Martin Luther: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Content deleted Content added
BKurteya guhartinê tine |
BKurteya guhartinê tine |
||
Rêz 1:
{{Agahîdank mirov
| nav = Martin Luther
'''Martin Luther''' (jdb. [[10ê çiriya paşîn]] [[1483]] − m. [[18ê sibatê]] [[1546]]) yek ji reformîstên mezheba [[Protestanî|protestana]] bû, yê bi eslê xwe [[alman]] bû.▼
| wêne = Martin_Luther,_1529.jpg
| sernavê_wêne = Martin Luther (1529)
| navê_jidayikbûnê =
| roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|10|11|1483}}
| cihê_jidayikbûnê = [[Eisleben]]
| roja_mirinê = {{Mirin|18|02|1546|10|11|1483|temen=erê}}
| cihê_mirinê =
| netewe = Alman
| hevwelatî =
| perwerde =
| pîşe = {{hlist|Reformîst}}
| salên_çalak = 1517-
| tê_nasîn = Reforma mezheba protestanan
| sermiyana_net =
| sernav =
| endamên_desteyê =
| hevjîn =
| zarok =
| dê =
| bav =
| malper =
| şanenav =
}}
▲'''Martin Luther''' (jdb. [[10ê çiriya paşîn]] [[1483]] − m. [[18ê sibatê]] [[1546]]) yek ji reformîstên mezheba [[Protestanî|
Li bajarê [[Eisleben]]ê ji dayîk bûye û li zanîngeha [[Erfurt]]ê perwerde dîtiye. Piştî perwerdeya xwe li zanîngeha [[Wittenberg]]ê dest bi mamostetiyê kiriye. Luther li ser nakokî û sextekariyên ola Xirîstiyaniyê sekiniye û li dijî wan derketiye. Cara yekemîn li dijî firotina [[endûljans]]ê di [[31ê Cotkar 1517]]î de angaşt û protestoyên xwe di bin 95 xalî de bi deriyê Kelheya Wittenbergê ve kiriye û li dijî sextekarî û olfiroşiyê derketiye. Ev yeka han dibe sedem ku Luther ji aliyê paşverûtiya dêrê ve bibe hedef.▼
▲Li bajarê [[Eisleben]]ê ji dayîk bûye û li zanîngeha [[Erfurt]]ê perwerde dîtiye. Piştî perwerdeya xwe li zanîngeha [[Wittenberg]]ê dest bi mamostetiyê kiriye. Luther li ser nakokî û sextekariyên
Di sala [[1518]]î de ji aliyê [[Papa]] li [[Roma]]yê li dijî Luther doz tê vekirin. Jê tê xwestin ku nêrînên xwe şûnve bikşîne û li dijî sazûmaniya rûniştî ya dêrê dernekeve. Heya bigire ji aliyê key Maximillian tê aforozkirin. Luther hin caran bi nameyan lêborîna xwe ji Papa [[Leo X.]] dixwaze, lê ji ramanên xwe nayê xwar. Papa Leo X. wî di [[15 Pûşper 1520]]´î de bi belavokek aforoz dike ango ji olê dertîne.▼
▲Di sala [[1518]]
Lê roj bi roj alîgirên Luther jî zêdedibin. Şagirtên wî belavoka Papa diqelişînin. Luther him bi dozên ku li dijî wî vebûne re bilî dibe, him jî dest ji ger, waîz û civînên xwe nakşîne. Yekemîn car wergera Mizgînê ([[Încîl]]) bo Almanî tê kirin. Luther dixwast ku hemî waîz û karên olî bi zimanên herêmî were kirin ku mirov jê fêhm bike. Gundiyên Almanan bi fikrên Luther dest bi serhildanan dikin. 50.000 gundî ji aliyê dûkên [[Katolîk]] ve tên kuştin. Seranser [[Ewropa]] dikeve nîqaş û tevlîheviyê. Gel dibin du alî, hin fikrên Luther dipejirînin, hin jî li dij derdikevin. Ev yeka han civakê diguherîne, pêşde dibe. ▼
▲Lê roj bi roj alîgirên Luther jî zêdedibin. Şagirtên wî belavoka Papa diqelişînin. Luther him bi dozên ku li dijî wî vebûne re bilî dibe, him jî dest ji ger, waîz û civînên xwe nakşîne. Yekemîn car wergera Mizgînê ([[Încîl]]) bo
Luther li dijî Papa û paşverûtiyê gotar û pirtûkên tûj dinivîsîne. Papa bi navê "berdevkê Şeytên" binavdike. Li dijî [[tirk]]an û [[cihû]]yan derdikeve. Hatina tirkan berî bi Ewropa rexne dike û gel hişyar dike. Luther biserdikeve û di gelek warên jiyanê û prînsîbên dînî de reforman pêk tîne. Ew wekî [[reformîst]]ekî wêrek û serkeftî tê zanîn.
|