Heft xortên razayî yên Efesê: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Qeydên ku herî kêm di neh zimanên [[Serdema Navîn|serdema navîn]] de hatine dîtin û di nav zêdeyî 200 destnivîsan de hatine parastin, bi taybetî di navbera sedsalên 9 û 13 de hatine nivîsîn. Di nav van de 104 destnivîsên [[Zimanê latînî|latînî]], 40 [[Zimanê yewnanî|yewnanî]], 33 [[Zimanê erebî|erebî]], 17 [[Zimanê suryanî|suryanî]], 6 [[etiyopî]], 5 [[kiptî]], 2 [[Zimanê ermenî|ermenî]] ne û 1 [[Zimanê îrlendî|îrlendî]], 1 jî [[Zimanê inglîzî|îngilîzî]] ye.<ref name="BG">Bartłomiej Grysa, [http://czasopisma.upjp2.edu.pl/orientalia/article/view/1011 "The Legend of the Seven Sleepers of Ephesus in Syriac and Arab Sources: A Comparative Study"], ''Orientalia Christiana Cracoviensia'' '''2''' (2010): 45–59.</ref><ref>Hugh Magennis, [http://digital.library.leeds.ac.uk/298/1/LSE1991_pp43-56_Magennis_article.pdf "The Anonymous Old English Legend of the Seven Sleepers and its Latin Source"], ''Leeds Studies in English'', n.s. '''22''' (1991): 43–56.</ref> Di heman demê de bi [[Zimanê Sogdî|sogdî]] jî hatiye wergerandin. Di sedsala 13an de, helbestvan ''Chardri'' guhertoya [[Zimanê fransî|fransî]] ya kevn nivîsandiye. Guhertoyeke çîrokê di nav sûreyê ''[[Kehf|Kehfê]]'' (18: 9–26) ya [[Quran|Quranê]] de jî derbas dibe. Ji ber wê çîrok di wêjeyên gelên misilmanan de gelek caran hatiye honandin. Her wiha li [[Zimanê farisî|farisî]], [[qirgizî]], [[tirkî]] û [[tatarî]] jî hatiye wergerandin.<ref name="WW">Witold Witakowski, [https://gedsh.bethmardutho.org/Sleepers-of-Ephesus-Legend-of-the "Sleepers of Ephesus, Legend of the"], in ''Gorgias Encyclopedic Dictionary of the Syriac Heritage: Electronic Edition'', edited by [[Sebastian P. Brock]], Aaron M. Butts, [[George A. Kiraz]] and Lucas Van Rompay (Gorgias Press, 2011; online ed. Beth Mardutho, 2018).</ref>

 

 

== Hejmar, midet û nav ==

[[Wêne:Famous German story of the collection, Life of the Saints, Der Heiligen Leben, including the legend of the Seven Sleepers, 15th century CE, Germany.jpg|thumb|Berhevoka çîrokên navdaran a [[Zimanê almanî|almanî]] "Der Heiligen Leben" (Jiyana ezîzan), di nav xwe de çîroka "Heft Xortên Razayî" jî dihewîne, sedsala 15an PZ., [[Almanya]]]]

 

Hejmara mideta xewê ya heft xortên razayî jî di navbera berheman de diguhere. Hejmara herî mezin û sala herî dirêj 373 sal in ku ji hêla ''Gregoryê Tours''î ve hatiye dayîn. Hinin qeyd dibêjin 372 sal in. Bi ya hesibandina ''Jacobus da Varagine''î razayî 196 sal di xew de mane (ji sala 252 heya 448).<ref name="BG3">Bartłomiej Grysa, [http://czasopisma.upjp2.edu.pl/orientalia/article/view/1011 "The Legend of the Seven Sleepers of Ephesus in Syriac and Arab Sources: A Comparative Study"], ''Orientalia Christiana Cracoviensia'' '''2''' (2010): 45–59.</ref> Di hinin guhertoyan de hejmara 195 tê pêşniyazkirin.<ref name="WW4">Witold Witakowski, [https://gedsh.bethmardutho.org/Sleepers-of-Ephesus-Legend-of-the "Sleepers of Ephesus, Legend of the"], in ''Gorgias Encyclopedic Dictionary of the Syriac Heritage: Electronic Edition'', edited by [[Sebastian P. Brock]], Aaron M. Butts, [[George A. Kiraz]] and Lucas Van Rompay (Gorgias Press, 2011; online ed. Beth Mardutho, 2018).</ref> Qu'ran di ayeta 25em a Sureyê Kehfê (18) de dibêje: 'Ew di şikefta xwe de sê sed salî (razayî) man û neh salên din jî li vê hatine zêdekirin.' Yanî bi ya hesabê rojê sê sed salî û bi ya hesabê heyvê sê sed û neh salan di şikeftê de razayî man.<ref name=":0" />