[[Wêne:Jangir Agha.jpg|thumb|Cangîr Axa û malbata wî]]
'''Cîhangîr Axa''', Cangîr Axa, Changîr Axa (*z. [[1874]] - m. [[1943]]) yek ji serhildêrên navdar Êzdîên êzdî ye.
Li gundê [[Çibûxlî]]yê, navçeya [[Bêgirî|Bêgiriyê]]yê ya parêzgeha [[Wan]]ê jidayîkbûyejidayîk bûye. Wekî malbat axa bûne û him ji aliyê Êzdîyaêzdiyan, him jî ji yên Misilmanmisilmanan gelek rêzgirtina wan hebûye. Cîhangîr Axa hêj di zaroktiya xwe de bi welatparêzî û ramanên nûjen tê naskirin. Li [[Soveta berê]] kasa sisîyasiyan (ser textê şayîyaşayiyan) ser navê Cangîr Axa vedixwarin. Ji berkuber ku qadirê wî hawqasewqas habû cem milet.
Di pêvajoya [[Komkujiya Ermeniyan]] de bi hest û ramanên Êzdîtîêzdîtî li yekîtiya gelên Êzdîyaêzdî û Ermenîermenî digere ku bi hev re xwe ji zilma Tirkantirkan (û ya Kurdenkurdên misilman) biparêzin. Yekîtiya gelê Êzdîyaêzdî û Ermenîermenî bi gelek xurtî çênabe û bi bikaranîna hin peyayê ji hêzên cerdevan ([[Alayên Hemîdiye]]) dewleta Tirkantirkan a ku hatibû belavkirin, Komkujiyakomkujiya Ermeniyanermeniyan tê kirin. Di heman demê de komkujiya Êzdîyaêzdiyan jî destpêdikedest pê dike, lê Cîhangîr Axa zûtirê peşa qirkirina Êzdîyaêzdiyan digire.
Cîhangîr Axa wekî serokê Êzdîyanêzdiyan li dijî Tirkantirkan têkoşîneke navdar lidardixeli dar dixe. Navê wî wekî tirs û xof dikeve dilê leşkerên Tirktirk. Piştî dawîhatina komkujiyê û sazûmaniya nû ya [[YKSS]]ê Êzdîya yênêzdiyên ji ber komkujiyê reviyane xwe digihînin [[Ermenistan]]ê. Li ser wesiyeta [[Lenin]] li wan xwedî tê derketin.
Bi destpêka desthilatiya [[Josef Stalin]] tunekirina Kurdankurdan li wir jî destpêdikedest pê dike. Stalîn Cîhangîr Axa dîl digire û dişîne Sîbîryayê[[Sîbîr]]yayê û li wir li ser daxwaza Komara Tirkiyê tê kuştin û ji ber ku goristana wî kivşe nebe laşê wî tê şewitandin (?){{Çavk}}. Hin kes dibêjin Stalîn ew teslîmê dewleta Tirktirk kiriye.
