.
 
== Pêvajoya bipêşxistinê ==
Di şerê duyemînduyem ê libnanêLibnanê de, li hayfa û bakurê îsraîlêÎsraîlê derdora 4000 [[moşek]] li îsraîlÎsraîl ketin. Êrîşên moşekî bûn sedema kuştina 44 sivîl û birîndarbûna bi sedan kesa.
 
Herweha li başûr, di navbera salên 2000-2008an de di serî de hamas ji xazeyê li hember xaka îsraîlê bêyî ji hev cûdakirina sivîl û leşkera bêhtir ji 8000 êrîşên moşekî û hawanî pêk anî. Moşekên hatin emilandin hama bêje tevê wê <ins>moşekên kassam</ins>[[Kassam]] yên ku xwudî avahiyek hêsan in. Nêzî milyonek îsraîlîyênîsraîliyên li başûr dijiyan, di menzîla moşekan de bûn û ev rewş xeteriyek ciddî li ser hemwelatiyan çê dikir. Ev û sedemên mîna vê bûn sedem ku îsraîlÎsraîl pergala parastina asmanî ya îrtîfaya ketandî (nizm) pêş bixe.
 
Sibata 2007an de wezîrê parastina îsraîlÎsraîl <ins>amîr peretz</ins>, li hember moşekê menzîlkurt pergala parastina asmanî ya ironIron domeDome hilbijart. Proje di eslê xwe de 2005an de hatiye dest pê kirin. TîrmehDi tîrmeha 2008an de <ins>moşekên tamîr</ins>[[Tamîr]] yên ku di ironIron domeDome de tên emilandin testa xwe serkeftî pêk anîn û salek şûnde di testên wezîrtiya parastinê de çend rêzemoşekên kassamKassam û katyûşa bi serkeftî dan sekinandin.
 
Herweha pergal moşekên di testan de hatin emilandin, yên ku dê bikevin cihê niştecîhî û cihê beyar ji hev naskiriye û bi wî awayî yên ku dê bikevin ser bajêr daye sekinandin. AdaraDi adara 2011an de ironIron domeDome ji aliyê artêşa îsraîlÎsraîl kete falîyetê.
 
Îsraîl di projeya iron dome de ji budçeya[[budce]]ya xwe pir hindik pere xerc kiriye. Piraniya projeyê ji aliyê dya ve hate fînansekirin. Di sala 2011an de di rapora senatoya dya de hatiye weşandin hate diyarkirin ku ji 1 milyar dolarî zêdetir vebergênan hatiye kirin.
 
== Taybetmendiyên pergalê ==
Line 20 ⟶ 22:
Pergal, li hember moşekên menzîlkurt û 155 mm muhîmatên topan hatiye dîzaynkirin. Li gor berhemdarê wê, iron dome di şert û mercên neyînî de bişev û biro di heman demê de kare bersivê bide gefan.
 
Sê pêkhateyên pergala parastina asmanî ya ironIron domeDome hene:
 
# Radara serwextbûn û şopandinê.
# pergalaPergala rêvebirina şer û kontrola çekan.
# yekîneyaYekîneya berdana moşeka.
 
Radara pergalê weke <ins>el[[El/m-2084</ins>]] tê binavkirin. Avêtina moşeka serwext dike û rêgeha wê dişopîne. Pergala rêvebirina şer û kontrola çekan, li gor daneyaên hatine dayîn cihê ketina moşekê dihesibîne û biryara hebûna gefê dide. Ger moşek li ser deverên niştecihî gefek ber bike, moşekek bergiriyê tê berdan.
 
Iron domeDome dijberî pergalên parastina asmanî bi awayek belav tên bicîhkirin. Her <ins>lançer</ins>ek 20 <ins>moşekên tamîr</ins> hildigre serxwe tê bicîhkirin û bi saya têkiliyên bêkablo ji dûr ve biewlehî tên xebitandin. Her bataryayek iron dome nêzîkî herêmeke 150 kîlometreçarçik diparêze.
 
Moşekên tamîr yên di iron dome tên xebitandin maxsîmûm, xwudî 2.,2
 
<ins>mach</ins>[[Mach]] lezê û cot birêvebirî (guidance) ne. Di merheleya berdan û pêdeçûnê de birêvebiriya aktîf, di merhelya termînal de birêvebiriya <ins>[[enfarûj</ins>]] (infrared) tê emilandin. Heman demê de moşekên tamîr xwudî taybetmendiya devgîrka proximity e ku dema moşek yekser li moşeka dijberî nekeve di nêzê wê de diteqe ku wê îmha bike.
 
== MalîyetMaliyet ==
Iron domeDome jiber beramberî moşekên kassam pir buha ne tên rexnekirin. Her moşeka tamîr li gor texmînan derdora 20.000-50.000 dolar e lêbelê moşekek kassam bi 800 dolar tê avakirin. Ji ber vê çendê îsraîl, hewl dide pergalên lazer yên ku di gel iron dome bixebite saz bike. Ji bo di êrîşên dijwar de kêşeya cebilxane û maliyet nekêşe gelek veberhênanê li vê qadê dike.
 
== cC-dome ==
 
Rafael, cotmeha 2014an de versiyona iron dome ya deryayî da naskirin. Pergal li hember amûrên bêmirov yê hewayî, moşek û moşekên seyrê tê pêşxistin. Pergal li ser keştiyê dewriya deryayê, korvet û heya li platformên neftê dişên saz bibin. Hêzên deryayî yê îsraîlÎsraîl plan dikin ku c[[C-dome]] di korvetên di [[sinifa sa'ar 6]] de bikar bîne.
 
== Çavkanî ==
74.427

guhartin