Ziman (endam): Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Rêz 8:
== Ziman û çêjtin ==
[[Wêne:1402_The_Tongue_ku.png|thumb|300px |Goçkeyên li ser ziman, tama (çêja) xurekan wekî şor,şîrîn, umamî, tirş, tal dinase.]]
Li ser rûyê ziman de goçke (bi înglîzî, yekjimar papilla, pirrjimar papillae) hene<ref name="OpenStax, Biology"> OpenStax Biology. 2013. [http://cnx.org/content/col11448/latest] </ref> , di nav van goçkeyan de komên gopkeya tamê ([[çêjegopik|çêjegopke]]) heye<ref name="ANCYCLOPÆDIA BRITANNICA"/>. [[Çêjegopke|Çêjegopkeyek]] ji koma xaneyên çêjewergir, [[Xane|xaneyên]] pialpiştpalpişt, xaneyên binçîne û demarên hestê pêk tê. Xaneyên çêjegopkêçêjegopkeyê 10-14 rojê carek tên nûkirin<ref name="OpenStax, Biology"/>. Li ser [[Parzûna xaneyê|parzûna xaneya]] xaneyên çêjewergir de wergirên kîmyayî ([[Hestewergir|kîmîkewergir )]] heye<ref name="Campbell"/>. Ji xaneyên wergir pêkhateyên mûyî ji [[kunik]]<nowiki/>akunika çêjegopikêçêjegopkê dirêjê derve dibe, ev pêkhateyan wekî [[Kûlk|kûlkên]] çêjê bi nav dibin<ref name="OpenStax, Biology"/>. Ji boy mirov tama xwarin û vexwarinê bigire, divê xurek di nav [[Rijênê lîkê|lîkê]] de şil bibe û bihele. Ji xurekên helandî molekulên kîmyayî derdikeve, molekulên kîmyayî bi navbeynkariya kûlkên çêjê tên girtin<ref> Cullen, Katherine E.( 2009) Encyclopedia of Life Science. Facts On File. p434 ISBN: 0-8160-7008-3 </ref>. Molekulên kîmyayî kîmîkewergirên xaneyên çêjewergirê çalak dikin. Bi vî awayê sînyal ji xaneyên çêjewergir derbasî demarên hestê dibin. [[Demar|Demarên]] hestê sînyalan radigihînin [[Mejiyê mirov|mejî]], di mejî de cureya çêjê an jî hestên din tê şîrovekirin<ref name="OpenStax, Anatomy & Physiology"/>. Li ser rûyê ziman de ne yek , lê çar cure goçke heye<ref name="OpenStax, Anatomy & Physiology">OpenStax, Anatomy & Physiology, OpenStax ,2013
[https://openstax.org/details/books/anatomy-and-physiology]</ref> . Şewe û erka her goçkeyek ne yek e. Li gor cureyên xaneyên çêjewergirên nav goçkeyan, mirov tamên xurekan wekî [[Çêja tirş|tirş]], şîrîn, şor, tal an jî umamî hest dike. Her beşê rûyê ziman heman çêjan dinase, lê hin tam li hin beşê rûyê ziman de hê pirtir tê hestkirin<ref name="Campbell">Campbell, Neil A., and Jane B. Reece. Biology. 8th ed., Pearson Education, Inc., 2008. ISBN 978-0-8053-6844-4</ref>. Li ser rûyê ziman hin hestewergirên din jî hene. Wekî mînak hestên wekî hişkbûn an jî nermbûna xurekan, germî an jî sariya xurekan ji aliyê wergirên li ser ziman ve tên girtin.
 
== Çavkanî ==