'''Hevexştre''' an '''Ahaşveroş''' an '''Keyxesrew''' an jî '''Keyaksar''' ([[zimanê Medî|Madî]]: ''Ḫavaxštra'', [[Nivîsa mixiya Arî|Nivîsa mixî]]:{{Nivîsa mixiya Arî|U|12}}{{Nivîsa mixiya Arî|VA|12}}{{Nivîsa mixiya Arî|XA|12}}{{Nivîsa mixiya Arî|SHA|12}}{{Nivîsa mixiya Arî|TA|12}}{{Nivîsa mixiya Arî|RA|12}}, [[Yewnan]]: Κυαξάρης, ''Kyaxáres'') sêyemîn padşahê [[Mad]] bû. [[Yewnan]] jî wî ra digotin Kyaxáres, ema maneya bi kurdî ji ''Keyek e ser e'' ([[Keyekser|Key- -ek- ser]]) ango [[împerator]] a [[Latînî]] ye.
Paş kujranî [[Frewertîş]], kurekey ke nawî Hwexşter bû deshelatî girte dest. diyare ew kêşey zorî legel skayiyekan hebû. huxşter pêşewayekî lebar u le berêwebirdinî karubarî welatda serkirdeyekî bêwêne bû.
ew bo ewey ke btwanê berengarî supay dujmn bêt, supayekî rêkupêkî ko kirdewe u psporane barî hênan. supayek birîtî le sware u piyade. swarekaniyan şaniyan le şanî swarekanî aşûrî deda u piyadekaniyan le tîrhawîştin bêwêne bûn u be tîrukewan u nêze çekdar bûn.
liber ewê ke welatî mad cêgeyekî libar bû perwerdey esp bû u madekan her le mindaliyewe şarezay espswarî u tîrhawîştin bûn, karî huxşter asantir debû bo pêkhênanî swareyekî xawen ezman u bezîpkuzakûn. huxşter twanîî cengaweranî aza u becergî wa bar bênê ke le hîç ştê nedeslemîn. her be yarmetîî ew supa nebeze twanîî skayiyekan ke demêk bû le wilatî madda kewtbûne talan u kuştubir têk bşkênê u le wilat wederiyan nê. bewcore toley bawkî u wilate talankirawekey madî le skayiyekan kirdewe.
paşanîş legel ([[nebû polassar]]) patşay babil ke pêştir be yarmetîî madekan serbexoyî xoyan bedest hêna bû, yekî girt u be supayekî giranewe hêrşî birde ser aşûriyekan u şarî neyneway le 612î pêş le zayînda girt ke paytextî aşûriyekan bû. sarakus ([[senaxerîb]]) ke paş mergî (aşûrbenîpal) bibuwe patşay wilatî aşûr, ke dîî bergey madekan nagirê agirêkî gewrey helkird u xoy u xawuxêzanî xste naw agireke u bewcore çray temenî hezar saley împiratorîî [[aşûr]] kujrayewe.
le serdemî huxşterda wilatî mad gelêk perey send. huxşter be têgeyştuwîî u zanayîî xoy xizmetî gewrey be madekan kird. împiratorîî mad le serdemî huxşterda zor bilaw u berîn bibwewe.
