Kurd: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Torivar (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Etîket: Guhartina dîtbarî Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl
Avestaboy (gotûbêj | beşdarî)
Kurteya guhartinê tine
Etîket: Guhartina dîtbarî Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl Guhartina mobîl a pêşketî
Rêz 141:
<br />
 
== EtîmolojîBêjenasî ==
{{GotarêBingeh|Jêdera kurdan}}
 
EtîmolojîBêjenasî ya peyva Kurd (an jî [[Zimanê kurdî|Kurdî]]) mijarek pir nîqaş e û nayê zanîn ka wê bi çi awayî tête girtin.<ref name=":0">{{Cite journal|last=Limbert|first=John|date=1968|title=The Origins and Appearance of the Kurds in Pre-Islamic Iran|url=http://www.jstor.org/stable/4309997|journal=Iranian Studies|volume=1|pages=41-51|via=}}</ref> Hin zanyar peyva Kurd bi peyva Karda<ref>"[https://www.scirp.org/journal/PaperInformation.aspx?PaperID=49273 Kopiyek arşîv kirin]". 8 Berfanbar 2015 Ji [https://web.archive.org/web/20151208142746/http://www.scirp.org/journal/PaperInformation.aspx?PaperID=49273 arşîv] hatî. Dîroka gihîştinê: 2 Berfanbar 2015.</ref> di tabloyên [[Sumer|Sumeriya]] kevnar de vedigirin, ku di sedsala 24-an B.Z de vedigirin, ku ew jî ji bo danasîna gel bikar dihat, digel ku hinên din peyva Kurd di danasîna hin eşîrên di Anabasis [[Ksenofanes]] de, ku piranî Kurd lê dijîn bikar anîn. Gotina [[Kardox|Kardukhoi]] (ku wekî peyva Kardu pirjimar tête hesibandin ji ber ku paşpirtika kh ji paşpirtika pirjimar a [[ermenî]] ye û [[Ksenofanes]] diyar dike ku wan navên van eşîrên ji ermenî fêr bûn).<ref name=":0" /><ref>Olson, Robert (2002). "Kurds". Karen Christensen ve David Levinson (Ed.). ''Encyclopedia of Modern Asia''. '''3'''. New York: Charles Scribner's Sons. ss.&nbsp;412-415.</ref> Dûvre, di xebatên Livy, Polibios û Strabon de, civatek bi navê Kyrtiae û bi wan re têkildar e.<ref name=":0" /> Lêbelê, peyva kurdî di çarçoweya hevdem de Îranî ye; Bi rastî, ev peyv di ebata Kârnâmag î Ardashîr î Babagân de, ku di dema [[Împeratoriya Sasanî|Sasaniyan]] de hatî nivîsandin, tê dîtin.<ref name=":0" /> Di derbarê Emehrazedê Sasanî Ardeşir şirove dikin, ev dîdevan behsa şerê Ardeşir bi Kurdan û dijminahiya wî bi Sîltan Madig re dike. Di beşa yekemîn a çîrokê de jî wisa hatiye nivîsandin ku "di dema serweriya xirab a [[Îskenderê Mezin|Îskender]] de, nîgarên Dara neçar bûn ku berê xwe bidin çiyayan û di nav kurdan de bijîn."<ref>[http://www.avesta.org/pahlavi/karname.htm Kârnâmag-î Ardashîr-î Babagân] (Beşa 1 û 5), Ji bo wergerandina tirkî binêrin. https://archive.org/details/karnamagiardashiribabagan</ref><ref>https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.533300/page/n69/mode/2up/search/Kurd (71-77 ibareler)</ref> Bi taybetî lêkolînerên destpêkê bi Kurdan re têkiliya [[Kardox|Kardukhoi]] ya ku ji hêla [[Ksenofanes]] ve hatî behs kirin re têkildar dike, lê van dîtinan têne nîqaş kirin û ji destpêka sedsala 20-an û vir ve giraniya xwe winda kirine.<ref name=":0" /> Sedemên ku mirovên bi navê Xenofon [[Kardox|Kardukhoi]] bi Kurdan re têne nas kirin ev e ku herêma ku ew îro lê dijîn li [[Kurdistan|Kurdistanê]], adet û taybetmendiyên cuda yên derveyî ne. Lêbelê, ev encam li ser bingeha pirsgirêkên bingehîn bû mînaka ku Kurd her gav li [[Kurdistan|Kurdistanê]] dijîn, ku Kurd bi piranî lê dijîn, û koçberiya li herêmê di dîrokê de nehatiye hesibandin. Di heman demê de, ew başbûnek e ku civakên ku li herêmek mayîn dijîn hêvî dikin ku awayên jiyanek wiha nîşan bidin, ji bilî taybetmendiyên wan ên mîna etnîsîteyê bi demê re.<ref name=":0" /> Her çend nîqaşên li ser mirovên Kardu, Kyrtiae hene, ku bi gelemperî di çavkaniyên kevn de têne behs kirin û bi demê re bi kurd re têkildar in, raya giştî ya dîrokzan û zimanzanan ev e ku van navan ji navê kurda cuda nine.<ref>G. Asatrian, Prolegomena to the Study of the Kurds, Iran and the Caucasus, Vol.13, ss. 1–58, 2009: "Evidently, the most reasonable explanation of this ethnonym must be sought for in its possible connections with the Cyrtii (Cyrtaei) of the Classical authors."</ref><ref>Ilya Gershevitch, William Bayne Fisher,&nbsp;''The Cambridge History of Iran: The Median and Achamenian Periods'', 964 ss., Cambridge University Press, 1985,&nbsp;{{ISBN|0-521-20091-1}},&nbsp;{{ISBN|978-0-521-20091-2}}, (see footnote of s.257)</ref> Sedema herî mezin a vê dîtinê vokala kurt e, ku di dawiya van peyvan de ye û di heman demê de parçeyek ji koka gotinê ye. Bi taybetî, peyva Kardu pir bi nakokî ye; gengaz e ku tîpa yekem ê vê peyvê bi tîpa K be, ne ku tîpa K, ku nîşan dide, ya Semîtîk "QRD" (tê wateya "wêrek" an "xurt"), dê tîpa Q diyar dike.<ref name=":0" /> Zimanzan hene ku vê yekê parêz dikin, her weha rexne û red dikin.<ref name="brill">Bois, Th. (2009). "Kurds, Kurdistān". P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel ve W.P. Heinrichs (Ed.). ''[https://referenceworks.brillonline.com/subjects Encyclopaedia of Islam]''. Brill. Brill Online. Dîroka gihîştinê: 12 Reşemî 2009.</ref> Wekî din, heke peyva kurdî ji peyva farisî Gord hatî wergirtin, mimkun e ku peyva Gord wekî rengek Îranîzandî ya navekî wek [[Kardox|Kardu]] ya herêmî (an Qardu) were dîtin.<ref name=":0" />
 
== Ziman ==