Kiyaksar: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
BKurteya guhartinê tine
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
BKurteya guhartinê tine
Rêz 2:
{{çavlêgerandin}}
 
'''Kiyaksar'''<ref>[[Mihemed Emîn Zekî Beg]] (2002). Dîroka Kurd û Kurdistanê, r. 292-298. Avesta, Stembol.</ref><ref>[[Elî Teter Nêrweyî]] (2010). Kurd û mêjû (Çend vekolînek li dor mêjûya kevin a kurd û Kurdistanê). Spîrêz, Dihok.</ref>, '''Key Xusrew'''<ref>[[Elî Teter Nêrweyî]] (2010). Kurd û mêjû (Çend vekolînek li dor mêjûya kevin a kurd û Kurdistanê). Spîrêz, Dihok.</ref> (bi înglîzî: ''Cyaxares'', bi yewnaniya kevn: Κυαξάρης, ''Kyaksáres'', bi îraniya kevn: 𐎢𐎺𐎧𐏁𐎫𐎼, ''Uvaxştra''<ref>{{cite book|last=Akbarzadeh|first=D.|author2=A. Yahyanezhad|title=The Behistun Inscriptions (Old Persian Texts)|publisher=Khaneye-Farhikhtagan-e Honarhaye Sonati|year=2006|language=Persian|isbn=964-8499-05-5|pages=87}}</ref><ref name="kent-p406">{{cite book|last=Kent|first=Ronald Grubb|others=translated into Persian by S. Oryan|title=Old Persian: Grammar, Text, Glossary|isbn=964-421-045-X|date=1384 [[Kurdish calendar|AP]]|language=Persian|pages=406}}</ref>, bi avestayî: ''Huxşaθra'' "Hukumdarê baş"{{Çavk}}, bi akkadî: ''Umakiştar''<ref>https://www.livius.org/articles/person/cyaxares/</ref>, bi frîgiya kevn: ''Ksuwaksaros''{{sfn|Diakonoff|1993|pages=478-479}}, navbera li dor 625–585 berî zayînê), li gorî Herodot, keyê sêyem û jêhatî yê [[Med]] bû. Gor bavê xwe [[FarvertîşFrawartiş]]/ (Fare-Var-Tishk/, Phraortes) an kalikê xwe [[Deyoses]] (Diyako/, Deioces) ji alîye leşkerî ve bêhtir yê bi navûdeng bû. Ew yekem bû ku leşkerên xwe gor çeqên/beşên cuda wek serbazên rimbaz, tîrbaz/tîravêj û siwarî dabeş kir.
 
Keyxusrew bi yekkirina piraniya êl û hozên îraniyên Îrana kevnar û dagirkirina deverên cîranî/sinordaşî, împeratoriya Medî veguherand wek hêzek herêmî.<ref>http://global.britannica.com/EBchecked/topic/147792/Cyaxares</ref> Wî hilweşîna împeratorîya Nûasûrî hêsan kir, û li gorî Herodot gelê [[skîtiyan]]/Saka ji Medyayê paş ve kişand.<ref>[https://www.livius.org/ct-cz/cyaxares/cyaxares.html Cyaxares] (Livius.org)</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Cyaxares</ref>
 
Pîştê kuştîna [[Farvertîş]]/Fare-Var-Tishk/PhraortesFrawartiş kurê wî Key Xusrew desthilatîyê girte destê xwe. Diyar e digel skîtiyan ve gelek kêşeyên wî hebûn. Key Xusrew pêşewayekî/serokekî li bar û li birêvebirinê karûbarê welat de serokekî bêwêne/bêhempa bû.
 
Ew bû ku bikaribe rûberiyê artêşa dijmin bike, artêşekî rêkûpêkî û pisporane dan hênan. Artêşek wek siwarî û piyade damezrand. Siwariyan kir wek siwariyên aşûrî/asurî û di piyadeyên wî de tîravêjên bêwêne/bêhevta hebûn û çekdarên wî yên rimbaz jî hebûn.